Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyul, 2025   |   17 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:19
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:41
Shom
20:01
Xufton
21:34
Bismillah
12 Iyul, 2025, 17 Muharram, 1447

Ro‘za tutish bilan yana qanday xayrli amallarni bajarish lozim...

28.04.2020   2752   8 min.
Ro‘za tutish bilan yana qanday xayrli amallarni bajarish lozim...
Ro‘za – muqaddas dinimizning asosiy ulug‘ ruknlaridan biri bo‘lgan ibodatdir. Bu oyda ochlik, tashnalik, nafsni tiyish bilan Alloh taologa qurbat, taqvo hosil qilinadi. Soddaroq qilib aytganda, bu muborak oyda Alloh taolo bandalari uchun har ikki dunyo saodatini ko‘zlab, bu ibodatni islomning ulug‘ farzlari qatoriga qo‘shgan. Chunki bu oy o‘zining yaxshiliklarga boyligi, qalblarda mehr-muruvvat tuyg‘ularining jo‘sh urishi bilan ham ahamiyatli va e’zozlidir.
 
Ramazon xayr-baraka oyidir. Chunki, bu oyda qilingan har bir nafl ibodat uchun farz amalining savobi, bitta farz amali uchun esa, boshqa oyda qilingan yetmishta farz amalining savobi beriladi. Shuning uchun Musulmonlar bu oyda Alloh taologa yoqadigan va uni rozi qiladigan amallarga shoshiladilar.
 
Bu oyda quyidagi xayrli amallar bajarilishi maqsadga muvofiq bo‘ladi:
 
- Ro‘za tutishlik. Ro‘za tutishlik faqatgina yeb-ichishdan tiyilish emas, balki har qanday ma’siyatlar va yolg‘on, tuhmat va g‘iybat kabi Allohning g‘azabini keltiradigan amallardan ham uzoq bo‘lish lozim.
 
- Qur’on tilovat qilish. Bu oyda Qur’on tilovat qilish Alloh taologa eng mahbub ishlardandir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aynan ramazon oyida Jabroil alayhis-salomga Qur’on o‘qib berar edilar. Bugungi kunlarda ham yuzlab qorilarimiz Qur’oni karim xatmini onlayn shaklda olib borishmoqdaki, bu holat elimizning xushnudligiga sabab bo‘lmoqda.
 
- Namozlarni ko‘paytirish. Farz bo‘lgan 5 mahal namozdan tashqari, sunnat va nafl ibodatlarini ham ko‘paytirish lozim. Xususan, xonadonlarda ahli oila bilan o‘qilishi belgilangan Taroveh namozlarini g‘animat bilish kerak.
 
- Zikrlarni ko‘paytirish. Bu oyda qilinadigan zikr, tasbeh va istig‘for uchun ko‘p savob beriladi. Bundan tashqari, bunday amallar yomonlik eshiklarini yopib, mag‘firat eshiklarini ochadi va qalbni xotirjam qiladi. Hamda nafsni harom ishlardan uzoq qiladi.
 
- Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam Ramazonda savob umidida kechalari ibodatu duo bilan qoim turgan mo‘minning gunohlari kechiriladi, deb marhamat qilganlar. Bu jihatga ham amal qilishimiz maqsadga muvofiq bo‘ladi.
 
- Silai-rahm qilish. Yaqinlar va qarindoshlarni ziyorat qilish. Chunki bunday amallar kishilar o‘rtasida o‘zaro muhabbat rishtalarini mustahkamlaydi.
 
Ramazon oyida muhtoj va kam ta’minlangan faqir miskinlarga sadaqa ulashmoq boshqa oylardagiga nisbatan savobi ko‘p hisoblanadi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam eng saxovatli Zot edilar. Ul zotning oldiga yordam so‘rab kelgan biror muhtoj noumid qaytmagan. Shunday bo‘lsada, rasulimiz alayhissalom aynan Ramazon oyida juda ham saxovatli bo‘lib ketar edilar.
 
‏Ibn Abbos bunday deb rivoyat qiladilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam barcha insonlar ichida eng saxovatlisi edilar. Ramazonda Hazrat Jabroil a.s. bilan uchrashganlarida sahovatlari yanada ortar edi. Hazrat Jabroil a.s. Janob Rasululloh s.a.v. bilan har kecha uchrashib, Qur’onni muzokara qilar edilar. Hazrat Rasululloh xayrli ishda kuchli shamoldan ham tez edilar” .
 
Saxiylik eng yaxshi insoniy xulqlardandir. Saxiylik najot topishning yo‘llaridandir. Alloh taolo saxiylikni insonlarning eng yaxshi fazilatlaridan sanab, saxiy kishilarga oxiratda ulkan ajr — savoblar bo‘lishi xabarini bergan.
 
Hozirgi pandemiya paytida butun dunyoda kuzatilayotgani kabi yurtimizda ham ishsizlar, yordam va ko‘makka muhtoj aholi soni ortishi qayd etilgan. Shu maqsadda, Muhtaram Prezidentimiz “Saxovat va ko‘mak” umumxalq harakatini yo‘lga qo‘yish tashabbusini ilgari surdilar. Bu haqda u kishi 20 aprel kuni sanoat, qurilish va infratuzilma tarmoqlari korxonalarining to‘liq ishlashini ta’minlash masalalari bo‘yicha o‘tkazgan videoselektor yig‘ilishida ma’lum qilgan.
 
“Yaqin kunlarda barchamiz uchun muqaddas bo‘lgan Ramazon oyi kirib keladi. Bu oyda ehtiyojmand va muhtoj oilalarga yordam ko‘rsatish ham qarz, ham farzdir. Shuning uchun ushbu muqaddas oyda har bir tadbirkor o‘zi faoliyat yuritayotgan hududda ijtimoiy himoyaga muhtoj aholini, avvalo mahalladoshlari, qo‘ni-qo‘shnilarini faol qo‘llab-quvvatlashi maqsadga muvofiq”, — degan davlatimiz rahbari.
 
Buning natijasida Ramazon oyida amalga oshiriladigan ehson va xayriyalar manzilli bo‘lishi, iftorliklarga sarflanadigan mablag‘lar va oziq-ovqat mahsulotlari aholining kam ta’minlangan qatlamlariga yo‘naltirilishi lozimligi ta’kidlandi.
 
Saxovat bu – avvalo, Allohga shukronalik qilishning bir belgisi. Axir, karam bilan saxoni ham Allohing o‘zi bandasiga ravo ko‘ribdimi, buning shukronasi bo‘lishi, ya’ni baxillik qilmaslik kerak-da.
 
Xabarlarda saxiylik va saxiylar haqida shunday deyilgan: “Saxiy kishining xatolarini kechiringlar, chunki Alloh taolo har bir qoqilganida uni qo‘lidan tutib turadi”.
 
Alloh taolo aytadi: “Sadaqalaringizni agar oshkora bersangiz, juda yaxshi. Bordiyu, kambag‘allarga pinhona bersangiz – o‘zingiz uchun yanada yaxshiroqdir va (U) gunohlaringizdan o‘tar. Alloh qilayotgan (barcha) ishlaringizdan xabardordir”. (Baqara surasi, 271-oyat).
 
Hazrati Ali aytganlariday, “Boylik ehson qilinsa – izzat, berkitilsa xorlik keltiradi”.
 
Albatta, Ramazon xayru eh­son oyi. Ezgulikka tashna xalqimiz bu oyda yanada saxovatli bo‘lishadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sadaqalarning eng yaxshisi Ramazon oyida qilingan sadaqadir”, deganlar. Shun­ga ko‘ra zakot va nafl sada­qalarni ham Ramazon oyida ado etish yanada fazilatlidir.
 
