Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Noyabr, 2025   |   24 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:49
Quyosh
07:11
Peshin
12:13
Asr
15:23
Shom
17:08
Xufton
18:23
Bismillah
15 Noyabr, 2025, 24 Jumadul avval, 1447

2. BAQARA SURASI, 238–239 OYaTLAR

03.01.2021   8021   3 min.
2. BAQARA SURASI, 238–239 OYaTLAR

حَٰفِظُواْ عَلَى ٱلصَّلَوَٰتِ وَٱلصَّلَوٰةِ ٱلۡوُسۡطَىٰ وَقُومُواْ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ٢٣٨

238. Namozlarni, xususan o'rta namozni ehtiyotlanglar. Alloh huzurida xushu' bilan turinglar.

"Namozlarni ehtiyotlash" deganda besh vaqt farz qilingan namozlarni o'z vaqtida, barcha ruknlarini kamchiliksiz, to'la-to'kis ado etish tushuniladi. Ko'pgina mufassirlar "o'rta namoz" asr namozidir, deyishgan, chunki tush paytidagi istirohatdan so'ng uni kechiktirib yuborish xavfi ko'proq bo'ladi. Hazrati Aliy karramallohu vajhahudan rivoyat qilingan hadisda kelishicha, "Payg'ambar alayhissalom Handaq kuni: "(Mushriklar) bizni vusto namozidan qoldirdi, kun botib qoldi, Alloh taolo ularning qabrlari bilan uylarini (yoki qorinlarini) o'tga to'ldirsin!" dedilar" (Buxoriy rivoyati).

Musulmonlar namoz o'qishayotganida Alloh taolo huzurida turganlarini eslab, faqat Uni yodlashlari, barcha dunyoviy narsalardan batamom uzilishlari, xushu' va xuzu' bilan ibodat qilishlari lozim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan sajdada peshonaga botmasligi uchun tuproqni tekislash haqida so'rashganida: "Namoz o'qiyotganingda tuproqlarni surma, agar iloji bo'lmasa, faqat bir marta mayda toshlarni tekisla" deb, namozda yot ishlarni qilishdan qaytarganlar. Zero, ketma-ket har xil harakat qilish (amali kasir) namozni buzadi. Taassufki, namozxonlar orasida bu muhim ishga beparvolar ko'p: ba'zilari namozda turib soatiga qaraydi, kiyimlarini to'g'rilaydi, burun yo qulog'ini qashiydi, namozda turib o'ngga, chapga yoki osmonga qarydiganlar ham bor. Namoz o'qishdan maqsad Allohga qullik izhori ekan, namozxonlar namozni xushu' va xuzu' bilan ado etishga buyurilishgan. Mo'minlar bu amrga itoat etishsa, albatta najot topishadi.

فَإِنۡ خِفۡتُمۡ فَرِجَالًا أَوۡ رُكۡبَانٗاۖ فَإِذَآ أَمِنتُمۡ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمۡ تَكُونُواْ تَعۡلَمُونَ٢٣٩

239. Agar xavfda bo'lsanglar, piyoda yo ulovdaligingizda (o'qinglar), bexavotir bo'lganingizda esa bilmaganlaringizni Alloh o'rgatganiday Uning zikrini qilinglar.

Urush paytida yoki dushman xavfi tug'ilganida namozlarni yurgan holda yoki ulovda ketayotganda, ruku'-sajdasiz, hatto qiblani aniqlamay o'qisa bo'ladi. Havf ko'tarilib, xotirjam bo'lingach, namozlar avvalda Alloh ta'lim bergani kabi barcha ruknlariga rioya etgan holda to'kis ado etiladi. "Nurul-izoh"da xavf (qo'rquv) namozining hukmlari va sababi haqida bunday deyilgan: "Havf namozini faqat dushman va yirtqich hayvon oldida yoki suv toshqini (sel) va yong'indan qo'rqish holatida o'qish joizdir. Butun jamoat bir imomga ergashishni xohlashsa, imom jamoatni ikkiga bo'ladi. Bir guruhni dushman qarshisida qoldiradi, boshqa bir guruh bilan namoz o'qishni boshlaydi. O'qiladigan farz namoz ikki rakatli bo'lsa bir, to'rt (yoki uch) rakatli bo'lsa, ikki rakat o'qilganidan so'ng birinchi jamoat dushman oldiga boradi. Ular o'rniga ikkinchi jamoat kelib, imomga ergashadi. Imom namozning qolgan qismini o'qib, yakka o'zi salom beradi. Ikkinchi guruh dushman oldiga qaytgach, birinchi guruh o'rinlariga qaytib, Qur'on o'qimasdan namozlarini tugatishadi, salom berib, dushman oldiga qaytishadi. Ikkinchi jamoat ham namozning qolgan qismini joylariga qaytib yoki dushman qarshisida, xoliroq joyda o'qib tugatadi" (Abul Ixlos Hasan al-Vafoiy Shurunbiloliy va Abu Zayd Shibliy. "Nurul-
izoh", Toshkent, "Movarounnahr", 2003, 109-110-betlar).

