Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Iyun, 2025   |   27 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
23 Iyun, 2025, 27 Zulhijja, 1446

Go‘zal axloq va mehr-muruvvat oyi (tanlovga)

19.05.2020   5778   2 min.
Go‘zal axloq va mehr-muruvvat oyi  (tanlovga)

 

Mo‘min-musulmonlarning o‘zaro mehribonchiliklarini ziyoda qilib, topgan ne’matlarini iftorliklar, fitr sadaqalari, zakotlar kabi vasilalar-la baham ko‘rishga da’vat etuvchi muborak ramazon oyi ham bir pasda nihoyasiga yetay deb qoldi.

Alloh taoloning O‘ziga ayon bo‘lgan hikmati ila dunyo bo‘ylab keng yoyilib ketgan koronavirus sabab bo‘lib, bu yilgi Ramazon boshqa yillardagidan boshqacharoq o‘tyapti.

Ma’lumingizki, Ramazon – insonlarni ham ma’naviy, ham moddiy jihatdan oziqlantiradigan oy. Shuning uchun ham har yili Ramazon kirib kelganidan to oxirigacha musulmonlar diyorida bayram nafasi ufurib turadi. Chunki bu oyda Qur’oni karim nozil bo‘lgan. Kalomi sharif sharofati bilan Ramazon kunlari fayzli, tunlari tarovatli, odamlarning qalbi mehr-muruvvatli bo‘ladi.

Ramazonning muhim fazilatlaridan yana biri u – yuksak ma’naviyat va pokiza axloq oyi ekanidadir. Zotan, “Men go‘zal xulqlarni kamolga yetkazish uchun payg‘ambar bo‘lib keldim”, deb marhamat qilgan sevikli Payg‘ambarimiz sollalloh alayhi va sallamning xulqlarini Oisha onamiz roziyallohu anho: “Payg‘ambarimizning axloqlari Qur’on edi”, deb ta’riflaganlar. Qur’oni karim esa aynan shu oyda nozil bo‘lgan.  

Ana shu jihatiga ko‘ra, Ramazon insonlarning irodasini toblaydi, saxovatini, jo‘mardligini yanada ziyoda qiladi, ibodatini ko‘paytiradi.

Navro‘z arafasida yurtimizga bostirib kirgan koronavirus, uning ortidan Qorako‘l va Sardobada yuz bergan tabiiy ofatlar xalqimizning mehr-oqibatini, totuvligini, birdamligini har qachongidan ham ko‘proq kuchaytirdi, elu ulusni jipslashtirdi, xalqimizni yurtboshimiz atrofida birlashtirdi.

Ulug‘larimiz: “Mo‘minning har bir holati hayratli. Chunki uning barcha ishlari o‘zi uchun xayrlidir. Bu – yer yuzida faqat musulmonlarga xos bo‘lgan fazilatdir. Zero, u sevinsa, shukr etadi, savob oladi. Bu uning uchun xayrlidir. Boshiga balo kelsa sabr qiladi. Bu ham uning uchun xayrlidir”, deganlar.

Yaratganga shukrki, mo‘minlar shunday murakkab vaziyatda ham tushkunlikka tushmasdan ibodatlarda, xayr-saxovatlarda bardavom bo‘ldilar. Xonadonlarda tarovehlar o‘qilyapti, bu fazilatli namozlardan ayol-qizlar, kichik yoshdagi bolalar ham bahramand bo‘lmoqdalar; iftor qilishni istagan yurtdoshlarimiz masalliqlarni xonadonlarga tarqatib bermoqdalar; fitr sadaqasi esa savobi ko‘proq bo‘lsin, deya ortig‘i bilan deyarli tarqatib bo‘lindi; zakotlar muhtojlarga yetkazilmoqda.

Binobarin, bugungi sinovli kunlarda xalqimiz shukr va sabr ichida hayot kechirmoqdaki, bu Alloh taoloni bandalaridan mamnun qiladigan fazilatli amallardandir.  

Robiya JO‘RAQULOVA


 

 

 

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Marhumlar uchun Qur’on tilovati

23.06.2025   646   2 min.
Marhumlar uchun Qur’on tilovati

Ulamolar Qur’on tilovatining savobi dunyodan o‘tganlarga yetadi deganlar.  Hanafiy mazhabining imomlaridan Abu Ja’far Tahoviy “Aqidatu Tahoviya” kitobida: “Tiriklarning duo va sadaqalaridan o‘lganlarga manfaat bordir”, deb keltiradi.

“Ro‘za, namoz, Qur’on qiroati va zikr kabi badaniy ibodatlarni qilib o‘tganlarga bag‘ishlasa savobi yetadimi, yo‘qmi” degan masalada biroz ixtilof bor.  Imom Abu Hanifa, Imom Ahmad ibn Hanbal va jumhur ulamolar “Badaniy ibodatning savobi o‘lganlarga yetadi”, deganlar.  

Ibn Hoj “Madhal” kitobida: “Kim qiroati hech xilofsiz mayitga yetishini xohlasa, shu ishini “Ey Alloh! Qiroatimning savobini falonchiga bergin”, deb duoga aylantirsin”, deydi.

Ibn Hoj agar Qur’on tilovatidan keyin duo qilib, uning savobi marhumga bag‘ishlansa, bu yerda  ixtilof qolmaydi, demoqdalar. Yurtimizda urf bo‘lgan marosimlarda ham xuddi mana shunday yo‘l tutiladi va bu amal shar’an joiz hisoblanadi.

Dinimizda inson o‘lishi bilan unut bo‘lmaydi, ularning tiriklar zimmasida haqlari bo‘ladi. Shuning uchun ham Islomda o‘tganlarning haqlariga duo qilishga targ‘ib etilgan. Qur’oni karimda o‘tganlarning haqiga mag‘firat so‘rab duo qilgan mo‘minlar zikr qilinadi. 

Alloh taolo Hashr surasi 10‑oyatda shunday marhamat qiladi: “Ulardan keyin kelgan zotlar ayturlar: «Ey Rabbimiz! O‘zing bizlarni va bizdan ilgari imon bilan o‘tganlarni mag‘firat etgin va qalblarimizda imon keltirgan zotlarga nisbatan gina paydo qilmagin! Ey Rabbimiz! Albatta, Sen mehribon va rahmli zotdirsan!”.

Ushbu ilohiy ta’lim asrlar osha musulmon olamida amalda joriy bo‘lib kelgan. Shu bilan birga, o‘tganlarning nomidan yaxshi amallar qilib, savobini ularga bag‘ishlash ham bevosita Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning tavsiyalari bilan joriy qilingan amaldir. Bu mavzuga oid ta’limotlarni chuqur o‘rgangan ulamolar Qur’on tilovat qilib, savobini o‘tganlarning haqiga bag‘ishlash ham mazkur shar’iy ko‘rsatma ostiga doxil ekanini ta’kidlaydilar. 

Xulosa shuki, bir qancha manbalarda Qur’on qiroatining savobi vafot etganlarga yetib borishi aytilgan. «Hidoya», «Badoi’», «Bahr» va boshqa kitoblarda bu haqda yetarlicha ma’lumotlar topiladi. Shunday ekan, bu boradagi har xil noto‘g‘ri fatvolarga e’tibor bermaslik kerak.

To‘raqo‘rg‘on tumani "Yandama" jome masjidi imom xatibi Abduraxim Surobbayev

Manba: http://t.me/Softalimotlar

MAQOLA