Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Iyul, 2025   |   24 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:27
Quyosh
05:06
Peshin
12:34
Asr
17:39
Shom
19:56
Xufton
21:27
Bismillah
19 Iyul, 2025, 24 Muharram, 1447

2. BAQARA (sigir) SURASI, 78–79 OYATLAR

18.08.2020   5758   2 min.
2. BAQARA (sigir) SURASI, 78–79 OYATLAR

وَمِنۡهُمۡ أُمِّيُّونَ لَا يَعۡلَمُونَ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّآ أَمَانِيَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَظُنُّونَ٧٨

  1. Ular orasida savodsiz, Kitobdan bexabar, faqat yolg‘on orzularga berilib, gumon qiladiganlari bor.

Bani Isroil qavmi ichida o‘qish va yozishni bilmaydigan g‘irt omilar ham bor edi. Ular hayoliy orzular va shubha-gumonlarga g‘arq holda hayot kechirishardi. Insonlar jamiyatida johillikdan ham xatarliroq illat bo‘lishi mumkinmi? Johil kimsa boshqalar nima desa, haqiqat o‘rnida qabul qilaveradi, har kimga ham ergashib ketaveradi, o‘ylab topilgan soxta ta’limotlarni chin e’tiqod sifatida qabul qilaveradi. Bunday johil kimsalar yahudiylar orasida ham, nasroniylar ichida ham, musulmonlar orasida ham bo‘lgan va hozirda ham omiligi, dindan bexabarligi, johilligi tufayli din dushmanlarining qo‘g‘irchoqlariga, nog‘orasiga o‘ynovchilariga aylangan kimsalarning borligi ham hech kimga sir emas.

فَوَيۡلٞ لِّلَّذِينَ يَكۡتُبُونَ ٱلۡكِتَٰبَ بِأَيۡدِيهِمۡ ثُمَّ يَقُولُونَ هَٰذَا مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ لِيَشۡتَرُواْ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلٗاۖ فَوَيۡلٞ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتۡ أَيۡدِيهِمۡ وَوَيۡلٞ لَّهُم مِّمَّا يَكۡسِبُونَ٧٩

  1. O‘z qo‘llari bilan kitob yozib, so‘ng bir oz qiymatini oshirish uchun uni "Bu Alloh huzuridandir" deydiganlarga halokat bo‘lsin! Ularga yozganlari sababidan halokat bo‘lsin, topgan foydalari sababidan halokat bo‘lsin!

Ushbu oyat ham Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sifat va xususiyatlarini o‘zgartirganlar haqida tushgan. Kalbiy aytadi: "Yahudiylar o‘z kitoblaridagi Payg‘ambar alayhissalomning sifatlarini o‘zgartirib yuborishdi: u zotni qoraroq, uzun bo‘yli, sochlari silliq, deya ta’riflashdi. Aslida esa, Payg‘ambar alayhissalom bug‘doyrang, o‘rta bo‘yli bo‘lganlar. Ular o‘z ergashuvchilariga: "Oxirzamonda chiqadigan payg‘ambarning sifatini ko‘ringlar, bular manavi kishining (ya’ni, Muhammad alayhissalom) sifatlariga o‘xshamaydi-ku!" deyishardi. Yahudiylarning olim va rohiblari qavmdoshlari hisobiga tirikchilik qilishardi (ya’ni, har xil marosim va urf-odatlar bahonasida sadaqa, ehson va boshqa moddiy va ma’naviy narsalar olishardi). Agar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sifatlarini aniq bayon qilishsa, hammaning u zotga ergashib ketishidan va o‘zlari oladigan sadaqa-ehsonlaridan quruq qolishlaridan qo‘rqishardi".

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar

O‘zini bolalardek tutsin...

14.07.2025   4300   3 min.
O‘zini bolalardek tutsin...

Bolalar bilan muomala qilish uslubi

Eringizning hurmatini joyga qo‘ying!

Erkak kishining oilada oila boshlig‘i, ota sifatida o‘z o‘rni bo‘lmog‘i lozim. Buning uchun ayol kishi turmush o‘rtog‘iga nisbatan mehr-muhabbatli, ayniqsa, farzandlarining oldida otaning hurmatini joyiga qo‘ymog‘i kerak. Soliha ayol har qanday vaqtda otalarining buyuk shaxs ekanini bildirib turadi va otani hurmat qilish, uni yaxshi ko‘rishda bolalariga o‘rnak bo‘lib, amaliy yo‘l ko‘rsatadi. Farzandlariga otasining go‘zal xislatlarini o‘rnak sifatida aytib beradi. Onaning farzandiga: “Mana shunday qilsang otang sendan xursand bo‘ladi. Bunday qilmagin, dadangning jahllari chiqadi. Dadangning sendan jahli chiqsa, Allohning ham g‘azabi keladi”, deya pand-nasihatlar qilmog‘i maqsadga muvofiqdir.


Arzimas bo‘lsa ham hadyalar bering!

Farzandingizga kichik bo‘lsa-da, hadyalar bering. Bayram kunlari, biror muvaffaqiyatga erishganliklari munosabati bilan, ayniqsa, hayit kunlari buni unutmang. Bu bilan farzandingizning sizga bo‘lgan mehr-muhabbati, e’tibori ortadi, kayfiyati ko‘tariladi, yaxshiliklar sari intiladi. Sovg‘alaringiz ichida u qiziqqan kitoblar bo‘lsa, undan-da yaxshi.


Farzandingizga quloq soling!

Farzandingiz bog‘chasida yoki maktabida nima bo‘lganini aytib berish uchun oldingizga kelsa, uning shashtini qaytarmang. So‘zlarini diqqat bilan tinglang. U siz bilan o‘zining his-tuyg‘ularini bo‘lishmoqchi bo‘ladi. Farzandingizning muvaffaqiyatlarini rag‘batlantiring, agarda u imtihondan yuqori baho olsa, yilni a’lo baholarga yakunlab, maqtov yorlig‘i bilan taqdirlansa, siz ham farzandingizni munosib baholang, shirin so‘zlaringiz bilan uni yanada ilhomlantiring. 


Farzandlaringiz bilan hazillashib turing!   

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bolalar bilan hazillashar va ularga mehr ko‘rsatar edilar. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nevaralari Hasayinni o‘pdilar. U zotning oldilarida tamiymlik Aqro ibn Hobis o‘tirgan edi. U Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga: “Mening o‘nta bolam bor, ulardan birontasini ham o‘pmagan ekanman”, dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Rahm qilmagan kishiga rahm qilinmaydi” [1],  dedilar».

Nabiy alayhissalom bolalar bilan hazillashar, ularning boshlarini silar edilar. Bolalar esa u zotning taftini, mehrini his qilishardi. Abdulloh ibn Ja’far roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, u kishi aytadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qo‘llari bilan mening boshimni siladilar va: “Alloh, Ja’farga bolasi uchun o‘rinbosar bo‘l” [2], dedilar. 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bolalarning yanoqlarini silaganlari borasida  “Sahihi Muslim”da rivoyat keltiriladi. Jobir ibn Samura roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga namoz o‘qidim, keyin u zot uylariga chiqib ketdilar, men ham birga qo‘shilib oldim, yo‘lda ikkita yosh bola u zotning qarshilaridan chiqdi, har birining yanoqlarini alohida-alohida silab qo‘ydilar”.

Muoviyya roziyallohu anhu: “Kimning kichik yoshdagi farzandi bo‘lsa, farzandi bilan munosabatda o‘zini bolalardek tutsin”, deganlar. 


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.

 


[1]  Muttafaqun alayh.
[2]  Imom Hokim rivoyati.