Kahf so‘zi “g‘or” ma’nosini bildiradi. Bu surada boshqa qissalar bilan bir qatorda ajoyib tarixiy voqea – As'hobi kahf qissasi bayon etilgan. Unda imonini saqlash uchun g‘orga yashiringan yigitlar to‘g‘risida gap ketadi. Muso alayhissalom bilan Xizr hamda Zulqarnayn qissasi ham suradan o‘rin olgan. Kahf surasida mol-mulk maqtanishga arzigulik narsa emasligi, bu dunyo hayoti o‘tkinchiligi bayon etilgan.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim Kahf surasi boshidan o‘n oyat yodlasa, dajjol (fitnasi)dan saqlanadi”, deganlar (Imom Muslim, Imom Abu Dovud, Imom Termiziy, Imom Nasoiy, Imom Ahmad rivoyati).
Abu Dardo roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: “Kim Kahf surasi oxirgi o‘n oyatini o‘qisa, dajjol fitnasidan saqlanadi”, deyilgan (Imom Ahmad rivoyati).
Dajjol qiyomatga yaqin chiqib, ilohlikni da’vo qiladi, odamlarni yo‘ldan uradi, ularga osmondagi oyni va’da qiladi, qo‘ynilarini puch yong‘oqqa to‘ldiradi. Kahf surasini o‘qib yurgan odam dajjol fitnasidan yiroq bo‘ladi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Kim Kahf surasining avvalini, oxirini o‘qisa, oyog‘idan boshigacha nur porlaydi. Kim (surani) to‘liq o‘qisa, uning uchun osmon bilan yer o‘rtasi(ni to‘ldiradigan) nur porlaydi” (Imom Ahmad rivoyati).
Abu Said Xudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilinishicha, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kimda-kim Kahf surasini nozil qilinganidek o‘qisa, unga qiyomat kuni turgan joyidan Makkagacha (bo‘lgan masofada) nur porlaydi. Kim bu sura oxiridan o‘n oyat o‘qisa, dajjol chiqqanda unga hukmini o‘tkazolmaydi”, deganlar (Imom Nasoiy, Imom Hokim rivoyati).
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilingan hadisda: “Kim uyquga ketishdan oldin Kahf surasidan o‘n oyat o‘qisa, dajjol fitnasidan saqlanadi. Kim uyg‘onganida Kahfning oxirini o‘qisa, qiyomat kuni boshidan oyog‘igacha nurga to‘ladi”, deyilgan.
Kahf surasini istalgan vaqtda o‘qisa bo‘ladi. Lekin muborak juma kunida o‘qilsa, nur ustiga nur bo‘ladi.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam shunday deganlar: “Kim Kahf surasini juma kuni o‘qisa, uning uchun o‘zi bilan ikki juma o‘rtasini yorituvchi nur porlaydi” (Imom Hokim rivoyati).
Har bir tarixiy obida – xalqimiz tarixi va madaniyatining guvohi. Mirzacho‘l hududida joylashgan “Yog‘ochli sardoba” ham ana shunday noyob yodgorliklardan bo‘lib, uning me’moriy tuzilishi va muhandislik yechimi o‘z davrining ilg‘or bilimlariga tayanilganini ko‘rsatadi.
– Sardobaning gumbazsimon tuzilishi, 15 metrlik ichki diametri va 12 metr balandligi uni nafaqat amaliyotda samarali, balki arxitektura jihatdan ham o‘ziga xos namuna sifatida namoyon etadi. Yerdan ikki metr balandlikdagi tuynuklar, salqinlikni saqlovchi ventilyatsiya tizimi, simmetriyali qurilishi va devor qalinligining yuqoriga ko‘tarilgan sari yupqalashib borishi – bularning barchasi sardobaning betakrorligigidan dalolat beradi,– deydi tarixchi-arxeolog Solijon Qudratov.
Sardobaga arksimon kirish qismi orqali g‘ishtli zinapoyalardan foydalanib tushiladi. Kirish qismidagi yo‘lakcha ustidan esa xizmatchilar uchun maxsus xonalarga chiqish mumkin bo‘lgan aylanma zinapoya qurilgan.
So‘nggi yillarda mamlakatimizda turizmni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratilayotgan bir paytda “Yog‘ochli sardoba” ham qayta tiklash ishlari doirasida o‘rganilmoqda. Ba’zi rekonstruksiya ishlari boshlangan bo‘lsa-da, ma’lum texnik va moliyaviy sabablarga ko‘ra, qurilish vaqtincha to‘xtab qolgan.
– Endi bu maskanni to‘liq ta’mirlab, turistik marshrutlarga qo‘shish, atrofida dam olish maskanlari, suv yo‘llari, mahalliy hunarmandchilik obyektlarini rivojlantirish rejalashtirilgan. Bunda davlat-xususiy sheriklik asosida yosh tadbirkorlarni ham jalb etish ko‘zda tutilmoqda, – deydi Sirdaryo viloyat hokimining o‘rinbosari Shohruh Isoqulov.
“Toshkent – Samarqand – Buxoro” magistral yo‘li bo‘ylab joylashgan “Yog‘ochli sardoba” hozirning o‘zidayoq sayohatchilar diqqatini o‘ziga tortmoqda. Shu bois, yaqin istiqbolda bu inshoot nafaqat tarixiy yodgorlik, balki madaniy-ma’rifiy tadbirlar o‘tkaziladigan, mahalliy va xalqaro turizmni qo‘llab-quvvatlaydigan muhim markazga aylanishi, shubhasiz.
G‘ulom Primov, O‘zA muxbiri