Sayt test holatida ishlamoqda!
30 Dekabr, 2025   |   10 Rajab, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:49
Peshin
12:31
Asr
15:22
Shom
17:07
Xufton
18:26
Bismillah
30 Dekabr, 2025, 10 Rajab, 1447

Ramazon lug‘ati

30.04.2020   5036   2 min.
Ramazon lug‘ati

Malumotxona

Ramazon – Ramazon arabcha «ar-ramad» degan so‘zdan olingan bo‘lib, quyosh haroratining juda isib, qaynab ketishini anglatadi. «Ramazon» deyilishiga sabab, bu oyda gunohlar kuydiriladi. Ularni yondirib, kul qiladigan narsa solih amallardir.

Ro‘za – o‘zbek tiliga «ro‘za» deb tarjima qilinadigan «savm», «siyam» so‘zi lug‘atda nafs istaklaridan o‘zini tiyishni bildiradi. Istilohiy ma’nosi esa niyat qilib, tong otganidan kun botgunicha nafsning eng katta istaklari qatoriga kiruvchi yeyish-ichish va jinsiy aloqa kabi zaruriy ehtiyojlardan tiyilishdir.

Taroveh – lug‘atda dam olish, istirohat qilish ma’nolarini anglatadi. Istilohda esa ramazon oyi kechalarida xufton namozidan keyin, vitr namozdan oldin o‘qiladigan ta’kidlangan sunnat namozdir.

Xatm – tugatish, yakunlash. Taroveh namozlarida Qur’oni karimni bir oyda eng kamida bir marta o‘qish.

Tasbeh – Alloh taoloni turli noshoyista sifatlardan poklab yod etish.

Taroveh tasbehi – taroveh namozlarida har to‘rt rakatda dam olish uchun o‘tirgan aytiladigan tasbeh.

E’tikof – lug‘atda biror narsani ushlab turish, turib qolish degan ma’nolarni bildiradi. Shariatda esa masjidning ichidan chiqmay, Alloh taologa qurbat hosil qilish niyatida bir necha kun ibodatni lozim tutish ma’nosini anglatadi.

Qadr kechasi – Alloh taolo Qur’oni karimda “ming oydan yaxshiroq kecha” deya ta’riflagan, uning fazilati haqida alohida “Qadr surasini nozil qilgan tun. Ko‘pgina ulamolar qadr kechasini ramazon oyi oxirgi o‘n kunligining toq kechalaridan izlash kerakligini ta’kidlashgan.

Fitr sadaqasi – inson o‘zini poklashi, ro‘zada yo‘l qo‘yilgan ba’zi kamchiliklar o‘rnini to‘ldirishi, kambag‘al va muhtojlarga yordam bo‘lishi uchun joriy qilingan moliyaviy ibodatdir. Birlamchi ehtiyojidan ortiqcha mablag‘ga ega bo‘lganlarning fitr sadaqasini berishlari vojib.

Shayxi foniy – Ramazondan boshqa paytda ham, umrining oxirigacha ro‘za tuta olmaydigan kishilar. Masalan o‘ta qari va surunkali kasalga chalinganlar.

Fidya – lug‘atda badal, evaz degani. Biror uzrli sabab bilan ro‘za tutishga madori yetmaydiganlar har ramazonning har bir uni uchun bir miskinni bir kunlik taom bilan to‘ydiradi.

Kafforat – uzrsiz, qasddan ro‘zasini buzgan odam jazo sifatida ikki oy uzluksiz ro‘za tutadi. Bunga madori yetmasa, 60 nafar miskini ertalab va kechqurun ovqatlantiradi.

Zumrad FOZILJON qizi tayyorladi.

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar
Videolar

Amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi

24.12.2025   12851   4 min.

Shu yil 23 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining tashabbusi o‘tkazib kelinayotgan amaliy tadbirlarning navbatdagisi poytaxtimizning Olmazor tumanida bo‘lib o‘tdi.

Tadbirga O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov boshchilik qildi. Shuningdek, unda Diniy idora bo‘limi boshliqlari Islomiddin domla Zuhriddinov, Muzaffar domla Kamolov va Masjidlar bilan ishlash bo‘limi yetakchi mutaxassisi Dilmurod Rahimovlar qatnashdi.

Mazkur tumandagi “Islomobod” masjidida o‘tkazilgan tashkiliy yig‘ilishda Toshkent shahar vakilligi rahbariyati, tuman-shaharlar bosh imom-xatiblari va Olmazor tumanidagi masjid imom-xatiblari ham ishtirok etdi.

Tadbir avvalida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining “Inson qadri” kitobi taqdimoti o‘tkazildi. Unda Zayniddin domla Eshonqulov mazkur kitob bugungi hayotimiz bilan naqadar uyg‘un ekani, dinimizda ham inson va uning qadr-qimmati yuksak ulug‘lanishi, har bir diniy soha xodimining faoliyati uchun dasturamal bo‘lib xizmat qilishini alohida ta’kidlab o‘tdi. Ushbu kitob barcha ishtirokchilarga tarqatildi.

Tadbir davomida tuman bosh imom-xatiblari uchun namunaviy maxsus kiyim namunasi taqdimot qilindi. Unda chakmon, duxoba va milliy do‘ppilar namoyish qilindi.

Shuningdek, Toshkent shahri, xususan, Olmazor tumanida 2025 yil davomida amalga oshirilgan ishlar sarhisob qilindi. Unda shahardagi imom-xatiblar faoliyatidagi yutuqlar e’tirof etilib, ba’zi kamchiliklar bo‘yicha tegishli tavsiyalar berildi.

Shundan so‘ng Toshkent shahar bosh imom xatibi o‘rinbosari Rustamov Ergashali boshchiligida tumanlar bosh imom-xatiblari, shuningdek, tajribali imom-xatiblardan tarkib topgan Ishchi guruh tuzilib, ular Olmazor tumanidagi 21 ta masjid va mahallasiga biriktirildi.

Tadbir doirasida amaliyoti nazarda tutilgan yo‘nalishlar bo‘yicha quyidagilar amalga oshirildi:

Birinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatiblar 7 toifaga mansub 105 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi: Xususan:  

- 20 ta xonadonda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar bilan suhbatlashilib, tushunchalari to‘g‘rilandi;

- 15 ta xonadonda jazo muddatini o‘tayotganlarning oila a’zolari, muqaddam sudlanganlar bilan suhbat qilindi;

- 20 ta notinch oila o‘rganilib, muammoning sabablari bartaraf etish, arazlashganlarni yarashtirish choralari ko‘rildi;

- 15 ta xonadonda ichkilikka ruju qo‘yganlar bilan suhbat qilinib, zararli odatlardan saqlanish to‘g‘risida nasihat qilindi;

- nogiron, kasal, ehtiyojmand fuqarolar, shuningdek, tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan 20 ta oilaga kirilib, ulardan hol-ahvol so‘rash barobarida sovg‘a-salomlar ulashildi, davolanish va dori-darmon uchun moddiy yordam ko‘rsatildi.

Kirilgan 105 ta xonadonning ichidan moddiy imkoniyati cheklanganlariga  homiylarni jalb qilgan holda jami 42 000 000 (qirq ikki million) so‘mlik ro‘zg‘orlik mahsulotlari ehson qilindi. Ular orasidan o‘ta nochor bo‘lganlarining moddiy ta’minotidan xabardor bo‘lib turish rejalashtirildi;

Ikkinchi yo‘nalish bo‘yicha imom-xatib faoliyati o‘rganildi. Jumladan, jamoani boshqarish, masjidni toza va ozoda saqlash, unda qulay sharoitlar yaratish jihatlari ko‘rib chiqildi.

Uchinchi yo‘nalish bo‘yicha Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan 21 ta masjidda peshin namozini ado qilib, jamoatga ma’ruza qilib berdilar. Tinchlik ne’mati, shukronalik, aqidada adashmaslik, mazhabga ergashish kabi muhim mavzudagi chiqishlarda 3800 ga yaqin tinglovchi qamrab olindi.

Shuningdek, yakuniy yig‘ilishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov qish mavsumini betalofat o‘tkazish bo‘yicha so‘z yuritdi.

Yig‘ilishda mehnat migrantlari va ularning oila a’zolari bilan muloqatni muntazam yo‘lga qo‘yish, kadrlar masalasiga e’tiborni kuchaytirish, ma’ruzalarni Fatvo markazidan chiqarilgan juma tezislari va qo‘shimcha adabiyotlardan foydalangan holda boyitish, haftaning dushanba va payshanba kunlari ma’ruzalar qilish haqida so‘zladi.

Diniy idora Moliyaviy nazorat va tahlil bo‘limi boshlig‘i Islomiddin Zuhriddinov masjidlarda ish yuritish hujjatlarini takomillashtirish, ehson qutilardagi tushumlarni komissiya a’zolari ishtirokida dalolatnoma asosida bankdagi hisob raqamlarga kirim qilish, to‘y va marakalarni ixchamlashtirish, janoza marosimlarda bid’at-xurofatlarga chek qo‘yish to‘g‘risida gapirdi.

Masjidlar bilan ishlash bo‘limi boshlig‘i Muzaffar Kamolov mavjud mahallalarga barcha imom-xatib va imom-noiblarni biriktirish, mahalla yettiligi bilan homkorlikda ishlarni yo‘lga qo‘yish, shar’iy dalil va hayotiy misollar asosida ma’ruza qilish, kiber jinoyatchilikning oldini olish haqida aytib o‘tdi.

Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Olmazor tumani imom-xatiblari yutuq va kamchiliklari yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati

VIDEO