Sayt test holatida ishlamoqda!
05 Iyul, 2025   |   10 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:12
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
05 Iyul, 2025, 10 Muharram, 1447

2. BAQARA (sigir) SURASI. 25 OYAT

15.07.2020   4145   4 min.
2. BAQARA (sigir) SURASI. 25 OYAT

وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ كُلَّمَا رُزِقُواْ مِنۡهَا مِن ثَمَرَةٖ رِّزۡقٗا قَالُواْ هَٰذَا ٱلَّذِي رُزِقۡنَا مِن قَبۡلُۖ وَأُتُواْ بِهِۦ مُتَشَٰبِهٗاۖ وَلَهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞۖ وَهُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ٢٥

  1. (Ey Muhammad), imon keltirgan va yaxshi ishlar qilgan odamlarga xushxabar beringki, ularga ostidan anhorlar oqib turuvchi bog‘lar bordir. Ularga jannat mevalaridan rizq qilib berilganida: "Bu mevalarni avval ham yegan edik-ku!" deyishadi. Zero, ularga bir-biriga o‘xshash mevalar va pokiza xotinlar beriladi hamda ular jannatda abadiy qolishadi.

Ushbu oyat mo‘minlar haqida nozil bo‘lgan. Shungacha kofirlarga beriladigan jazolar haqida zikr qilinganidan keyin Alloh taolo endi mo‘minlarga tayyorlab qo‘ygan mukofotlarini bayon etadi. Imon keltirgan va solih amallar qilgan mo‘minlarni oxirat dunyosida ostidan anhorlar oquvchi jannat bog‘lari, xushta’m mevalar va pokiza xotinlar kutyapti. Jannat mevalari ko‘rinishda dunyodagi mevalarga o‘xshasa ham, har qaysi mevaning alohida mazasi bo‘ladi. Jannat xotinlari hayz va nifos kabi zohiriy odatlardan, badxulqlik va itoatsizlik kabi botiniy ayblardan pok bo‘lishadi. Jannatda o‘lim yo‘q, unda hayot abadiydir.

Jannatda ko‘z ko‘rmagan, quloq eshitmagan, insonning xayoliga ham kelmagan ne’matlar mo‘minlarning bu dunyoda qilib o‘tgan amallariga mukofot sifatida yashirib qo‘yilgan. Odamlarda tasavvur hosil qilish uchun ularning bir ko‘rinishi bu dunyodagi ne’matlarga o‘xshatib Qur’oni karimda sifatlangan: jannat ahllari baland-baland so‘rilarda, hamma yoqqa to‘shab qo‘yilgan gilamlarda, saf-saf qilib tizilgan yostiqlarga yonboshlab olib, tayyorlab qo‘yilgan qadahlardagi sharbatlarni huzur qilib sipqorishadi. Tikonsiz butazorlarda, tizilgan bananzorlarda, yoyiq soya ostida, oqar suv bo‘yida, tugamaydigan, yetishish oson bo‘lgan mevalarni istagancha uzib olishadi. Jannat mevalarini uzish oson bo‘lishi uchun daraxtlarning shoxlari egib qo‘yilgan, jannatiylar tik turgan holda ham, o‘tirib yoxud yotib yesa ham qiynalishmaydi.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning havzlari (ulkan hovuzlari), sutdan oq, qordan sovuq, asaldan shirin, mushk-anbardan ham xushbo‘y bo‘lgan Kavsar hovuzidan jannat suvini oladi. Bunga erishganlarning chehralari ne’mat xursandligi bilan to‘la, ular dunyo hayotida qilgan ishlari (imonlari, ixloslari, taqvolari, ibodatlari, solih amallari)dan rozidirlar. Chunki ular nozu ne’matlari oliy darajali jannatdadirlar. Bu dunyoda Alloh yo‘lida turli mashaqqat va yo‘qchiliklarga sabr qilib o‘tganlari uchun endi jannatda ularga tinchlik-osoyishtalik, farovonlik hayoti nasib bo‘lib turibdi. Jannatda eng oliy ne’mat Alloh taoloning jamolini ko‘rish hisoblanadi. Faqih Abu Lays Samarqandiyning aytishlaricha, kim bu ne’matlarga yetishishni xohlasa, besh narsada bardavom bo‘lishi kerak: 1. Nafsini gunohlardan qaytarishi kerak. 2. Dunyoda berilgan ozgina ne’mat bo‘lsa ham, unga rozi bo‘lishi kerak. Xabarda rivoyat qilinishicha, jannatning qiymati dunyoni tashlashdir. 3. Toat-ibodatlarga qattiq yopishishiga intilishi kerak. O‘sha toatlar mag‘firat va jannatning vojibligi uchun bir sabab bo‘lib qoladi. 4. Yaxshilik ahllarini va solihlarni do‘st tutishi, sevishi, ular bilan qo‘shilib ketishi, ular bilan o‘tirishi kerak bo‘ladi. Albatta, ulardan bittasining gunohlari kechirilsa, do‘stlariga va og‘aynilariga shafoatda bo‘ladi. Hadisi sharifga ko‘ra, «Do‘stlarni ko‘paytiringlar. Albatta, qiyomat kunida har bir birodar uchun shafoat qilish bordir». 5. Duoni ko‘paytirishi lozim. Alloh taolodan jannat bilan rizqlantirishni va uning oxirini yaxshilikka olib borishni so‘rash kerak”. Yahyo ibn Mu’oz Roziy aytadi: «Dunyoni tark etish qiyin, jannatni tashlash undan ham qiyinroq. Albatta, jannatning mahri dunyoni tashlashdir». Abu Hozimdan qilingan rivoyatda shunday deyilgan: «Agar dunyodagi yaxshi narsalarni tark etib, shu bilan jannatga kirish mumkin bo‘lsa, bu narsalar jannatga yetishish yo‘lida yengillik bo‘ladi. Agar do‘zaxdan qutulish uchun dunyoning barcha musibatlarini ko‘tarishga to‘g‘ri kelsa, bu tomondan yengillik bo‘ladi. Endi mingta yaxshi ko‘rgan narsangdan bittasini tashlab jannatga kirsang-u, senga makruh bo‘lgan narsadan bir bo‘lagini olib do‘zaxga kirsang, qanday bo‘ladi?!»

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Namozni qayta o‘qish kerakmi?

04.07.2025   1751   1 min.
Namozni qayta o‘qish kerakmi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Savol: Bir birodarimning qalbi notinch bo‘lmoqda. Shu birodarim nomidan ushbu savolni yo‘llamoqdaman. Bomdod namozi vaqtida imomlikka u kishidan boshqa tajvidi yaxshi kishi bo‘lmagani sababli, jamoatga namoz o‘qib bergan. Namozdan so‘ng bavosir kasalligi esiga tushib, tahoratxonaga borib qarasa, kiyimida qonni ko‘rib qolibdi. U qon namozdan oldin chiqqanmi yoki keyin, buni aniq bilolmayapti. Endi o‘qilgan namozimiz to‘g‘rimi yoki yo‘qmi, jamoatga: “Namozingizni qayta qazo qilib o‘qib qo‘ying”, deb aytaymi-yo‘qmi, bilmay turibman, deb ko‘ngli notinch bo‘lmoqda. Buning hukmi qanday bo‘ladi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Kishi kiyimida najosat ko‘rib qolib, uning qachon tekkanini bila olmasa, ko‘rgan vaqtidan boshlab tekkan hisoblanadi. Ammo bu hukm tashqaridan tekkan yoki tashqaridan tegishi ehtimoli bor bo‘lgan najosatlarga tegishli. Agar qon yoki yiring o‘zining badanidan chiqqani aniq bo‘lsa, bunda kiyim najosat bo‘lish bilan birga tahorat ham ketgan bo‘ladi. Ko‘rgan paytda qon yoki yiring qotgan holatda bo‘lsa, u avvalroq chiqqan hisoblanadi. Agar ho‘l holatda bo‘lsa, hozir chiqqan hisoblanadi. Demak, birodaringiz qonni ko‘rgan vaqtda, u ho‘l holatda bo‘lsa, namozni qayta o‘qish shart emas. Agar qon qurib qolgan bo‘lsa, birodaringiz namozni qayta o‘qishi lozim. Jamoatga kelsak, qaraladi, agar ularga aytilsa, fitnaga sabab bo‘lsa, ularga bu haqida aytilmaydi. Balki imom o‘zi qaytib o‘qiydi va istig‘for aytadi. Jamoatning namozi durust bo‘lgan hisoblanadi. Lekin jamoatga bu haqida aytsa, fitna va ixtilof chiqmaydigan bo‘lsa, u holda ularga ham bu haqda aytib qo‘yish lozim bo‘ladi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi

 

Maqolalar