Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Noyabr, 2025   |   27 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:52
Quyosh
07:15
Peshin
12:13
Asr
15:20
Shom
17:05
Xufton
18:21
Bismillah
18 Noyabr, 2025, 27 Jumadul avval, 1447

2. BAQARA SURASI, 226–227 OYaTLAR

16.12.2020   6878   3 min.
2. BAQARA SURASI, 226–227 OYaTLAR

لِّلَّذِينَ يُؤۡلُونَ مِن نِّسَآئِهِمۡ تَرَبُّصُ أَرۡبَعَةِ أَشۡهُرٖۖ فَإِن فَآءُو فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ٢٢٦

226. Hotinlariga yaqinlashmaslikka qasam ichganlarga kutish to'rt oydir. Agar qaytishsa, Alloh albatta kechiruvchi, rahmlidir.

Ya'ni, kim "xotinimga yaqinlashmayman" deb qasam ichsa (ya'ni iylo qilsa), to'rt oy ichida xotiniga yaqinlashsa, ichgan qasamiga kafforat beradi va xotini nikohida qolaveradi. Lekin qasamdan keyin to'rt oy o'tib ketsa, bu holatda xotini taloq qilingan bo'ladi. Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: "Rasululloh sollallohu alayhi vasallam xotinlarini iylo qildilar, ya'ni bir oy birga turmayman, deb qasam ichdilar. Oyoqlari yorilib (sinib) ketgan bo'lib, xonalarida yolg'iz o'zlari yigirma to'qqiz kun turdilar. Keyin ayollarining huzuriga kirdilar. Shunda ular: "Ey Allohning Rasuli, bir oyga qasam ichgan edingiz-ku!" deyishdi. U zot: "(Bu) oy yigirma to'qqiz kundir", dedilar". Nofe'dan bunday rivoyat qilinadi: "Ibn Umar roziyallohu anhumo iylo haqida so'zlab: "Erlar Alloh taolo amriga muvofiq xotinlarini idda muhlati tugaganidan so'ng yaxshilik bilan nikohlarida saqlab turishlari yoki taloq qilishga azm qilishlari lozim bo'ladi", degan" (Buxoriy rivoyati).

وَإِنۡ عَزَمُواْ ٱلطَّلَٰقَ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ٢٢٧

227. Agar taloqni qasd qilishsa, Alloh albatta eshituvchi, biluvchidir.

Agar erning qasamidan keyin to'rt oydan o'tib ketsa, ular orasiga taloq tushadi. Bunda taloq qasd qilingan bo'lsa, albatta ajralishlari lozim, chunki Alloh taolo bandalarining qalbida kechayotgan, ular niyat qilgan narsalarni eshituvchi va biluvchidir. Nofe' aytadi: "Ibn Umar: "Agar xotinini iylo qilganiga to'rt oydan oshsa, uni taloq qilguniga qadar uyida ushlab turadi. Bunda to taloq qilguniga qadar xotini taloq hisoblanmaydi", deganlar" (Buxoriy rivoyati).

“Iylo” so'zi lug'atda «qasam ichish, qasam bilan biror narsadan kechish» ma'nolarini bildiradi. Shariatda esa erning to'rt oy va undan ko'proq muddatga xotini oldiga kirmaslik va unga jinsiy yaqinlik qilmaslikka Alloh nomi bilan qasam ichishi «iylo» deyiladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam xotinlaridan birini iylo qilganlari haqida Ummu Salama onamizdan sahih hadis rivoyat qilingan. To'rt oydan oz muddatga qasam ichish iylo emas. Iyloning sharti erning taloqqa salohiyatli bo'lishi va ayolning ham nikohli bo'lishidir. Bolaning va telbaning iylosi haqiqiy emas. Qur'oni karim oyati bilan (Baqara, 226-227) bu hukmni joriy qilish ila Islom xotinlar ustidan johiliyatning yana bir zulmini olib tashladi.

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar

Ayollar va sehrgarlar

17.11.2025   2597   1 min.
Ayollar va sehrgarlar

Har bir inson sehrgar, folbinning huzuriga borishdan saqlanishi lozim. Afsuski, ayol-qizlar orasida taqdir va qismatning achchiq sinovlaridan umidsizlikka tushib, sehrgarlarning oldiga boradiganlari ko‘p uchraydi. Ular turli bahonalar bilan sehrgarga murojaat qiladilar.

Sehrgarlar esa, hissiyotga beriluvchi ayollardan unumli foydalanadilar. Ayollarning pulini “shilib” olish maqsadida huzurlariga qayta-qayta kelishlari lozimligini alohida ta’kidlashadi. Aks holda, og‘ir musibat yoki kasallikka uchrashlari haqida qo‘rqitadilar.

Imom Qurtubiy rahimahulloh aytadilar: “Odamlar orasida sehrgarlar oldiga ko‘p qatnovchilar ayollardir. Ayniqsa, ular hayz holatida bo‘lganlarida sehrning ta’siri yanada kuchayadi. Bejiz hadisi shariflarda “do‘zax ahlining ko‘pchiligi ayollardir” deyilmagan”.

Ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Ey ayollar jamoasi, sadaqa qilinglar, istig‘forni ko‘proq aytinglar. Albatta, men sizning do‘zax ahlining ko‘pi ekaningizni ko‘rdim”, deganlar.

Ayollar Allohga taqvo qiling! Chunki Allohdan qo‘rqish – haqiqiy baxtning kaliti. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Kim Allohga taqvo qilsa, uning yo‘lini ochib qo‘yadir. Va unga o‘zi o‘ylamagan tarafdan rizq berur” (Taloq surasi, 2-3-oyatlar).

Alloh taoloning yozgan taqdiriga rozi bo‘ling. Zero, Alloh bandalariga faqat yaxshilikni ravo ko‘ruvchidir. Arzimas sabablarga diningizni sotmang. Sehrgar, folbinlarning yolg‘on va’dalariga ishonmang. Agar biror istak, orzu-niyatingiz bo‘lsa, Alloh taologa ixlos va ishonch bilan duo qiling. Zero, yolg‘iz Alloh foyda keltiruvchi va zararni qaytaruvchi Zotdir.

Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Agar Alloh seni zarar ila tutsa, Undan o‘zga o‘shanga kushoyish beruvchi yo‘qdir. Agar U senga yaxshilikni iroda qilsa, Uning fazlini rad qiluvchi ham yo‘qdir” (Yunus surasi, 107-oyat).

 

Davron NURMUHAMMAD