Sayt test holatida ishlamoqda!
16 May, 2025   |   18 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:28
Quyosh
05:04
Peshin
12:24
Asr
17:25
Shom
19:39
Xufton
21:08
Bismillah
16 May, 2025, 18 Zulqa`da, 1446

Muborak Ramazon oyi faziylatlari haqida bayon qilingan hadislar

28.04.2020   2376   3 min.
Muborak Ramazon oyi faziylatlari haqida bayon qilingan hadislar

Muborak Ramazon oyi faziylatlari haqida Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning Ramazonning ilk kechasida musulmonlarning gunohlari kechirilishi haqida qilgan xutbalari, va  Abu Muhammad Abdulloh ibn Abdurrahmon Samarqandiy Dorimiy o‘zining Sunaniy Dorimiy (saylanma) hadislar kitobida, Muborak Ramazon oyi faziylatlari haqida bayon qilingan hadislar.

Anas (roziyallohu anhu) dan:

“Ramazon oyi yaqinlashgach, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shom namozidan keyin qisqa bir xutba qildilar:

Siz va Ramazon oyi bir-biringizni kutib olish arafasidasiz. Shuni ham biling, qiblaga qarab namoz o‘qiganlardan, ramazonning ilk kechasi gunohlari kechirilmay qolgan odam bo‘lmaydi, -dedilar” (“Al kanz”, 4-jild, 305-bet; Ibn Najjordan). (Payg‘ambarimiz va Sahobalar hayoti kitobidan).

Abu Muhammad Abdulloh ibn Abdurrahmon Samarqandiy Dorimiy o‘zining Sunaniy Dorimiy (saylanma) hadislar kitobida, Muborak Ramazon oyi faziylatlari bayon qilingan quyidagi hadisi shariflar keltiriladi;

Abu Hurayra (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Alloh taolo: “Odam bolasining har bir ishi (amali) o‘zi uchundir. Birgina yaxshilik o‘ntadan to yetti yuz barorbargacha tengdir. Faqatgina ro‘za men uchundir va uning ajrini O‘zim berurman, chunki u (odam bolasi) ovqat va unga bo‘lgan ishtahasini ham, ichimlik va unga bo‘lgan ishtahasini ham meni deb tark etadi. Shunday ekan u (ya’ni, ro‘za) faqat Men uchundir va uning ajrini O‘zim beraman”, dedi”.

Anas ibn Molik (raziyallohu anhu) rivoyat qiladi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam birovni uylarida iftorlik qilsalar: “Agar uylaringizda ro‘zadorlar iftorlik qilsa va sizlarning pok taomlaringizdan yesa, sizlarning ustilaringizga farishtalar tushiriladi”, derdilar”.

Abu Hurayra (raziyallohu anhu) rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qachonki Ramazon oyi kirsa, osmon eshiklari ochiladi, do‘zax eshiklari yopiladi, shaytonlar kishanlanadi”, dedilar”.

Abu Hurayra (raziyallohu anhu) rivoyat qiladi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kimki Ramazon oyini iymon va savob umidida bedor o‘tkazsa, uning o‘tgan gunohlari kechiriladi, kimki qadr kechasini bedor o‘tkazsa, uning o‘tgan gunohlari kechiriladi”, dedilar.

Uboda ibn Somit (raziyallohu anhu) rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bizlarni Laylatul Qadr  haqida xabardor qilish uchun oldimizga chiqqanlarida musulmonlardan ikki kishi o‘zaro tortishayotgan edi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Albatta, men sizlarni Laylatul Qadr  haqida xabardor qilish uchun chiqqandim. Falonchi bilan bilan falonchi o‘rtasida tortishuv bo‘layotganidan (uni) unutdim. Ehtimol bu xayrlidir. Uni oxirgi o‘n kunlikning beshinchi, yettinchi va to‘qqizinchi kechalaridan izlanglar”, dedilar”.

 

Jumamuratov Yaqub,

 Taxiatosh tumani “Muhammad Murod eshon” masjidi imom-xatibi.

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar

Masjidi Nabaviydagi 5 mehrob

14.05.2025   3337   3 min.
Masjidi Nabaviydagi 5 mehrob

Masjidi Nabaviy Madina shahrida joylashgan bo‘lib, Islom tarixidagi eng muqaddas joylardan biridir. Masjid Muhammad sollallohu alayhi vasallam tomonidan hijratning birinchi yilida, 622 yili barpo etilgan va musulmonlar uchun Makkadagi Masjidul Harom va Quddusdagi Masjidul Aqsodan keyingi uchinchi muqaddas masjid hisoblanadi. Masjidi Nabaviydagi mehroblar masjidning tarixiy va ma’naviy ahamiyatini aks ettiradi.

Mehrob – masjidda namoz vaqtida imom turadigan va qiblani ko‘rsatuvchi joy. Masjidi Nabaviydagi kengaytirishlar va qayta qurish jarayonlarida mehroblar o‘zgarib borgan. Masjidning dastlabki ko‘rinishi sodda shaklda bo‘lib, mehrob ham biror bir narsa bilan belgilanmagan. Keyinchalik, Umaviylar, Abbosiylar, Usmoniylar va Saudiylar davrida mehroblar naqshinkor san’at namunalari bilan bezatildi.

1. Payg‘ambar mehrobi. Mehrobi Nabaviy Masjidi Nabaviydagi eng muhim va asosiy mehrobdir. Mehrob Ravzada, Payg‘ambar alayhissalomning qabrlari va minbarlari orasida joylashgan. Payg‘ambar alayhissalom davrlarida U zot namoz o‘qigan joyda biror belgi bo‘lmagan, 707-710 yilda ilk bor Umaviy xalifasi Valid ibn Abdulmalik tomonidan bu joyga birinchi mehrob o‘rnatilgan.

Masjidda hozirgi shakldagi mehrob 1482 yilda Mamluk sultoni Qaytbey tomonidan qurilgan bo‘lib, keyinchalik Usmonlilar va Saudiya podshohi Fahd davrlarida ta’mirlangan. Mehrob tilla bilan qoplangan xattotlik yozuvlari va go‘zal naqshlar bilan bezatilgan.

2. Usmoniy mehrobi. Mehrobi Usmoniy hozirda ko‘p foydalaniladigan asosiy mehrob bo‘lib, Usmon ibn Affon roziyallohu anhu davrida 651 yilda masjid kengaytirilganidan qurilgan. Qibla devorining markazida joylashgan Usmon ibn Affon mehrobi o‘rnida dastlab belgi bo‘lgan.

3. Mehrobi tahajjud. Mehrob Payg‘ambar alayhissalom tahajjud namozini o‘qigan joyni bildiradi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning tungi namozlarini Masjidi Nabaviyning ustunlaridan biri yonida o‘qir edilar. Keyinchalik bu ustun yonida mehrob qurildi, ammo so‘nggi yillardagi qayta ta’mirlash ishlarida olib tashlandi va uning o‘rniga Qur’oni karim mus'haflari uchun kitob javoni o‘rnatilgan.

4. Sulaymoniy mehrobi. Mehrobi Sulaymoniy Hanafiy mehrobi deb ham nomlanadi. Sulaymoniy mehrobi Ravzadan tashqarida, Payg‘ambar alayhissalom minbarlarining o‘ng tomonida joylashgan. Bu mehrob hanafiy mazhabidagilarning namozgohi bo‘lgan. 1532 yili Sulton Sulaymon I buyrug‘i bilan bunyod etildi.

5. Fotima mehrobi. Fotima rohiyallohu anho uylari yaqinida, tahajjud mehrobining janubida, Nabiy alayhissalom hujralari atrofida joylashgani, maqbara o‘ralgani bois mehrob ko‘rinmaydi.

Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va islom tarixi fanlari kafedrasi katta o‘qituvchisi.