Alloh taologa beadad shukrlar bo‘lsin O‘zi bizni muborak Ramazon oyiga yetkazib, bu oyning ibodatlaridan bahramand etmoqda. Alloh o‘zining ibodatiga loyiq ko‘rishi biz uchun cheksiz ne’matdir. Chunki ibodat bandaning bu dunyodagi eng asosiy maqsad va vazifalaridan biridir. Inson yaratilishidan ko‘zlangan bosh g‘oya ham shundan iboratdir. Bu haqda Qur’oni karimda Alloh taolo bunday marhamat qiladi: «Men jinlar va insonlarni faqat O‘zimga ibodat qilishlari uchungina yaratdim» (Zoriyot surasi, 56-oyat).
Ramazon oyi biz uchun Allohga yaqin bo‘lish, xulqimizni sayqallash, savobli amallarni ko‘proq qilish, imonimizni mustahkamlash kabi ibodatlar uchun qulay bir fursatdir.
Qur’oni karimda ro‘za tutish ibodati Odam alayhissalomdan boshlab to Muhammad alayhissalom davrigacha o‘tgan barcha payg‘ambar va ummatlarga farz qilingani ta’kidlanadi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: «Ey, imon keltirganlar! Sizlardan oldingi (ummat)larga farz qilingani kabi sizlarga ham ro‘za tutish farz qilindi, shoyad (u sababli) taqvoli bo‘lsangiz» (Baqara surasi, 183-oyat).
Demak, ro‘za banda uchun shunchalik muhim ibodatdirki Alloh uni tutishlikni barcha ummatga farz qildi. Ehtimol, ro‘zaning fazilati bunchalik ko‘p bo‘lmaganda barcha ummat uchun birdek farz bo‘lmagan bo‘lardi.
Shuningdek, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam hadisi qudsiyda bunday dedilar: “Alloh taolo Odam bolasining hamma amali o‘zi uchun, faqat ro‘za Men uchundir va uning mukofotini Men – O‘zim beraman, dedi” (Imom Buxoriy, Imom Muslim, Imom Nasoiy va Imom Ahmad rivoyat qilishgan). Alloh taolo barcha solih amallar ichidan faqatgina ro‘zani o‘zi uchun tanlagani bu ibodatning nechog‘lik ulug‘ ekanligiga dalolat qiladi.
Ro‘za ibodati banda va Robbi o‘rtasidagi eng maxfiy ibodatlardan biri hamdir. Ro‘zador kun davomida bir necha bor o‘zi yolg‘iz qolganda yeyish yoki ichishga imkoni bo‘lsa ham Allohning kuzatib turganligini his qilib, yeyish-ichishdan nafsini tiyadi, sabr qiladi. Shunda ro‘zaning asl haqiqati namoyon bo‘lib, banda Allohga tobora yaqin bo‘lib boradi.
Ro‘za qiyomat kuni o‘z egasini shafoat qiladi. Bu haqda Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bunday deganlar: “Ro‘za va Qur’on (qiyomat kuni) bandani shafoat qiladi. Ro‘za aytadi: “Yo, Robbim, men uni kunduzi taom va shahvatlardan to‘sdim, endi uni shafoat qilishim uchun izn ber”. So‘ngra Qur’on aytadi: “Yo, Robbim, men uni kechasi uyqudan to‘sdim. Endi uni shafoat qilishim uchun izn ber”. Bas, u ikkisiga (bandani) shafoat qilish imkoni beriladi” (Imom Ahmad rivoyati).
Darhaqiqat, ro‘za oyining fazilatlari cheksiz, uni sanab adog‘iga yetib bo‘lmaydi. Har bir inson o‘zining sa’y-harakat va niyatiga ko‘ra bu oyning savobidan turlicha bahramand bo‘ladi. Biroq Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallamning quyidagi hadislariga ko‘ra har bir ro‘zadorning jannatga «Rayyon» deb atalgan eshikdan kirishi haqdir. Sahl roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Jannatda bir eshik bor. U «Rayyon» deyiladi. Qiyomat kuni undan ro‘zadorlar kirishadi, ulardan boshqa hech kim undan kirmaydi. Ro‘zadorlar qani? deyiladi. Shunda ular turishadi. Ulardan boshqa hech kim undan kirmaydi. Ular kirgach, u berkitiladi. Keyin undan hech kim kirmaydi", dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Alloh taolo gunohlarimizni mag‘firat etib, jannatga «Rayyon» eshigi orqali kirishimizni nasib etsin.
Davron NURMUHAMMAD
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Hikoya qilishlaricha, Abu Yazid Bastomiy ilm talab qilish uchun Bog‘dodga bormoqchi bo‘ldilar. Onalari u kishiga qirq dinor berdilar. U pullar u zotga otalaridan meros qolgan edi. Onalari o‘g‘illariga: «Qo‘lingni qo‘lim ustiga qo‘y va menga rostgo‘ylikni lozim tutib, hech qachon yolg‘on gapirmaslikka so‘z ber!» dedilar. U kishi onalariga mazkur ishlar yuzasidan so‘z berdi. Bog‘dodga boradigan karvon bilan birga yo‘lga chiqdilar.
Yo‘lda borishar ekan, to‘satdan ro‘paralaridan yo‘lto‘sar qaroqchilar chiqib, karvondagi hamma narsani talay boshladi. Bastomiyning ustilardagi juldur kiyimni ko‘rib, u kishidan: «Senda ham biror narsa bormi?» deb so‘rashdi. U zot: «Ha, menda qirq dinor bor» deb javob berdilar. Qaroqchilar u kishining gaplarini eshitib, masxara qildilar, ahmoq deb o‘ylab, u zotni tark etdilar.
Keyin ular g‘orga, ya’ni o‘zlarining qarorgohlariga qaytdilar. U yerda ularning kattalari bor bo‘lib, karvondan talab olingan narsalarni kutib o‘tirgan edi. Ularni ko‘rgach: «Karvondagi hamma narsani oldinglarmi?» deb so‘radi. Ular: «Ha, oldik. Ammo bir yigit bundan mustasno. Biz undan nimasi borligini so‘radik. U: «Menda qirq dinor bor» dedi. Biz uning qilgan ishiga e’tibor bermay, uni tark etdik. Chunki, biz uni aqli zaif deb o‘yladik» deb javob berishdi.
Shunda boshliqlari: «Uni darhol huzurimga olib kelinglar!» deb buyurdi.
Bastomiy o‘g‘rilar boshlig‘ining oldiga kelgach, boshliq u zotdan: «Senda biror narsa bormi?» deb so‘radi. U kishi: «Ha, yonimda qirq dinor bor» deb javob berdilar. O‘g‘rilar boshlig‘i hayron bo‘lib: «Qayerda u?» dedi. Bastomiy yonlaridan pullarni chiqarib, o‘g‘rilar boshlig‘iga berdilar. Buni ko‘rgan boshliq: «Sen majnunmisan, ey yigit? Nega pullaring borligini aytib, ularni o‘z ixtiyoring bilan beryapsan?» deb so‘radi.
Shunda u zot: «Men o‘z shahrimdan chiqmoqchi bo‘lganimda, hech qachon yolg‘on gapirmaslikka onamga so‘z berganman, ahdlashganman. Shuning uchun onamga bergan ahdimni buzmayman» deb javob berdilar. Bu gaplarni eshitgan o‘g‘rilar boshlig‘i: «Laa havla va laa quvvata illa billah». Sen onangga bergan ahdingga xiyonat qilishdan qo‘rqyapsan-u, biz esa, Allohga bergan ahdimizga xiyonat qilishdan qo‘rqmaymizmi?» dedi.
Keyin qaroqchilar boshlig‘i karvondan olingan barcha mol-mulklarni qaytarib berishga amr qildi va: «Ey yigit, men sening oldingda, sen sababli tavba qilaman» dedi. Bu gapni eshitgan barcha o‘g‘rilar: «Siz bizni yo‘lto‘sarlikda boshlig‘imiz edingiz. Bugun esa, tavbada bizning boshlig‘imiz, kattamizsiz. Biz ham barchamiz Allohga tavba qildik» dedilar. Hammalari qilgan xatolari uchun tavba qildilar, tavbalari go‘zal bo‘ldi.