Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyul, 2025   |   15 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:59
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyul, 2025, 15 Muharram, 1447

Imon – nuri ziyoda bo'ladi va kamayadi

02.11.2023   2349   1 min.
Imon – nuri ziyoda bo'ladi va kamayadi

Moturidiya mazhabi ulamolari: “Iymon ziyoda va kam bo'lmaydi” balki, Iymonni nuri ziyoda va kam bo'ladi – deganlar va o'zlarining bu qarashlariga ko'plab aqliy va naqliy dalillar keltirishgan.

Aqliy dalillari: iymon deganda to'liq 100% bo'lgan ishonch tushuniladi. Agar ishonch 100% ga etmagan bo'lsa “zon” (katta ehtimol) darajasidagi ishonch bo'lib qoladi. Bunday ishonch esa iymon hisoblanmaydi. Ana shu e'tibordan iymon (ya'ni 100% ishonch) o'zi to'liq bo'lgani uchun boshqa ziyodalikni qabul qilmaydi. Bu darajadan kam bo'lsa iymon bo'lmay qolishi e'tiboridan kamayishi ham mumkin emas, deb e'tiqod qilinadi.

Naqliy dalillarga javoblari:

“Iymonlarini ziyoda qiluvchi” ma'nosidagi oyatlar mo'min kishining Qur'on oyatlari tilovat qilingan paytda iymon nuri yanada ziyodalashib, hayot yo'llaridagi ta'siri oshib borishini anglatadi. Ya'ni mo'minlar toat-ibodatlarda bir-birlaridan farqli bo'ladilar, ammo iymonning aslida o'zaro teng bo'ladilar. Masalan, mevali daraxtlar bir-biridan ko'p yo kam meva berishda farqli bo'ladi, ammo mevali daraxt degan nom ularning barchasiga teng ishlatiladi.

Mirzayev Abdurahim,
To'raqo'rg'on tumani "Abdulvahhob qori" jome masjidi imom xatibi

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Yangi kun qachondan boshlanadi?

09.07.2025   2395   1 min.
Yangi kun qachondan boshlanadi?

Savol: Islomda yangi kun qaysi soatdan boshlab kiradi? Masalan, shartli qabul qilingan tartib bo‘yicha soat 00:00 yangi kunning boshlanishi sanaladi? Islomda yangi kunning boshlanishi va tugashi qaysi vaqtdan e’tiborga olinadi? 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizga ko‘ra, kun shom vaqtidan boshlanadi va keyingi shomgacha davom etadi. Boshqacha qilib aytganda, islomda kun kecha bilan boshlanadi va uning ertasida kun botib, kunduz tugaganida, o‘sha kun ham yakunlanadi. Bunga oyat va hadislardan ko‘plab dalillar bor.
Faqat ayrim ahkomlarda kunning boshlanishi bomdod namozining vaqti kirishi (subhi sodiq)dan boshlanadi va kun keyingi bomdod vaqtigacha davom etadi. Masalan, Hajda Arafot vodiysida turishda hukm shunday.

Shuningdek, ayrim hollarda “kun” tushunchasi yuqoridagidek, 24 soatdan iborat (sutka) ma’nosida emas, balki tunga muqobil – qarama-qarshi ma’noda qo‘llanilishi ham mumkin. Bu holda kun boshlanishi bomdod vaqtidan to quyosh botgunigacha bo‘lgan muddat, ya’ni kunduzdan iborat bo‘ladi. Bunga misol uchun “bir kun ro‘za tutish” deganda aynan shu muddat nazarda tutiladi.

Xulosa qilib aytganda, dinimizdagi umumiy qoidaga ko‘ra, kunning boshlanishi kun botganidan boshlanib, keyingi kun botishigacha davom etadi. Ayrim istisno qilingan holatlarda kunning qachon boshlanib, qachon tugashi dindagi hukmlarga qarab farq qiladi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.