Dunyo vasvasasidan saqlanish
14.11.2025
4167
2 min.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Allohning Rasuli sollallohu alayhi vasallam iymon keltirganlarga ushbu baqosiz dunyoga nisbatan to‘g‘ri munosabatda bo‘lishni va bu masalani hech qachon aql ko‘zi va qalb ko‘zining diqqat e’tiboridan chetda qoldirmaslikni qayta-qayta eslab kelganlar. Gap bu yerda odamlarning dunyoda o‘zlarini yo‘lovchiday tutishlari haqida bormoqda. Bu eslatma bandani dunyoga ko‘r-ko‘rona muhabbat qo‘yishdan himoya qiladi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: “Bu dunyoda g‘arib (musofir) va yo‘lovchiday bo‘ling. Va o‘zingizni dunyoni tark etganlar qatorida hisoblang. Tong otganda nafsingizga shom haqida, kech kirganda esa ertangi tong haqida gapirmang (ungacha yashayman deb chamalamang, kafolatingiz yo‘q). Kasallik kelguncha sog‘liqdan, qarilik kelguncha yoshlikdan, biror ish bilan band bo‘lguncha bo‘sh paytingizdan, o‘lim kelguncha yashab turgan hayotingizdan foydalaning! Haqiqatda ertaga sizni kim deb atashlarini[1] bilmaysiz” (Ibn Umardan rivoyat qilingan, Termiziy rivoyati).
Imom Junayd Bag‘dodiy quddisa sirruhudan:
– Qaysi ilmlar ko‘proq foydali? – deb so‘rashganida u zot quddisa sirruhu javob berdilar:
– Bu Seni Allohni tanish – ma’rifatullohga va nafsga itoat etmaslik yo‘liga eltuvchi bilimlardir. Foydali ilmlar o‘z sohibini shikastanafaslik, hilm, kamtarinlik (tavozu), nafs bilan betinim kurash, ko‘ngilni poklash yo‘lida riyozatlar chekish, o‘zini nazorat qilish, Allohdan qo‘rqish, dunyo matohlaridan va ularga intiluvchilardan ko‘ngil uzish yo‘liga olib boradi. Bunday ilmlar oz bilan qanoatlanishga, bu dunyoga mukkasi bilan ketganlardan uzoqlashishga, bu olami foniyni shu olamning boyliklari uchun yashayotganlarga qoldirishga, odamlarga samimiy ustoz va maslahatchi bo‘lishga, ularga nisbatan chiroyli muomala va mehribonlik ko‘rsatishga, tariqat ahllari bilan hamsuhbat bo‘lish kabi narsalarga yetaklaydi”.
Ali ibn Tolib roziyallohu anhu mo‘minlarni bu o‘tkinchi dunyoning mevalari bo‘lgan hoyu havaslar girdobida mastu mahliyo bo‘lishlik, nafsning xohishlariga qul bo‘lishlik ofatidan ko‘p ogohlantirardilar:
“Siz uchun ikki sababga ko‘ra xavfsirayman: uzundan-uzoq orzu-havaslar girdobida qolishligingiz va nafsoniy talablarga erk berishlaringizdan. Shunday ekan, bu o‘tkinchi dunyoning emas, abadiy hayotning farzandlari bo‘ling!”.
“Axloqus solihiyn” (Yaxshilar axloqi) kitobidan
Yo‘ldosh Eshbek, Davron Nurmuhammad
tarjimasi.
[1] Ertaga sizni o‘liklar yoki tiriklar orasida eslashlarini bilmaysiz. Muharrir.
MА`LUMOTNI IJTIMOIY TАRMOQLАRDА ULАSHING
Iymon 
Namoz 
Ro'za 
Zakot 
Haj 
Qur'on 
Islom saboqlari 
Aloqa 