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar

«Globallashuv davrida sof aqida va tasavvuf masalalari» mavzusida konferensiya bo‘lib o‘tdi

15.11.2025   3015   4 min.
«Globallashuv davrida sof aqida va tasavvuf masalalari» mavzusida konferensiya bo‘lib o‘tdi

Bugun 2025 yil 13-noyabr sanasida Mir Arab oliy madrasasi anjumanlar zalida «Globallashuv davrida sof aqida va tasavvuf masalalari» mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tdi.


Tadbirni Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining I-o‘rinbosari Davronbek Maqsudov kirish so‘zi bilan ochib berdi. Shundan so‘ng O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinborasi Muhammadolim domla Muhammadsiddiqov yurtimizda diniy sohadagi islohotlar, yangi ochilgan ilmiy-tadqiqot markazlari, oliy diniy ta’lim muassasalari haqida so‘z yuritdi.

Anjumanda so‘zga chiqqan O‘MI Buxoro viloyati vakili, Mir Arab oliy madrasasi rektori ustoz Jobir domla Elov konferensiya ishiga omad tilab, tashrif buyurgan ma’ruzachilarga o‘z minnatdorligini bildirdi.

Shu bilan bir qatorda anjumanda xalqaro darajadagi ilmiy konferensiyani keng yoritish maqsadida televideniya xodimlari ham taklif etildi.

Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya 2 sho‘bada olib borildi. Qo‘yida sho‘balar mavzular hamda o‘z ma’ruzasi bilan qatnashgan ma’ruzachi va ishtirokchilar bilan tanishtirib o‘tamiz:
 

Ishtirokchilar:

Davron Maqsudov - Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining 1- o‘rinbosari;

Muhammadolim Muhammadsiddiqov - O‘zbekiston musulmonlari idoras1 raisi o‘rinbosari, siyosiy fanlar doktori,professor;

Azizbek Qalandarov - Viloyat hokimining jamoat va diniy tashkilotlar bilan aloqalar bo‘yicha o‘rinbosari;

Jobir Elov - O‘zbekiston musulmonlari idorasi Buxoro viloyati vakili, Mir Arab oliy madrasasi rektori.

I-Sho‘ba. Globallashuv davrida sofaqida: muammolar va yechimlar.

Abdulatif Alloqulov - Imom Moturudiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, Moturudiylik ta’limoti tadqiqotlari bo‘limi boshlig‘i(PhD), dots.nt - "Moturudiylik ta’limotida tafviz va ta’vil metodologiyasi";

Dr. Ahmed Saad Ibrahim Abdulrahman Osman - Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi ilmiy xodimi "Tasavvuf va kalom ilmi o‘rtasidagi ma’rifiy uyg‘unlik";

Ahmad Rajab Ahmad Adaviy - Mir Arab oliy madrasasi o‘qituvchisi - Hadis sharif olimlari va ularning boshiga kelgan e’tiqodiy sinovlar: "Imom Nasaiy va u kishining "Xosais Ali" va "Musnadi Ali" kitoblari talqinida";

Ahmad Muhammad Ali Misriy - Mir Arab oliy madrasasi o‘qituvchisi - "Ekstremizm va terrorizmga qarshi diniy ta’limning ta’siri";

II-Sho‘ba. Globallashuv davrida tasavvuf: ma’naviy meros va zamonaviylik.

Oygul Sharipova - Jo‘ybori Kalon ayol-qizlar o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi rahbari, falsafa fanlari doktori (DsC) professor. "Tasavvuf ta’limoti - ijtimoiy barqarorlik omili";

Haydar Yuldashxodjayev – Yangi asr universiteti kafedra mudiri, dots.nt, tarix fanlari nomzodi. "Musoxon Dahbidiyning Xojagon- Naqshbandiya ta’limoti rivojida tutgan o‘rni";

Gulchehra Navro‘zova - Buxoro davlat texnika universiteti ijtimoiy fanlar va jismoniy madaniyat kafedrasi professori, falsafa fanlari doktori "Naqshbandiya ta’limotining insonparvarlik mohiyati";

Dr. Ayman Usmon Abdul’alim Muhammad Shariiy – Buxoro davlat universiteti Islom tarixi va manbashunosligi, falsafa kafedrasi o‘qituvchisi "Globallashuv davrida arab tili va arab tiliga kirib kelgan so‘zlarning ta’siri";

Husen Djurayev - Buxoro davlat universiteti "Islom tarixi va manbashunosligi, falsafa" kafedrasi dots.nti, tarix fanlari bo‘yicha falsafa doktori - "Xattotlik san’ati va qo‘lyozma manbalarining insoniyat madaniyatiga ta’siri".

Moderator:

To‘xtasinov Ro‘zimuhammad – Mir Arab oliy madrasasi katta o‘qituvchisi, Islomshunoslik fanlari bo‘yicha falsafa doktori(PhD).

Anjuman so‘ngida barcha ma’ruzachilarga esdalik sovg‘alari hamda sertifatlar topshirildi hamda Oliy madrasa rektori ustoz Jobir domla Elov tomonidan barcha tashrif buyurganlarga va tashkilotchilarga minnatdorlik bildirildi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Buxoro viloyati vakilligi Matbuot xizmati