Ali ibn Abu Tolib r.a. ta’kidlaganlaridek: “Eng ezgu ehson hojatmandga berilganidir”. Hayotda har xil vaziyatlarga duch kelamiz. Odam turli sabablarga ko‘ra nochor ahvolga tushib qolishi mumkin. Bugungi sinovli kunlar ba’zi bir yurtdoshlarimizning noqulay vaziyatga tushib qolishlariga sabab bo‘layotganligi hech birimizga sir emas. Ana shunday paytda birov nochor ahvolga tushib qolgan insonga saxiylik ko‘rsatib, hojatmandning joniga oro kirsa, nur ustiga nur bo‘ladi.
 
Robbimiz o‘z bandalarini doimo xayru saxovatli bo‘lishga buyuradi. Saxiylik insonga baxt-saodat keltiradigan va o‘zgalarning sevimli kishisiga aylantiradigan xislatdir. Mehr-muruvvat, hamjihatlik, saxiylik xalqimiz ardoqlagan, asrlar osha amal qilib kelayotgan go‘zal fazilat hamdir. Xayr-saxovat, saxiylik insonlar o‘rtasida mehr-oqibat rishtalarining mustahkamlanishiga, o‘zaro hurmat va totuvlikning ortishiga xizmat qiladi. Donolar aytganidek, “Aqlning qadri odob bilan, boylik qadri saxovat bilan oshadi”.
 
Alloh taolo barchalarimizni bu muborak, qutlug‘ oyda ojizlik bilan tutgan ro‘zalarimiz, amalga oshirayotgan barcha xayrli amallarimizni qabul aylasin. Bu oyni g‘animat bilib, komil inson fazilati bilan mohi Ramazoni sharifni oxiriga yetkazmoqlikni nasib etsin. Yurtimiz tinch, osmonimiz musaffo, rizqimiz but bo‘lib, kelasi yilgi Ramazonga barchamizni sog‘ salomat yetib borishimizni nasib aylasin!
 
Rahmatulloxon USMONOV,
Qashqadaryo viloyat bosh imom xatibi
 
Ramazon-2020
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

O‘zbekistondagi Islom merosining bebaho xazinalari Londonda namoyish etildi

11.07.2025   1283   3 min.
O‘zbekistondagi Islom merosining bebaho xazinalari Londonda namoyish etildi

Londonda muhim madaniy voqea bo‘lib o‘tdi: Buyuk Britaniyada ilk bor O‘zbekiston tarixi bilan bog‘liq, Islom sivilizatsiyasining oltin davrlariga oid noyob Qur’on qo‘lyozmalari va tarixiy artefaktlardan iborat kolleksiya namoyish etildi. Ushbu muqaddas yodgorliklar yillar davomida xususiy kolleksiyalar va muzeylarda saqlangan, endilikda ular o‘z diyori – O‘zbekistonga qaytmoqda.

 

Dunyoning mashhur Sotheby’s va Christie’s auksion uylari mezbonligida tashkil etilgan ushbu ko‘rgazmalar 2017 yilda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan BMT Bosh Assambleyasida ilgari surilgan tashabbus – Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazini yaratish bo‘yicha keng ko‘lamli loyihaning bir qismidir. So‘nggi yillarda milliy va xalqaro mutaxassislar tomonidan yo‘qolgan madaniy merosni izlash va aniqlash bo‘yicha keng tadqiqot ishlari olib borilmoqda.

 

Londondagi ikki ko‘rgazmada ilk bor xalqaro jamoatchilik e’tiboriga havola etilgan eksponatlar orasida dunyoning yetakchi olimlari, ekspertlari, mas’ul mutaxassislar, mashhur muzey va kutubxonalar vakillari  va kolleksionerlari ishtirok etdi.

 

– O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti ushbu madaniy-ma’rifiy mega platforma – Islom sivilizatsiyasi markazi tashabbusini ilgari surish barobarida shaxsan uning amalga oshirilishiga boshchilik qilmoqda. Tarixiy va ma’naviy durdonalarni  Vatanga qaytarish bo‘yicha davlatimiz  rahbarining to‘g‘ridan to‘g‘ri topshirig‘i asosida  ushbu keng qamrovli loyiha amalga oshirilmoqda. Bu faqat tarixiy artefaktlarning  qaytishi emas – bu xotiraning, milliy o‘zlikning va O‘zbekistonning islom merosini asrashdagi betakror rolini tan olishning timsolidir, – deya ta’kidladi Islom sivilizatsiyasi markazi direktori Firdavs Abduxoliqov ko‘rgazma ochilish marosimida.

 

Namoyish qilingan nodir artefaktlar orasida IX-XIII asrlarga oid  Qur’on qo‘lyozmalari sahifalari, miniatyuralar, nafis zargarlik buyumlari, maishiy buyumlar, matolar va san’at asarlari bor. Ular O‘zbekistonni jahondagi muhim intellektual markazlardan biri sifatida ko‘rsatadi.

 

– Ushbu ko‘rgazmalar – O‘zbekiston Prezidenti shaxsiy tashabbusi bilan amalga oshirilayotgan muhim madaniy hodisa bo‘lib, yosh  avlodni ilhomlantirishga qaratilgan. O‘z merosini qaytarishga yo‘naltirilgan bunday amaliy qadriyatlar madaniy uyg‘onish uchun mustahkam zamin bo‘lib xizmat qiladi, – dedi Buyuk Britaniyadagi "Al-Furqon" fondi direktori Sali Shahsivari.

Ko‘rgazmalarda taqdim etilgan eksponatlarning ko‘pchiligi 2025 yilda Sotheby’s va Christie’s auksionlarida Islom sivilizatsiyasi markazi faoliyati doirasida xarid qilingan.

 

Sotheby’s savdo uyining Sharq merosi bo‘yicha vakili  Benedikt Karter shunday dedi:

– O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi bilan hamkorlik qilish biz uchun katta sharafdirMarkaziy Osiyo tarixida alohida ahamiyatga ega bo‘lgan yodgorliklarning Vatanga qaytishiga ko‘maklashganimizdan mamnunmiz.

 

Toshkentning markazida 10 gektardan ortiq hududda barpo etilayotgan Islom sivilizatsiyasi markazi mintaqadagi eng yirik madaniyat va ma’rifat institutlaridan biriga aylanmoqda. Uning ekspozitsiya maydoni 8000 kvadrat metrdan oshadi. Markaz tarkibiga quyidagi besh mavzuli galereya kiradi:

"Qur’on zali"

"Islomgacha bo‘lgan meros"

"Renessansning birinchi va ikkinchi davrlari"

“Yangi O‘zbekiston”.

 

O‘zbekistonning Buyuk Britaniyadagi elchisi Ravshan Usmonov quyidagilarni ta’kidladi:

– Bugun O‘zbekiston o‘z tarixiy merosini tiklash va asrab-avaylash borasida ulkan sa’y-harakatlar qilmoqda. Toshkentdagi Islom sivilizatsiyasi markazi kabi tashabbuslar bu yo‘ldagi muhim qadam bo‘lib, tez orada u bilim va dinlararo muloqot mayog‘i sifatida o‘z eshiklarini ochadi. Bu bizning tarixiy o‘zligimizni anglash va uni ochiq tarannum etishga intilishimizning ifodasidir.

 

Londondagi ushbu ko‘rgazmalar nafaqat muhim madaniy voqea, balki tarixiy adolatning tiklanishi ifodasi bo‘ldi. Namoyish etilgan eksponatlar O‘zbekistonning islom olami intellektual markazi sifatidagi o‘rni va bugungi Yangi O‘zbekistonning madaniy-tarixiy merosni asrash, o‘rganish va targ‘ib qilish yo‘lidagi navbatdagi yutuqlarini amalda isbot etdi.

Sisc.uz

O‘zbekistondagi Islom merosining bebaho xazinalari Londonda namoyish etildi
O'zbekiston yangiliklari