ثُمَّ قَسَتۡ قُلُوبُكُم مِّنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ فَهِيَ كَٱلۡحِجَارَةِ أَوۡ أَشَدُّ قَسۡوَةٗۚ وَإِنَّ مِنَ ٱلۡحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنۡهُ ٱلۡأَنۡهَٰرُۚ وَإِنَّ مِنۡهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخۡرُجُ مِنۡهُ ٱلۡمَآءُۚ وَإِنَّ مِنۡهَا لَمَا يَهۡبِطُ مِنۡ خَشۡيَةِ ٱللَّهِۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ٧٤
Ushbu oyati karimada Isroil avlodlarining qalbi toshga o‘xshatilmoqda. Bu shunchaki shoirona qiyos emas, balki Parvardigorning yaratgan bandalari dilidagiyu xayolidagi hamma narsani oldindan bilib turish qudratiga kuchli dalildir. Ushbu suraning 60-oyatida bayon etilganiday, yahudiylar suv so‘rashganida Alloh taoloning amri bilan Muso alayhissalom hassalarini toshga urganlarida ulardan suv oqib chiqqanini o‘z ko‘zlari bilan ko‘rishgan edi. Shu o‘rinda Qur’oni karim oyatlarining go‘zal fasohati namoyon bo‘ladi: xuddi toshdan suv chiqqaniday Allohdan chinakamiga qo‘rqqan ko‘zlardan yosh otilib chiqadi, ammo ba’zilarning qalblari shunchalik tosh qotganki, ularni hayotning og‘riqli zarbalari va mashaqqatlarigina yig‘lata oladi, xolos. Xuddi shu kabi shundayin metin qoyalar borki, ularni faqat kuchli zilzilagina parchalay oladi, ayrim insonlarning qalbi ham shunga o‘xshaydi: ular Parvardigorlariga qandaydir oliy maqsadlar bilan emas, faqat qo‘rquvdan yuzlanadilar. Ashaddiy gunohkorlarning tosh qotgan dillarini hech bir narsa yumshata olmaydi.
۞أَفَتَطۡمَعُونَ أَن يُؤۡمِنُواْ لَكُمۡ وَقَدۡ كَانَ فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ يَسۡمَعُونَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُۥ مِنۢ بَعۡدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ٧٥
Ey mo‘min-musulmonlar, qalbi tosh qotgan kimsalarning sizlarga ishonishlaridan umid qilyapsizlarmi, vaholanki ular Alloh taoloning Tur tog‘ida Muso alayhissalomga aytgan so‘zlarini eshitib-tushunib turib ham bu so‘zlarni o‘zgartirib yuborishgan. Ibn Abbos va Muqotil aytadi: "Bu oyat Muso alayhissalom o‘zi bilan birga Alloh huzuriga borish uchun ajratib olgan yetmish kishi haqida nozil bo‘lgan. Ular Muso bilan borishgach, Alloh so‘zini eshitishdi: Alloh ba’zi narsalarga buyurdi va ba’zi ishlardan qaytardi. So‘ng ular qavmlari oldiga kelishdi. Oralaridagi rostgo‘ylari eshitgan narsalarini bajarishdi. Ba’zilari esa bunday deyishdi: "Biz Allohning kalomini eshitdik, U aytdiki, agar qodir bo‘lsanglar, bu narsalarni qilinglar, xohlamasanglar qilmanglar, buning farqi yo‘q", dedi". Ko‘pchilik mufassirlarning fikricha esa, bu oyat toshbo‘ron qilish amrini va Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sifatlarini o‘zgartirganlar haqida nozil bo‘lgan.
Shu yil 8 may kuni Buxoro shahridagi Mir Arab oliy madrasasida vakillik tasarrufidagi masjid imom-xatiblari o‘rtasida “Moturidiy ta’limoti bilimdoni” nomli intellektual bellashuv bo‘lib o‘tdi.
Tadbirni O‘zbekiston musulmonlari idorasining Buxoro viloyatidagi vakili, Mir Arab oliy madrasasi rektori Jobir domla Elov kirish so‘zi bilan ochib, bellashuvning ma’naviy, ilmiy va tarbiyaviy ahamiyati haqida so‘z yuritdi. Viloyat bosh imom-xatibining o‘rinbosari Otabek domla Avezovga esa tanlov tartib-qoidalarini tushuntirdi.
Bellashuv quyidagi to‘rt shart asosida o‘tkazildi:
1. Taqdimot sharti
2. Moturidiy ta’limoti bo‘yicha savol-javob;
3. Diniy-ma’rifiy sohadagi davlat siyosatiga oid savol-javob;
Tanlov ishtirokchilari moturidiylik ta’limotining asosiy qoidalari, aqidaviy yechimlari va mantiqiy-ilmiy asoslari yuzasidan o‘z bilimlarini namoyon etdi.
Bellashuv yakunlariga ko‘ra quyidagi jamoalar g‘olib deb topildi:
• 1-o‘rin: Moturidiy me’rosxo‘rlari;
• 2-o‘rin: E’tiqod durdonalari;
• 3-o‘rin: Aqida imomlari.
Mazkur tanlov Imom Abu Mansur Moturidiyning ilmiy merosini chuqur o‘rganish, uni keng targ‘ib qilish va bu orqali sof e’tiqod, ilm va ma’rifat asoslarini jamiyatda mustahkamlash maqsadida tashkil etildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati