Bismillahir Rohmanir Rohiym
Yosin surasida Muhammad sollallohu alayhi va sallam haqiqiy payg‘ambar ekanlari, Iso alayhissalom tomonidan Antokiya shahriga yuborilgan elchilar ko‘rgan-kechirgani, Habib Najjor ismli kishi imon yo‘lida jonini fido qilishi, quyosh, oy, yulduzlar ilohiy qonuniyat asosida harakatlanishi bayon etilgan. Shuningdek, jannat va do‘zax ahllarining qiyomat kunidagi holatlari, tavhid masalasi, qayta tirilish haqligiga dalolat qiluvchi oyatlar keltirilgan.
Yosin surasi fazilatlari to‘g‘risida ko‘p hadisi shariflar rivoyat qilingan. Ularda aytilishicha, kimda-kim bu surani ixlos bilan o‘qisa, hojati ravo bo‘ladi, xavf-xatarda bo‘lsa xotirjamlik topadi, kambag‘al bo‘lsa boylikka erishadi, mahbus bo‘lsa ozodlikka chiqadi, qarzdor bo‘lsa qarzini oson uzadi.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytadilar: “Yosin Qur’onning qalbidir. Kim uni Alloh (roziligi)ni, oxirat kunini istab tilovat qilsa, gunohlari kechiriladi. Uni o‘liklaringizga o‘qinglar” (Imom Nasoiy, Imom Ahmad rivoyati).
Boshqa hadisda sevikli Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Qaysi bir mayyit huzurida Yosin surasi o‘qilsa, Alloh unga yengil qiladi”, deganlar.
Qaysi bir banda tong otganida Yosin surasini o‘qisa, Alloh uning gunohlarini kechiradi. Bundan tashqari Qur’onni o‘n marta xatm qilish savobini oladi, barcha hojatlari ravo etiladi.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Kim kun avvalida Yosin surasini o‘qisa, hojatlari ravo etiladi”, deb aytganlar.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: “Kim Yosin surasini tunda o‘qisa, o‘sha kechada gunohlari mag‘firat etiladi”, deyilgan.
Demak, boshiga tashvish tushgan, og‘ir ahvolda qolgan kishi Yosin surasini o‘qisa, Alloh unga najot beradi, murod-maqsadiga yetadi.
Yahyo ibn Abu Kasir rahimahulloh aytadi: “Kim tong otganda Yosin surasini o‘qisa, kechgacha xursandchilikda bo‘ladi. Kim uni kech kirganda o‘qisa, tong otguncha xursandchilikda bo‘ladi”.
Savol: Biz tomonlarda qattiq yomg‘ir yog‘ib, Juma va ikki hayit namozlarida odamlar tashqarida namoz o‘qiy olmay, masjid ichiga tiqilib ketadi. Sunnatni almashib o‘qib olishadi, ammo farz namozda buning imkoni yo‘q-ku. Bu holatda qanday yo‘l tutiladi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu kabi uzrli hollarda ya’ni savolda zikr qilinganidek, Juma va ikki hayit namozlarida orqadagilar oldingi safdagi namozxonlarning bellariga sajda qilib, namozni ado etsalar bo‘ladi.
Buning kayfiyati shunday: Avvalgi safdagilar odatdagidek ruku va sajda qiladilar. Ularning orqasidagilar esa, rukuda imkon qadar egiladilar, so‘ng sajdada oldingi safdagi odamlarning orqa bellariga boshlarini qo‘yib, sajda qiladilar. Farzni shunday o‘qisalar, sunnatlarni savolda aytilgandek almashib o‘qib olaveradilar. Chunki belga sajda qilish zarurat tufayli joiz bo‘ladi. Sunnat namozni o‘qishda esa, bunday zarurat bo‘lmaydi.
Bundan tashqari, bu kabi uzrli holatlarda oldindagi odamning oyoqlari ustiga yoki o‘zining soniga ham sajda qilish mumkin. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.