۞يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡأَهِلَّةِۖ قُلۡ هِيَ مَوَٰقِيتُ لِلنَّاسِ وَٱلۡحَجِّۗ وَلَيۡسَ ٱلۡبِرُّ بِأَن تَأۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَٰكِنَّ ٱلۡبِرَّ مَنِ ٱتَّقَىٰۗ وَأۡتُواْ ٱلۡبُيُوتَ مِنۡ أَبۡوَٰبِهَاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ١٨٩
189. Sizdan hilol haqida so'rashadi. "Ular insonlar uchun va haj uchun vaqt o'lchovidir", deng. Uylaringizning orqa tarafidan kelishingiz yaxshilik emas, yaxshilik taqvodorlikdadir. Uylarga eshiklaringizdan kiringlar va Allohdan qo'rqinglar, shundagina najot topasizlar.
Oyati karimadagi "hilol" yangi chiqqan oy ma'nosida. Alloh taolo oyni O'zi bilgan qonun va hikmat bilan, kechalari nur sochib, yoritib turishi, bandalarning yillar va vaqt sanog'ini bexato bilib yurishlari uchun yaratgan. Bu haqda bir necha hadislar ham bor: Husayn ibn Horis roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: "Makka amiri xutba qilib: "Rasululloh bizlarga ibodatlarni oyni ko'rib ado etishni... amr qilganlar", dedi" (Abu Dovud, Doriqutniy rivoyati); Ibn Umar roziyallohu anhumodan qilingan rivoyatda: "Oyni ko'rib ro'za tutinglar va uni ko'rib ochinglar", deganlar (Termiziy rivoyati). Hilol (yangi chiqqan o'roq shaklidagi oy) surati musulmon o'lkalarda dinlari ramzi sifatida ishlatiladi.
O'tmishdagi arablar ehromga kirganidan keyin yana uylariga kirmoqchi bo'lishsa, darvozadan emas, tomdan tushishar yo uyining orqa tomonini teshib, o'sha erdan kirishar edi. Ular bu narsani yaxshi amal, deb e'tiqod qilishardi. Baro ibn Ozib roziyallohu anhu rivoyat qiladi: "Arablar johiliyat davrida ehrom bog'lashsa, uylariga tomdan oshib tushishar edi. Keyin Alloh taolo yuqoridagi oyatini nozil qildi" (Buxoriy rivoyati). Alloh taolo bu oyati karimada mazkur e'tiqodning ma'nisizligini bildirib, yaxshilik faqat O'ziga taqvo qilish bilan bo'lishini zikr etmoqda.
Kecha, 14 noyabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari Finlandiya musulmonlari jamiyati imomi Ramil hazrat Belyayev boshchiligidagi delegatsiyani qabul qildilar.
Fin yurtining din peshvolari ayni kunlarda mamlakatimizda keng nishonlanayotgan 16 noyabr – "Xalqaro bag‘rikenglik kuni" munosabati bilan o‘tkazilayotgan tadbirlarda faol ishtirok etmoqdalar.
Muloqotda O‘zbekiston va Finlandiya o‘rtasidagi hamkorlik yildan-yilga rivojlanib borayotgani, o‘tgan oyda Finlyandiya Prezidentining mamlakatimizga rasmiy tashrifi ikki davlat o‘rtasidagi do‘stona aloqalarni yangi bosqichga ko‘targani, ayniqsa, ijtimoiy-iqtisodiy, ta’lim, ilm-fan, madaniyat, turizm sohalarida hamkorlik rivojlanib borayotgani, xususan, o‘tgan yili O‘zbekiston musulmonlari idorasi delegatsiyacining Finlandiyaga safari juda ham samarali kechganiga urg‘u berildi.
Finlandiya delegatsiyasi mamlakatimizda amalga oshirilayotgan diniy-ma’rifiy islohotlar, millatlararo totuvlik va bag‘rikenglik borasidagi ishlarni yuqori baholab, ikki tomonlama hamkorlikni yanada rivojlantirishdan manfaatdor ekanini bildirdi.
Uchrashuv samimiy ruhda o‘tib, tomonlar esdalik sovg‘alari almashdilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati