Alloh taologa hamdlar bo‘lsinki, bizni yana Ramazonga yetkazdi.
Alloh taolo marhamat qilganidek, taqvodor, gunoh ishlardan qo‘rqadigan bo‘lishimiz uchun Ramazon ro‘zasi bizlarga farz qilindi. Demak, ro‘za ibodatini barcha shartlari ila, ixlos bilan ado etgan odamning taqvodor bo‘lishiga shubha yo‘q. Shu bois Ramazon mo‘minlar uchun haqiqiy bayramdir. Ramazon kelishi bilan yer yuzidagi mo‘min bandalargina emas, balki butun koinot, barcha maxluqotlar beqiyos shodlik bilan chulg‘anadi.
Sevikli Payg‘ambarimiz sallollohu alayhi vasallam aytadilar: "Ramazon oyining kirishi tufayli jannat o‘zining ziynatlarini yangilab, xilma-xil tusga kirib, tovlanib turadi".
Ya’ni hatto jannat ham bu oyni o‘zgacha qarshi oladi. Mana shunday muborak oyda qancha ezgu amallar qilib, toat-ibodatda bardavom bo‘lar ekanmiz, nafsimiz ushbu ibodatlarga ko‘nikishi shuncha oson bo‘ladi. Chunki, ro‘zador nafsini Allohning amriga bo‘ysundirib, muboh bo‘lgan ta iiy shahvatlarni ham tark qilishi bilan taqvosi ortadi, nafsi jilovlanadi.
Nafsni jilovlash taqvoning asosidir. Shubhasiz, ro‘zaning boshqa jismoniy va ma’naviy foydalari ko‘p: insonni sabrga o‘rgatadi, havoyi nafsi ustidan hokim etadi. Ro‘za qalbni yumshatadi, mehr-muruvvat tuyg‘ularini oshiradi, kishilarni nochor va o‘ksiklarning ko‘z yoshini artishga va g‘amini aritishga undaydi. Ramazon oyida yana barcha musulmon ahli intiq bo‘lib kutadigan ibodatlardan biri bu taroveh namozidir. Ammo, hozirgi vaziyatdan kelib chiqib, barchamiz uydamiz. Xo‘sh bunday vaziyatda, bu yilgi Ramazon oyida ibodatlarimizni qanday qilishimiz kerak?
1 . Avvalo bu oyda boshqa oylardan ham ko‘proq ibodat qilishga shoshamiz va o‘zimizga Alloh taoloning ushbu so‘zini shior qilib olamiz:
"Rozi bo‘lishing uchun men senga shoshdim ey, Robbim" (Toha surasi, 84-oyat).
2. Barcha guhohlarimiz uchun Alloh taologa tavba qilamiz, zikr va duolarni ko‘paytiramiz, Alloh taolodan ushbu musibatlarni aritishini so‘rab duo qilamiz.
3. Qur’oni karimni Alloh taolo qodir qilgancha o‘qiymiz, xatm qilamiz.
4. Muhtojlarga sadaqa va ehsonlar qilamiz, garchi bir dona xurmo yoxud bir qultum suv bilan bo‘lsa ham. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Sadaqalarning eng yaxshisi Ramazon oyida berilganidir", deganlar.
5. Ota-onamizga yanada ko‘proq yaxshilik qilishga shoshamiz, bu Alloh taologa qurbat hosil qilinadigan, u Zotga yaqinlashtiradigan ibodatlardandir.
6. Vaqtimizni ibodatdan chalg‘ituvchi narsalarga sarflamaslikka harakat qilamiz.
7. Nafl ibodatlarni ko‘paytiramiz, uyda taroveh namozlarini o‘qiymiz.
8. Yana tezda masjidlar ochilib, namozlar jamoat bilan ado qilinishiga ishonib, duolarda bardavom bo‘lamiz. Sahihi Muslimda keltirilishicha, Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan qudsiy hadisda Alloh taolo bunday marhamat qiladi: "Agar bandam yaxshilik qilishni niyat qilsa, men unga yaxshilik yozib qo‘yaman".
Alloh taolo barchamizga Ramazon oyini muborak qilsin, barchamizni O‘zi rozi bo‘ladigan amallarga muvaffaq etsin!
Mohigul JO‘RABOYEVA,
Toshken islom instituti 1-kurs talabasi.
Shu yil 12-13 avgust kunlari Misr Arab Respublikasining Qohira shahrida "Sun’iy intellekt asrida diniy ulamolarning o‘rni" mavzusida konferensiya o‘tkazilmoqda.
Anjuman Misrning Darul-Ifto tashkiloti, Butun dunyo fatvo idoralari va institutlari Bosh kotibiyati tomonidan Prezident Abdul Fattoh as-Sisiy homiyligida tashkil etilgan.
Xalqaro anjumanda dunyoning 70 dan ortiq davlatidan muftiylar, vazirlar, ulamolar va axborot texnologiya mutaxassislari qatorida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov va Fatvo markazi bosh mutaxassisi Abdullatif domla Tursunov ishtirok etmoqda.
Joriy yilgi 10-xalqaro fatvo konferensiyasini ochib bergan Misr muftiysi doktor Nazir Muhammad Ayyod hazratlari yig‘ilganlarga minnatdorlik bildirish barobarida mavzu bo‘yicha nutq so‘zladi.
Anjuman davomida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov ham mavzu yuzasidan chiqish qilish asnosida mamlakatimiz aholisining diniy ehtiyojlarini ta’minlash borasida qilinayotgan ishlar, xususan, Fatvo markazi faoliyati haqida ma’lumot berdilar.
Shuningdek, mamlakat vaqflar vaziri doktor Usama Al-Azhariy, Jazoir Din ishlari va vaqflar vaziri doktor Yusuf Belmahdiy, Abu-Dabidagi Islom ishlari va vaqflar umumiy boshqarmasi raisi, doktor Umar Al-Deray, Islom hamkorlik tashkilotining Xalqaro Islom fiqhi akademiyasi bosh kotibi doktor Qutb Sano, Falastin Bosh sudyasi va Falastin Prezidentining Din ishlari bo‘yicha maslahatchisi doktor Mahmud Sidqiy Al-Habbash va boshqalar so‘zga chiqdi.
Anjumanda notiqlar raqamli transformatsiya va sun’iy intellekt davrida fatvo berishdagi muammolar, shariat va zamon talablari o‘rtasidagi muvozanatga erishish yo‘llari to‘g‘risida ma’ruza qilish barobarida mavzu yuzasidan taklif va mulohazalarini bildirmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati