Allohga behisob shukrlar bo‘lsin, fazilatli ramazonning birinchi yarmi ham deyarli ortda qoldi. Bu oyning o‘ziga xos xislatlaridan biri bu xayru sahovat va mehr-oqibatning jonlanishidir.
Ruknimizning bu galgi suhbatdoshi bir nechta diniy-ma’rifiy internet saytlari va ijtimoiy tarmoqlardagi kanallar muallifi, “Mehr ulash” xayriya guruhi tashkilotchilaridan biri, ijodkor, jurnalist, blogger va targ‘ibotchi, Toshkent shahridan Jamshid aka Nazarov. Jamshid aka Ramazonni qanday o‘tkazayotganligini biz bilan bo‘lishdi.
“Barcha mo‘min-musulmonlar qatori biz ham har yili ramazon oyini oilaviy intizorlik bilan kutamiz. Bu yilgi ro‘za kunlari butun dunyoda taralgan virus pandemiyasi vaqtiga to‘g‘ri kelgani biz kabi xayriya guruhi tashkilotchilarning yelkasiga yanada ko‘proq mas’uliyat yukladi. Biz har yili ramazonni masjidlarni to‘ldirib tarobeh o‘qish va qorilarning qiroatini internet orqali media olamiga tarqatish bilan mashg‘ul bo‘lar edik.
Karantinning ham o‘z hikmati bor ekan. O‘tgan yillar davomida ijod bilan bo‘lib ota-onam va oilam bilan deyarli iftorlik va saharlik qilmagan ekanmiz. Shunday baxtlarga ham musharraf bo‘ldik!
Ro‘zaning ilk kunlaridanoq ramazon rejasini tuzib oldik.
Ota-onam, aka-ukalarim bilan yonma-yon qo‘shni bo‘lib yashaganimiz sabab, saharlikni ota-onam bilan birga qilyapmiz. Saharlikdan so‘ng biroz suhbatlashib bo‘lgach otam, akam, ukam va biz (farzandlarim bilan) oilaviy katta jamoa bo‘lib bomdod namozini ado etamiz. Bomdoddan so‘ng soat o‘nlargacha sayt ishlari bilan shug‘ullanaman. Undan so‘ng farzandlarimning onlayn darslari bilan mashg‘ul bo‘laman.
Yana bir hursanchilik, har kuni muslim.uz sayti va ijtimoiy tarmoqlardagi kanallari orqali berib borilayotgan ramazon suhbatlari va maqolalar, xususan “Topishmoqli 40 hadis” ruknini qoldirmasdan kuzatib, o‘rganib boryapmiz, ayniqsa bolalarim katta qiziqish bilan o‘rganyapti.
Asr vaqtiga kelib yana jamoa bo‘lib namozni ado etamiz. Alloh taolo bizga oshpazlikni ham yuqtirgan, behisob shukr. Shu sabab asrdan so‘ng ota-onam uchun maxsus iftorlikka atab taom pishiraman. Duolarini olish biz uchun sharaf.
Iftorlik va shom namozidan so‘ng to xufton vaqtigacha yana bir bor sayt ishlariga qarayman.
Xufton va taroveh namozini jamoat bo‘lib o‘qiymiz. Alhamdulillah katta o‘g‘lim bilan biga har kuni bir poradan xatm qilib boryapmiz. Kichik o‘g‘lim tasbeh aytib turadi va so‘ngidagi duoni otajonim qilib, yurtga xalqqa tinchlik, farovonlik va musibatlardan tezroq chiqishni Allohdan so‘rab iltijo qilamiz.
Haftada 2-3 kun rejaga asosan sheriklar bilan xayriya ishlarini ham amalga oshiramiz. Alloh qabul qilsin!
Allohga behisob shukrlar bo‘lsinki bu yilgi ramazon ham o‘ziga xos hikmat bilan keldi. Oilaviy birdamlik, silayi rahm va oqibat yanada tiklandi. Yetkazganiga shukr!
Barcha vatandoshlarimizni Ramazon bilan chin qalbdan tabriklayman!
Saidabror Umarov suhbatlashdi
Afv – o‘ch olishga qodir bo‘la turib, toyilish va xatolardan o‘tib kechirib yuborish demakdir. Buning yana bir ma’nosi adovat va nafrat kabi illatlarni qalbdan ketkazish bo‘lib, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu borada: “Qiyomat kunida jarchi nido qilib: “Allohning zimmasida savobi borlar tursin va jannatga kirsin”, deyiladi, dedilar. Sahobalar: “Allohning zimmasida ajri borlar kimlar?” – deb so‘rashdi. Nabiy alayhissalom: “Odamlarni afv qilib yuboruvchilar” [1], deb javob berdilar.
Agarda siz ham Allohning zimmasida ajri borlar qatorida bo‘lishni istasangiz sizga yomonlik qilgan, sizning haqqingiz borasida xato qilgan kishining xato va kamchiliklarini kechirib yuboring. Axir Alloh taolo: «...Bas, kimki afv etib (o‘rtani) tuzatsa, bas, uning mukofoti Allohning zimmasidadir. Albatta, U zolim (tajovuzkor)larni sevmas»[2], deydi.
Sizga nisbatan xato qilgan kishilarga yumshoq munosabatda va sabrli bo‘lish, sizni ulushingizdan mahrum qilganlarga ham ziqnalik qilmaslik, siz bilan aloqani uzmoqchi bo‘lganlar bilan ham aloqani ushlab qolish, uzilganlarini tezlik bilan qayta yo‘lga qo‘yish – bularning bari qandayin axloq ekanini ko‘ringki, ular o‘z sohibini qiyomat kunida yuksak martaba va maqomlarga erishtiradi.
Rivoyatlarda kelishicha, bir a’robiyni tuhmat qilgani sababli sultonning huzuriga keltirishibdi. U yo‘l-yo‘lakay «Mana mening kitobimni o‘qinglar» degan oyati karimani tilovat qilib boribdi. Atrofdagilardan biri unga qarata: “Bu qiyomat kuni aytiladi, bugun emas”, debdi. A’robiy javob berib: “Xudo haqqi, bu kun qiyomat kunidan-da yomonroq. Chunki qiyomat kunida mening yomonliklarim bilan birga yaxshiliklarim ham ko‘rsatiladi va hisobga olinadi. Bugun mening yomonliklarimni e’tiborga olyapsizlar-u, yaxshiliklarimni inobatga olarmidingiz?!” – debdi.
Siz otasiz! Farzandingiz bir marotaba xatoga yo‘l qo‘ydimi, bunday vaziyatda uning barcha yaxshiliklarini unutib yubormang.
Mabodo do‘stingiz sizga nisbatan bir gal xato ish qilib qo‘ysa, siz u bilan birga yelkama-yelka turib o‘tkazgan yaxshi kunlaringiz va uning chiroyli do‘stligi va sadoqatini esdan chiqarmang.
Muhammad ibn Abu Bakr rahmatullohi alayh bunday deydilar: “Ey inson! Sen va Robbing o‘rtasida O‘zidan boshqasi bilmaydigan xato va kamchiliklaring bor. Alloh ularni kechirib yuborishini xohlaysan. Agar rostdan ham shu gunohlaring afv etilishi ishtiyoqida bo‘lsang, u holda U Zotning bandalaridan o‘tgan xatolarni kechir va afv et. Alloh sening xatolaringdan kechishini istasang, sen ham bandalarining xatolarini o‘tib yubor”.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Tabaroniy hasan sanad bilan rivoyat qilgan.
[2] Shuro surasi, 40-oyat.