Sayt test holatida ishlamoqda!
07 Iyul, 2025   |   12 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:14
Quyosh
04:57
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:38
Bismillah
07 Iyul, 2025, 12 Muharram, 1447

Qaysarlikning oqibati – halokat

23.10.2023   1482   4 min.
Qaysarlikning oqibati – halokat

Bugungi kunda terrorchilik, ekstremizm, radikalizm butun dunyoga xavf solayotgan, insoniyatning tinch va osuda yashashi uchun to'sqinlik qilayotgan jiddiy muammolardan biridir. Qo'poruvchilikni kasb qilib olgan bunday razil kimsalar tinchlik va omonlik dini bo'lgan Islomni niqob qilib olgani g'ayridinlar o'rtasida islomofobiyaning urchishiga sabab bo'lyapti.

Ana shunday yovuz kuchlar va buzg'unchi firqalardan biri 1953 yili Yaqin Sharqda asos solingan “Hizbut tahrir” oqimi bo'lib, uning tarafdorlari har qanday boshqacha fikrlashni inkor etadi, o'zining mafkuraviy va diniy qarashlarini qo'pol ravishda majburlab qabul ettirishga harakat qiladi. Ular o'z tarafdorlaridan ularning har bir buyruqlarini so'zsiz bajarishni, ularga ko'r-ko'rona ishonishni talab etadilar.

Bu oqim a'zolari Islom dini haqida etarlicha ma'lumotga ega bo'lmagan kishilar, xususan, yoshlar ongiga xalifalikni tiklash g'oyasini singdirib, ularni ushalmas orzu-umidlar yo'lida o'z mollari, kuch-quvvatlari, hatto jonlarini ham qurbon qilishga targ'ib etadilar va buni “shahidlik” deb baholaydilar.

Vaholanki, xalifalik o'ttiz yil davom etishini Payg'ambarimiz bashorat qilib, bunday deganlar: “Halifalik mendan so'ng o'ttiz yildir, keyin podshohlik bo'ladi”1.

Yaqin Sharqda paydo bo'lganiga etmish yildan oshgan bo'lsa-da, hech kim qabul qilmagan bu oqimni ayrim ilmsiz kishilar, Islom dinining haqiqatidan bexabar ayrim yoshlar qabul qilgani, oqibatda ming pushaymon bo'lgani ayni haqiqatdir.

Alloh taolo Qur'oni karimda barcha musulmonlarni juda zarur ish – ittifoqlikka, hamjihatlikka buyurib, bunday marhamat qiladi: «Hammangiz Allohning “arqoni”ni (Qur'onini) mahkam tuting va firqalarga bo'linmang hamda o'zaro adovatda bo'lgan paytlaringizda dillaringizni (tutashtirib) oshno qilib qo'ygan Allohning ne'matini yodda tuting...»2 (Oli Imron surasi, 103-oyat).

Ushbu oyatda Alloh taolo bizni, avvalo, Qur'on ko'rsatmasiga amal qilgan holda birlikda, hamjihatlikda yashashimizga, ikkinchidan, firqalarga bo'linmaslikka buyuradi. Oyatdagi “bo'linmanglar” degan buyruqni Islom nomini niqob qilib olgan birorta guruh yoki oqimga kirmanglar, aralashmanglar, aqidangizga sodiq qoling, deb tushunishimiz kerak3.

“Hizbut tahrir” oqimi a'zolari musulmonlarning oralarini buzib, o'zlaricha: “Biz alohida hizbmiz, alohida bir guruhmiz”, deydilar. Ularning har biri Alloh taoloning “firqaga bo'linmanglar”, degan buyrug'iga qarshi chiqish orqali Islom ta'limotiga teskari ish tutadilar.

“Hizbut tahrir” tarafdorlari yo'llari to'g'ri ekanini isbotlash maqsadida Oli Imron surasining 104-oyatini buzib talqin qiladilar. Oyatdagi “Sizlardan bir ummat bo'lsin...” buyrug'ining ma'nosini o'zgartirib, “Alloh taolo sizlardan hizb bo'lsin” demoqda, deyishadi.

Mufassirlarimiz oyatdagi “ummat”dan murod ulamolar jamoasi ekanini ta'kidlashgan4. “Imom” degan so'z “ummat” so'zidan kelib chiqqan bo'lib, uning vazifasi o'z qavmini Qur'on ta'limotiga chaqirish, yaxshilikka buyurish, yomonlikdan qaytarishdir.

Hizbchilar o'zlaricha “Hizbut tahrir” bir jamoatdir, u Taqiyyuddin Nabaxoniyning ijtihodidir. Unga xohlagan odam kirishi mumkin, deb da'vo qiladilar. Lekin hizb a'zolaridan birortasi adashganini tushunib qolib, hizbdan chiqsa, ahdini, qasamyodini buzgani uchun malomatga qoladi, deydilar. Vaholanki, adashganini Islom ta'limoti asosida anglab etgan kishining haqiqatni topib, noto'g'ri yo'ldan qaytishi katta saodatdir.

Hulosa sifatida mashoyixlarimizning quyidagi so'zlarini keltirishni lozim topdik: “Kishilar to'rt xil bo'ladi: 1) hamma narsani biladi va bilishini o'zi ham biladi. U kishi olimdir, unga ergashish zarur; 2) biladi, lekin bilishini o'zi bilmaydi. U go'yo uyquda, uni uyg'otish kerak; 3) hech narsani bilmaydi va bilmasligini o'zi ham biladi. U johildir, unga o'rgatish lozim; 4) hech narsani bilmaydi va hech narsani bilmasligini o'zi ham bilmaydi. U ahmoqdir, undan uzoq bo'lish kerak”.

“Hizbut tahrir” mashoyixlarimiz aytgan to'rtinchi toifaning aynan o'zginasidir. Ularni to'g'ri yo'lga solish uchun qanchalik harakat qilinmasin, baribir o'z bilganlaridan qolmaydi. Ularning bu qaysarliklari Iso alayhissalomning mashhur gapini esga soladi: “Men Allohning izni bilan qanchadan-qancha bemorlarni davoladim, ko'rlarning ko'zini ochdim, o'liklarni tiriltirdim. Ammo ahmoqlarni yo'lga sola olmadim” (“Tarixi Kabir”).

 G'olib NURIDDINOV

MAQOLA
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Ka’ba kalitining tarixi

07.07.2025   103   3 min.
Ka’ba kalitining tarixi

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


Ka’ba xizmati va qorovulligi deganda ulug‘ Ka’baga xizmat qilib, uni qulflab ochish tushuniladi. Bu arab tilida «Sidana val xijaba» deyiladi. Birinchi bu narsa Ismoil alayhissalom qo‘llarida bo‘lgan. Keyin o‘g‘illari Sobit va uning bolalariga o‘tgan. So‘ngra tog‘alari qo‘lida, ya’ni Jurhumda bo‘lgan. So‘ngra Kusay ibn Qilob qo‘liga yetib kelgunicha Xuzo’ada bo‘lgan. Qusay ibn Qilob Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning to‘rtinchi bobolaridir. Hijriy sakkizinchi yili Makka fath bo‘lganidan keyin Payg‘ambar alayhissalom Usmon ibn Talhadan Ka’baning kalitini so‘radilar-da, Ka’bani ochib, unga kirib chiqdilar, so‘ng: «Ogoh bo‘ling! Har bir johiliyatdagi qon yoki mol, yo obro‘-e’tibor mana bu ikki oyog‘im ostidadir. Lekin hojilarning xizmati va Ka’ba qorovulligi unday emas. Men uni johiliyatda kim boshqargan bo‘lsa, o‘sha kishida qoldirdim», deb quyidagi oyatni o‘qidilar:

«Albatta, Alloh sizlarni omonatlarni o‘z egalariga topshirishga buyuradi...» (Niso surasi, 58-oyat).

Keyin Usmon ibn Talxani chaqirib, kalitni unga topshirdilar-da: «Ey Talha farzandlari, mana buni olinglar, u avloddan-avlodga o‘tib, abadiy sizlarda qoladi. Sizlardan uni faqatgina zolimlargina tortib oladi», dedilar («Majma’uz-zavoid»).

Ibn Kasirning ifoda etishlaricha, ko‘pgina mufassirlar quyidagi: «Albatta, Alloh sizlarni omonatlarni o‘z egalariga topshirishga buyuradi...» oyati Usmon ibn Talha haqlarida nozil bo‘lgan, deyishadi. Shu oyatga binoan kalit ularga topshirildi. Usmon vafot etganlarida amakilarining o‘g‘li Shayba oldi, keyin Shaybaning bolalari egalik qilishdi. Mana shu alfozda kattalardan meros bo‘lib qolaverdi. Ular Shaybiylar deb ataladi. Hadisdagi: «Abadiy sizlar u kalitni qo‘lga kiritinglar...» degan gapda Abu Talha bolalarining nasli va Ka’ba qorovulligi qiyomatgacha davom etishiga ishora bordir.

Bu narsa Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning boqiy qoluvchi mo‘jizalaridan edi. Chunki Ka’ba qorovulligi eng buyuk va ulug‘ hamda raqobatchilar raqobat qiladigan vazifalardandir. Ayniqsa, hokim va nufuzli kishilar bu narsaga ko‘proq qiziqishadi. Ushbu vazifaning Shayba oilasiga topshirilishi esa qo‘lida yeru osmon mulki bo‘lgan Zot ularni (har xil yomonliklardan) himoya etishiga dalildir.

Hozirgi kunga qadar ham ushbu kalit ana shu axd vakillari bo‘lmish Banu Shayba qo‘lidadir. U kalitning uzunligi 40 sm sof oltin bilan ishlangan, ipakli qutida saqlanadi. U quti har yili kisva fabrikasida tayyorlanadi. Ustiga: «Albatta, Alloh sizlarni omonatlarni o‘z egalariga topshirishga buyuradi...» deb yozib qo‘yilgan. Boshqa tomoniga: «Buni yasashga ikki sharafli haram xodimi Fahd ibn Abdulaziz tomonidan amr etilgan», deb yozib qo‘yilgan.

Ka’ba eshigining qulfi sulton Abdulhamid Usmoniy tomonidan hijriy 1309, milodiy 1891 yili yasalgan eski qulf asosida hijriy 1399, milodiy 1979 yili yangi qulf qayta ishlandi. Bu o‘zgartirish yangi eshikka munosib bo‘ldi. Uni qayta ta’mirlashga ehtiyoj qolmadi. Bu qulfning uzunligi 34 sm Har tomonining eni 6 sm dan. Har bir tomonida sariq misdan bir bo‘lak bor. U tomonlarning uzunligi 8 sm, eni 2 sm Qulfga quyidagi ibora o‘yib yozilgan: «Xolid ibn Abdulaziz oli Saud tomonidan hijriy 1399 yili yasalgan».

"Makka, Ka’ba, Zamzam tarixi,
haj va umra manosiklari" kitobidan.

Maqolalar