Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Iyul, 2025   |   29 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:34
Quyosh
05:11
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:52
Xufton
21:21
Bismillah
24 Iyul, 2025, 29 Muharram, 1447

Ulug'larning ilm yo'lidagi mashaqqatlaridan lavhalar

13.01.2021   2312   2 min.
Ulug'larning ilm yo'lidagi mashaqqatlaridan lavhalar

Imom Ibn Javziy o'zining «Soydul xotir» kitobida talabalik davrining avvalida chekkan mashaqqatlari va o'sha qiyinchiliklarga qilgan go'zal sabri haqida shunday so'zlaydi: «Darhaqiqat, tolibi ilmlik lazzati ichida yurganimda qattiq qiyinchiliklarga duch kelganman. Ammo men o'rganishni istagan narsalar bu mushkulotlar oldida asaldan ham totli edi.

Har kimda bor ersa oliy bir istak,

Duch kelganin bari totlidir, demak.

Yoshligimda o'zim bilan birga qotgan non olib, hadis o'rganish uchun yo'lga chiqardim, so'ng Bag'doddagi Iso daryosining oldiga borib o'tirardim. Chunki bu qattiq nonni faqat suv bilangina eyish mumkin edi. Har bir luqmani og'zimga solgach, orqasidan suv ichardim. U paytda himmatim shu qadar ekanki, ko'zimga ilm olish lazzatidan boshqa narsa ko'rinmas edi. Buning samarasi o'laroq, men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hadislari, hollari va odoblari, sahoba va tobeinlarning ahvoli haqida eng ko'p eshitgan odam bo'lib tanildim».

Yana so'zlarida davom etib shunday deydilar:

«Men bir fan bilan kifoyalanib qolmay, fiqh, hadis ham eshitar, zohidlarga ergashardim. Keyin lug'at ilmini ham o'rgandim. Rivoyat va mav'iza qilgan hech bir kishini tark qilmadim. Uzoq yurtdan biror kishi kelsa, yonida hozir bo'lar va undan ilmu fazilat o'rganar edim.

Hadis eshitish maqsadida ustozlarning yoniga borardim. Darsga kech qolmay deb yugurganimdan nafasim bo'g'zimga tiqilib qolardi. Na tongda, na kech kirganda yoyishga biron narsam bo'lmasdi. Lekin Alloh taolo hech qachon meni biron kishiga zor qilib qo'ymadi. Bu haqda so'zlayversam gap uzayib ketadi».

 

Shayx Abdulfattoh Abu G'udda rahmatullohi alayhning «Sahifalar» kitobidan

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Fursat g‘animatdir

22.07.2025   4412   2 min.
Fursat g‘animatdir

Inson hayotida eng qimmatbaho ne’matlardan biri vaqtdir. U nihoyatda tez o‘tadi, biror narsaga bog‘lab, to‘xtatib, ortga qaytarib bo‘lmaydi. Har lahza inson umridan bir bo‘lakdir. Shuning uchun vaqtni samarali o‘tkazish, uni qadrlash har bir aqlli inson uchun juda muhim.


Har insonga bir umr berilgan. U yillar, oylar, kunlar, daqiqalar bilan hisoblanadi. Bir soat bekorga ketsa, umrimizdan bir qism bekor ketgan bo‘ladi. Ko‘pincha biz "ertaga qilib qo‘yaman", "keyinroq boshlayman" deya o‘zimizni aldab qo‘yamiz. Aniq reja asosida hayot kechirish, har bir kunni maqsadli va mazmunli o‘tkazish vaqtdan unumli foydalanishning asosiy yo‘lidir. Ilm o‘rganish, mehnat qilish, sog‘liqqa e’tibor qaratish, oila va yaqinlarga vaqt ajratish — bularning bari vaqtning to‘g‘ri taqsim qilinishi bilan bo‘ladi.


Tan olish kerak, zamonaviy texnologiyalar, ijtimoiy tarmoqlar va axborot oqimi vaqtimizni o‘g‘irlab, bizni chalg‘itmoqda. Lekin ayb o‘zimizda. Ba’zan keraksiz narsalarga soatlab vaqt sarflaymiz, keyin esa "vaqtim yetmadi" deb shikoyat qilamiz. Shuning uchun ham hayotda "nimalar muhim, nimalar esa vaqt sarflashga arzimaydi" degan savolga aniq javob topib olish lozim. Vaqtga e’tiborli inson – mas’uliyatli insondir. U har bir vazifani o‘z vaqtida bajaradi, orzulari sari qat’iyat bilan intiladi va hayotini nazorat qila oladi.


Islom dinida ham vaqtga alohida ahamiyat berilgan. Qur’oni karimdagi Asr surasida Alloh taolo asr (vaqt)ga qasam bilan insonning zararda ekani ta’kidlagan. Bu esa vaqtning beqiyos ekanini yana bir bor yodga soladi. Faqat iymon keltirgan va yaxshi amallar qilgan, bir-birlariga Haq (yo‘li)ni tavsiya etgan va bir-birlariga (mana shu Haq yo‘lida) sabr-toqat qilishni tavsiya etgan zotlargina najot topishi aytilib, ulgurib qolishga da’vat etilgan. Demakki, vaqtni to‘g‘ri sarflay olgan insongina yutuqqa erishadi. Hayotimizdagi har bir daqiqa – bebaho xazina. Undan oqilona foydalanib qolish kerak, azizlar.

Abdulvohid ISAQOV,

Namangan shahridagi

“Miryoqubboy Mirhakimboy”

jome masjidi imom xatibi

Maqolalar