وَيَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡمَحِيضِۖ قُلۡ هُوَ أَذٗى فَٱعۡتَزِلُواْ ٱلنِّسَآءَ فِي ٱلۡمَحِيضِ وَلَا تَقۡرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطۡهُرۡنَۖ فَإِذَا تَطَهَّرۡنَ فَأۡتُوهُنَّ مِنۡ حَيۡثُ أَمَرَكُمُ ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَيُحِبُّ ٱلۡمُتَطَهِّرِينَ٢٢٢
222. Hayz haqida so'rashsa, "U noxush narsadir", deng. Hayz paytida xotinlaringdan chetlaninglar, poklanmagunlaricha ularga yaqinlashmanglar. Poklanishsa, Alloh buyurgan tarafdan ularga kelinglar. Alloh haqiqatan tavba qiluvchilarni sevadi, o'zini pok tutuvchilarni sevadi.
Balog'atga etgan qiz yoki ayolning har oyda odat bo'yicha ko'radigan qoni "hayz" deyiladi. Hayzning oz muddati uch kecha-kunduz, ko'pi esa o'n kecha-kunduz, bundan ortiq muddatda ham qon kelaversa, u hayz emas, istihoza (kasallik) qoni hisoblanadi. Hayz ko'rayotgan ayolga namoz o'qish, ro'za tutish, Baytullohni tavof qilish, jinsiy aloqa qilish, masjidga kirish, Qur'on o'qish, Qur'onni yoki oyat yozilgan qog'ozlarni ushlash qat'iyan man etiladi, ammo Qur'on eshitishi mumkin. Ana shu hukmga ko'ra, hayz ko'rgan ayolga to u poklanmagunicha yaqinlashilmaydi, ya'ni jinsiy aloqa qilinmaydi. Bu gunohning naqadar jirkanchligi haqida Payg'ambarimiz alayhissalomdan shunday hadis bor: "Kim ayoliga hayz paytida yoki uning orqa yo'liga yaqinlik qilsa hamda folbinga borsa, Muhammadga nozil qilingan narsaga (ya'ni, dinga) kofir bo'libdi" (Termiziy rivoyati). Hayzdan poklanganlaridan keyin Alloh buyurgan tarafdan yaqinlik qilinaveradi. Kim bilmagan holida ayoliga hayz holida yaqinlik qilib qo'ygan bo'lsa, istig'for aytib, astoydil tavba qilishi lozim, chunki Alloh tavba qiluvchilarni ham, o'zini pok tutuvchilarni ham yaxshi ko'radi. Ammo qasddan, nafsiga qul bo'lib ayoliga hayz holida qo'shilgan bo'lsa, ba'zi ilm ahllari so'ziga ko'ra, unga kafforat (badal) vojib bo'ladi. Bu holda ikki tarafning o'zaro rozi bo'lishlari ham bu harom ishni halolga aylantira olmaydi. Kafforatning miqdori bir dinor, ya'ni 4,25 gramm tillaga tengdir. Oldin bu ishni sodir qilganlar Allohga astoydil tavba qilishsin, chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Gunohlaridan xolis tavba qilgan kishi hech bir gunoh qilmagan kishi kabidir", deya marhamat etganlar (Muslim rivoyati). Hadislarda kelishicha: "Alloh taolo pokdir va poklikni yaxshi ko'radi" (Termiziy rivoyati); "Poklik-tozalik imonning yarmidir" (Muslim rivoyati).
نِسَآؤُكُمۡ حَرۡثٞ لَّكُمۡ فَأۡتُواْ حَرۡثَكُمۡ أَنَّىٰ شِئۡتُمۡۖ وَقَدِّمُواْ لِأَنفُسِكُمۡۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُم مُّلَٰقُوهُۗ وَبَشِّرِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ٢٢٣
223. Hotinlar ekinzorlaringizdir, shunday ekan, ekinzoringizga xohlagan tomonidan kelaveringlar va o'zlaringiz uchun (savobli) ishlarni taqdim etinglar. Allohdan qo'rqinglar, bilinglarki, Unga albatta yo'liqasizlar. (Ey Muhammad), mo'minlarga bundan xushxabar bering.
Hotinlar bilan yaqinlashish chog'ida faqat nafs rohati emas, balki yaxshi, solih farzandlar ham niyat qilinishi lozim. Bu esa mo'minlarga vujud lazzatlanishi cho'qqisiga chiqqanida ham axloqiy va ma'naviy holatlarni esdan chiqarmaslikni eslatmoqda. Hotinlar bilan xohlagan paytda, faqat ijozat berilgan tarafdan yaqinlashish zarurligi uqtirilmoqda. Musulmon kishi nikohidagi ayolga hayz va nifos (yangi ko'z yorigandagi qon kelishi) holatidan tashqari barcha holatlarda yaqinlik qilaveradi. Faqat Alloh taqiqlagan chegaralardan o'tmaslik sharti bilan. Alloh ayollarga orqa tarafdan yaqinlik qilishni man etgan, chunki jinsiy aloqadan murod, shahvatni qondirish va nasl qoldirish bo'lishi kerak. Bu taqiqlarni buzmoqchi bo'lganlar Allohdan qo'rqishsin, chunki har bir inson oxirat dunyosida Parvardigoriga albatta yo'liqadi va qilmishlari uchun to'la hisob beradi. Ibn Umar roziyallohu anhumo: "Hotinlar ekinzorlaringizdir, shunday ekan, ekinzoringizga xohlagan tomonidan kelaveringlar" degan oyatga "Ayollarning faqat oldiga yaqinlik qilinglar" deb ma'no bergan. Jobir roziyallohu anhu bunday degan: "Yahudiylar: "Agar ayolning orqa tarafidan oldiga yaqinlik qilinsa, tug'iladigan bola g'ilay bo'ladi", deyishardi. Shuning uchun yuqorida zikr etilgan oyat nozil bo'ldi" (Buxoriy rivoyati).
Bugun, 25 iyun kuni Indoneziya haj va umra asossiatsiyalarining doktor Muslim Iskandar boshchiligidagi vakillari O‘zbekiston musulmonlari idorasida bo‘lishdi. Mehmonlar bilan diniy idora raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov uchrashuv o‘tkazdi.
Sakkiz nafar delegatsiya a’zolari: Doktor Muslim Iskandar, Asip Bisma Supriatna, Zaid Muslim Iskandar, Mustain Xattob, Muhammad Atsir Abdulaziz, Jannatul Ma’vo, Muhammad Iqbol hamda Hilman Parifiy birma-bir o‘zlarini tanishtirib, “Umra +” loyihasini o‘rganish maqsadida 3400 ta turfirma nomidan vakil bo‘lib kelishganini bildirishdi.
Uchrashuv avvalida Homidjon domla mehmonlarni tashrif bilan qutlab, kelganlari uchun minnatdorlik bildirdi. So‘nggi yillarda yurtimizda diniy-ma’rifiy, turizm va boshqa sohalarda bo‘layotgan yangilanishlar haqida aytib o‘tdi. Xususan, 2017 yilda tamal toshi qo‘yilgan Islom sivilaziyasi markazi, qayta bunyod etilayotgan Imom Buxoriy majmuasi, Hazrati Imom dahasida olib borilayotgan bunyodkorlik ishlariga to‘xtaldi.
O‘z navbatida delegatsiya rahbari Muslim Iskandar ularga bu taklifni bildirgan “Real Dreams” sayyohlik firmasidan minnatdor ekanliklarini aytib, O‘zbekiston haqida juda ham ijobiy taassurotlarda ekanini ta’kidladi. Birgina Toshkent shahridagi o‘rganishlari natijasida O‘zbekistonda ziyorat turizmi sohasi istiqbolli ekani, hali Samarqand, Buxoro, Xiva kabi qadim va navqiron shaharlarni ham borib ko‘rishlarini, lekin hozirdanoq “Umra +” loyihasi juda istiqbolli ekaniga amin bo‘lganini bayon etdi.
Delegatsiya a’zosi, “Kasturi” birlashmasi rahbari Muhammad Atir 2017 yilda ham O‘zbekistonga kelganini, o‘sha payt bilan oradan o‘tgan qisqa vaqtdagi ulkan o‘zgarishlardan hayratda ekanini aytib, bu ishlar yurtning allamolariga, ilmiy-ma’rifiy merosga bo‘lgan e’tiboridan darak ekaniga urg‘u berib o‘tdi.
Shuningdek, delegatsiyaning boshqa a’zolari – Indoneziyaning “Amphuri”, “Hagatama”, “NRA Group Ltd.” “Jannatul Ma’wah”, “Himpuh” kabi minglab turfirmalarni birlashtirgan asossiatsiyalari rahbarlari ham musulmon sayyohlar e’tibori va oqimini O‘zbekistonga bemalol yo‘naltirish mumkinligini, bu xayrli ish ikki davlat uchun ham har tomonlama manfaat keltirishini ta’kidlashdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati