Hindiston xalqaro markazida buyuk mutafakkir va qomusiy olim Abu Rayhon Beruniy tavalludining 1050 yilligiga bag'ishlangan konferentsiya bo'lib o'tdi, deb xabar qilmoqda «Dunyo» AA muxbiri.
Mamlakatimizning Dehlidagi elchixonasi va "Hindiston – Markaziy Osiyo" jamg'armasi hamkorligida tashkil etilgan anjumanda ikki mamlakat etakchi oliy bilim yurtlari va ilmiy-tadqiqot markazlari vakillari ishtirok etdi.
O'zbekiston Fanlar akademiyasi Abu Rayhon Beruniy nomidagi sharqshunoslik instituti, Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti, Javaharla'l Neru universiteti, Dehli universiteti, Jamiya Milliya Islamiya universiteti, Kashmir universiteti etakchi olimlari va boshqa qator tadqiqotchilar buyuk alloma Abu Rayhon Beruniyning ilmiy faoliyati va jahon ilm-fani rivojidagi o'rni xususida so'z yuritdi.
Qomusiy olimning ilm-fan sohasidagi faoliyati turli yo'nalishlarni qamrab olgani, insoniyat ilmiy tafakkurining rivojlanishiga katta ta'sir ko'rsatgani ta'kidlandi. Astronomiya, matematika, ma'danshunoslik, geografiya, tarix, dorishunoslik va boshqa ko'plab fanlarga oid yozgan asarlari ushbu yo'nalishlardagi ilmiy izlanishlarga asos solgani urg'ulandi. Bugungi kunda ham buyuk alloma boy ilmiy merosining ahamiyati yuqori bo'lib, uning bebaho asarlari xalqaro ko'lamda chuqur va izchil o'rganishda davom ettirilmoqda.
– Beruniy merosining Hindiston uchun alohida ahamiyati bor, - deydi Kashmir universiteti Markaziy Osiyo tadqiqotlari markazi direktori Tabassum Firdavs. – Uning «Hindiston» asari mamlakatimiz haqida bitilgan ilk mukammal asarlardan biri bo'lib, unda hindistonliklarning urf-odatlari, bayramlari, ilmu fani haqida o'ta qiziqarli va bebaho ma'lumotlar qoldirilgan. Bugungi kunda ham Hindiston tarixini o'rganish jarayonida ushbu asar o'zining noyob manba sifatidagi qadrini yo'qotgani yo'q.
– Abu Rayhon Beruniy asarlari ilm-fan ahli uchun hamisha betakror manba va yuksak cho'qqi bo'lib xizmat qiladi, - deydi Javaharla'l Neru universiteti Rossiya va Markaziy Osiyo tadqiqotlari markazi ilmiy xodimi Rashmini Koparkar. – Uning ilmiy izlanish uslublari, to'plagan ma'lumotlari, tahliliy natijalari ilm-tadqiqot olami vakillari uchun namuna bo'lib qolmoqda. Shu bois buyuk alloma merosiga qayta-qayta murojaat qilinadi.
Halqaro konferentsiya ishtirokchilari Abu Rayhon Beruniy ilmiy merosining tarixiy va zamonaviy ahamiyatiga oid mavzularda ma'ruzalar qildi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Men va mendan oldingi payg‘ambarlarning Arafot maydonida qilgan eng ko‘p duolari:
لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
O‘qilishi: "Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu. Lahul mulku va lahul hamdu biyadihil xoyru va huva ’alaa kulli shayin qodiyr".
Ma’nosi: "Yagona Allohdan o‘zga iloh yo‘q. Uning sherigi yo‘q. Mulk ham, barcha maqtovlar ham Unga xosdir. Barcha yaxshiliklar Uning qo‘lidadir. U har bir narsaga qodirdir".
اللَّهُمَّ اجْعَل فى قَلبى نُوراً وفى صَدْرى نُوراً وفى سَمْعى نُوراً وفى بَصَرى نُوراً اللَّهُمَّ اشْرَحْ لى صَدْرِى ويَسِّرْ لى أَمْرى وأعُوذُ بِكَ مِنْ وَسْاوسِ الصَّدْرِ وشَتَات الأمْر وفِتْنةِ القَبْرِ اللَّهُمَّ إنى أعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ ما يَلِجُ فى اللَّيْل وشَرِّ ما يَلِجُ فى النَّهارِ وشَرِّ مَا تَهُبُّ بِهِ الرِّياحُ وشَرِّ بَوائِق الدَّهْر.
O‘qilishi: "Allohumma, ij’al fii qolbiy nuron va fiy sodriy nuron va fiy sam’iy nuron va fiy basoriy nuron. Allohumma, ishroh liy sodriy va yassir liy amriy va a’uuzu bika min vasvaasis-sodri va shataatil-amri va fitnatil-qobri. Allohumma, inniy a’uuzu bika min sharri maa yaliju fil-layli va sharri maa yaliju fin-nahaari va sharri maa tahubbu bihir-riyaaahu va sharri bavoiqid-dahr" (G‘uniyatun nosik).
Ma’nosi: "Allohim qalbimni, ko‘ksimni, quloqlarimni va ko‘zlarimni nurga to‘ldir. Allohim! Qalbimni ochgin, har ishimni oson qilgin.Allohim! Sendan ko‘ksimdagi vasvasalardan, ishlarimning parokandaligidan, qabr fitnasidan panoh so‘rayman.
Allohim, tunda va kunduzi bo‘ladigan narsalarning yomonligidan, ustidan shamol esgan narsalarning yomonligidan, zamona halokatining yomonligidan O‘zingdan panoh so‘rayman".
“Robbana atina fid-dunya hasanatan va fil axiroti hasanatan va qina ’azaban-nar”.
“Allohumma aslih li diniyallaziy huva ’ismati amri va aslih li dunyayallati fiha ma’ashiy va aslih liy axirotiyallati fiha ma’adiy, vaj’alil hayata ziyadatalli min kulli xoyrin, vaja’lil mavta rohatalli min kulli sharrin”.
“A’uzu billahi min jahdil balai va darkish-shaqoi va su’il qazoi va shatamatil a’dai”.
“Subhanallohi va bihamdihi. Subhanallohil ’aziym”.
“Laa ilaha illa anta. Subhanaka inni kuntu minaz-zolimiyn”.
“Laa havla va laa quvvata illa billahil ’aliyil ’aziym”.
Davron NURMUHAMMAD