Islom dunyosigi muhtarama ayollarning eng avvalgi qatorida shubhasiz Oisha roziyallohu anho onamizning nomi zikr etiladi. Chunki ul muhtarama onamiz, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uchun eng sevimli rafiqa bo'lgan. Shu sabab Nabiy alayhissalom Oisha roziyallohu anho onamizni erkalab, “Ya A'ish” deb chaqirar ekanlar.
Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam uchun sevimli bo'lganlar u zot sollallohu alayhi vasallamning ummatlari uchun ham sevimlidir. Qolaversa, Oisha roziyallohu anho onamiz bilan bog'liq oyati karimalar nozil bo'lganki, bu ulug' hodisa ham ul zotning Alloh huzuridagi martabasidan nishonadir. Oisha roziyallohu anho onamizning o'zidan shunday hadis rivoyat qilinadi: “Rasululloh alayhissalom menga: “Ey Oisha, Jabroil senga salom keltirdi” dedilar” (Buxoriy rivoyati). Jabroil alayhissalomdek ulug' farishtaning salomiga munosib bo'lish saodati har kimga ham nasib etavermaydi.
Imom Termiziyning “Shamoyil”ida Nabiy alayhissalom uni “Ey muvaffaqa” (qammatbaho tosh nomi) deb chaqirganlari keltirilgan. Ko'p hollarda “Ey Siddiqning qizi, Ey Abu Bakrning qizi” deya murojat qilganlar. Oisha roziyallohu anho Nabiy alayhissalomdan o'ziga kuniya berishni so'raganda “Seni o'g'ling nomi bilan “Ummu Abdulloh” deb chaqiramiz”, deganlar. Chunki onamiz opasining o'g'li Abdulloh ibn Zubayrni tarbiyasiga olgan edi.
Nasoiyning “Sunan”ida Nabiy alayhissalomning bu suyukli ayolini “Ey Humayro” deb chaqirganlarini tasdiqlaydigan ikki hadis ham mavjud.
Jabroil alayhissalom Nabiy alayhissalomga aytdi: “Bu sening dunyo va oxiratdagi juftingdir”.
Muhammad Mustafo sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Ey Oisha, Jabroil senga salom keltirdi”.
Abu Muso Ash'ariy aytadi: “Biz Rasulullohning sahobalari, biron bir hadis ustida ikkilanib qolsak, darrov Oishadan so'rardik va uning bu masaladan habardor ekaniga guvoh bo'lardik”.
Mashhur tobe'in Masruq ibn Ajda' Hamadoniy aytadi: “U (ya'ni Oisha onamiz) Siddiqning qizi siddiqa, Alloh rasulining suyuklisi, Rasul alayhissalom habibasining pok ekani osmondan habar qilingan zotdir”.
Imom Zahabiy aytadi: “Abdullohning onasi, Rasululloh halifasining qizi sahobalarning eng ulug' faqihidir”.
Bugun muslima ayol-qizlarimiz o'zlariga Oisha roziyallohu anho onamiz kabi ulug' sohobiyalarni ibrat va o'rnak qilib olsalar hamda ularga ergashsalar haqiqiy baxtni topadilar, ikki dunyo saodatiga erishadilar insha Alloh!
Manbalar asosida Saidabror Umarov tayyorladi
2025 yil 10 iyul kuni Qur’oni Karim xodimi, ustoz, shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum boshchiligida «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi xodimlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasiga tashrif buyurishdi.
Ma’lumki, kutubxonada turli mavzudagi nodir qo‘lyozma asarlar, Qur’oni Karim qo‘lyozma nusxalarining namunalari saqlanadi. Mana shunday nodir manbalardan biri Hazrati Usmon mus'hafi hisoblanadi. Qur’oni Karimning ushbu noyob va qadimiy qo‘lyozma nusxasi tadqiqotchilar va keng jamoatchilikning doimiy e’tiborida bo‘lib kelgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev rahbarligida 2023 yil 22 dekabr kuni o‘tkazilgan Respublika ma’naviyat va ma’rifat kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida muzeylar faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha yetti yillik dastur qabul qilinishi e’lon qilindi. Ushbu yig‘ilish davomida berilgan topshiriqlar bo‘yicha 50-son Bayonnomaning 47-bandida Muqaddas kitob – Usmon Qur’oni sahifalarining konservatsiya va restavratsiya qilinishini ta’minlash belgilangan. Mazkur dasturni amalga oshirish maqsadida O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi qo‘llab quvvatlovi ostida xorijlik mutaxassislar, jumladan, Kembrij universitetidan Kristine Rose, fransiyalik restavratorlar Aksell Deleau va Koraliye Barbe, Istanbul qo‘lyozmalar ustaxonasi va arxiv bo‘limi mudiri Nil Baydar Usmon mus'hafini bosqichma-bosqich ta’mirlash rejasini ishlab chiqib, kelgusida muhofaza qilish bo‘yicha tavsiyalarni berdilar. Jumladan, «yengil restavratsiya ishlari»ni amalga oshirishdan avval Hazrati Usmon Qur’oni sahifalarini skaner qilish va matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olindi.
Ushbu xayrli ishlarning davomi sifatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha muhim yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi mudiri shayx Alijon qori Fayzulloh va Kutubxona mudiri Kamoliddin Mahkamov boshchiligida bo‘lim xodimlari ishtirok etishdi. Yig‘ilishda «Mo‘yi muborak» madrasa-muzeyida saqlanayotgan Hazrati Usmon Mus'hafining tarixi va bugungi kundagi ahamiyati haqida so‘z yuritilib, uni kelajak avlodlar asrab-avaylashga xizmat qiladigan muhim masalalar muhokama qilindi. Jumladan, Hazrati Usmon Qur’oni sahifalari va fondda saqlanayotgan 1905 yilda Sankt-Peterburgda olingan nusxasini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha taklif va mulohazalar bildirilib, kelgusida qilinadigan ishlar rejalashtirildi.
AlQuranuz