۞يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡأَهِلَّةِۖ قُلۡ هِيَ مَوَٰقِيتُ لِلنَّاسِ وَٱلۡحَجِّۗ وَلَيۡسَ ٱلۡبِرُّ بِأَن تَأۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَٰكِنَّ ٱلۡبِرَّ مَنِ ٱتَّقَىٰۗ وَأۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِنۡ أَبۡوَٰبِهَاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ١٨٩
189. Sizdan hilol haqida so'rashadi. "Ular insonlar uchun va haj uchun vaqt o'lchovidir", deng. Uylaringizning orqa tarafidan kelishingiz yaxshilik emas, yaxshilik taqvodorlikdadir. Uylarga eshiklaringizdan kiringlar va Allohdan qo'rqinglar, shundagina najot topasizlar.
Oyati karimadagi "hilol" yangi chiqqan oy ma'nosida. Alloh taolo oyni O'zi bilgan qonun va hikmat bilan, kechalari nur sochib, yoritib turishi, bandalarning yillar va vaqt sanog'ini bexato bilib yurishlari uchun yaratgan. Bu haqda bir necha hadislar ham bor: Husayn ibn Horis roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: "Makka amiri xutba qilib: "Rasululloh bizlarga ibodatlarni oyni ko'rib ado etishni... amr qilganlar", dedi" (Abu Dovud, Doriqutniy rivoyati); Ibn Umar roziyallohu anhumodan qilingan rivoyatda: "Oyni ko'rib ro'za tutinglar va uni ko'rib ochinglar", deganlar (Termiziy rivoyati). Hilol (yangi chiqqan o'roq shaklidagi oy) surati musulmon o'lkalarda dinlari ramzi sifatida ishlatiladi.
O'tmishdagi arablar ehromga kirganidan keyin yana uylariga kirmoqchi bo'lishsa, darvozadan emas, tomdan tushishar yo uyining orqa tomonini teshib, o'sha erdan kirishar edi. Ular bu narsani yaxshi amal, deb e'tiqod qilishardi. Baro ibn Ozib roziyallohu anhu rivoyat qiladi: "Arablar johiliyat davrida ehrom bog'lashsa, uylariga tomdan oshib tushishar edi. Keyin Alloh taolo yuqoridagi oyatini nozil qildi" (Buxoriy rivoyati). Alloh taolo bu oyati karimada mazkur e'tiqodning ma'nisizligini bildirib, yaxshilik faqat O'ziga taqvo qilish bilan bo'lishini zikr etmoqda.
Joriy yilning 19-noyabr kuni Qashqadaryo viloyatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining "EY BANDALARIM… Bir qudsiy hadis sharhi" kitobining taqdimoti o‘tkazildi. Tadbirda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosarlari Zayniddin domla Eshonqulov va Obidjon Kadirov, Moliyaviy nazorat va tahlil bo‘limi boshlig‘i I.Zuxriddinov, Masjidlar bilan ishlash bo‘limi boshlig‘i M.Kamolov, Huquqshunoslik bo‘limi boshlig‘i J.Xatamov, viloyat bosh imom-xatibi Rahmatillo domla Usmonov, diniy soha vakillari hamda ziyolilar ishtirok etdi.
Taqdimot davomida kitobning mazmun-mohiyati, unda keltirilgan qudsiy hadis sharhi va uning inson ma’naviyati, jamiyat axloqiy muhitidagi o‘rni haqida fikr-mulohazalar bildirildi. Muftiy o‘rinbosari asarning bugungi kun bilan hamohangligi va yosh avlodni tarbiyalashda katta ahamiyatga ega ekanini ta’kidladi.
Taqdimot davomida kitobning mazmun-mohiyati, unda keltirilgan qudsiy hadis sharhi va uning inson ma’naviyati, jamiyat axloqiy muhitidagi o‘rni haqida fikr-mulohazalar bildirildi. Muftiy o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov kitobning bugungi kun bilan hamohangligi va yosh avlodni tarbiyalashda katta ahamiyatga ega ekanini ta’kidladi.
Ulamolar kitobdagi hikmatlar insonni samimiyat, taqvo, yaxshilik va qalb pokligiga chorlashini qayd etib, ushbu asar keng kitobxonlar uchun muhim ma’naviy manba ekanligini urg‘uladilar.
Shuningdek, Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining "Fiqh va aqidaga oid ixtilofli masalalar yechimi", "Yoshlarga nasihatim" nomli kitoblari haqida ham to‘xtalib, islomiy ilmlar sohasida yuzaga keladigan turli ixtiloflarni ilmiy, muvozanatli va dalillarga asoslangan tarzda yoritib berishi bilan alohida ahamiyatga ega ekanligi, asarda fiqh va aqidaning eng muhim masalalaridagi turlicha qarashlar sabablari, ularning manbalari hamda yechimlari keng va tushunarli uslubda bayon qilingani, “Yoshlarga nasihatim” kitobi esa yoshlar uchun ma’naviy rahbar, tarbiya manbai va jamiyatga foydali inson bo‘lish yo‘lidagi qo‘llanma ekani ta’kidlandi.
O‘MI Qashqadaryo viloyati vakilligi
Matbuot xizmati.