Baqara “sigir” ma’nosini bildiradi. Qadimda bani isroillik bir kishi o‘ldirilganida, uning qotilini topa olishmaydi. Shunda Alloh taolo Muso alayhissalomga: “Qavmingga ayt, sigir so‘yib, uning bir bo‘lagi bilan o‘likni ursinlar”, deb buyuradi. Allohning buyrug‘i bajarilganidan so‘ng haligi o‘likka jon kirib, qotili kimligini aytib beradi. Sigir bilan bog‘liq voqea keltirilgani uchun bu sura Baqara deb nomlangan.
Baqara surasi Madinada nozil qilingan, 286 oyatdan iborat. Baqara Qur’oni karimdagi eng uzun suradir. Unda e’tiqod, ibodat, muomala, axloq, nikoh, taloq, idda masalalari bilan bir qatorda Muso alayhissalom qissasi, Fir’avn bilan Bani Isroil o‘rtasidagi mojarolar bayon etilgan. Nabiy sollallohu alayhi va sallam aytadilar: “Menga Tavrot o‘rniga yettilik, Zabur o‘rniga yuzlik, Injil o‘rniga masoniy berildi. Men Mufassal bilan afzal qilindim”.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Uylaringizni qabristonga aylantirib qo‘ymanglar! Baqara (surasi) o‘qiladigan uydan shayton qochadi”, deganlar.
Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim har farz namozdan keyin Oyatul Kursiyni o‘qisa, uning jannatga kirishini faqat o‘lim to‘sib turadi, xolos”, dedilar.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Insonlarning sayyidi Odam, Arablarning sayyidi Muhammad. Lekin (menda) faxrlanish yo‘q, Forslarning sayyidi Salmon, Rumliklarning sayyidi Suhayb, Qoratanlilarning sayyidi Bilol, Tog‘larning sayyidi Tur tog‘i, kunlarning sayyidi Juma kuni, kalomlarning sayyidi Qur’on, Qur’onning sayyidi Baqara (surasidir), Baqaraning sayyidi Oyatul Kursiydir dedilar. Va yana «Bu oyat unda o‘qilgan xonadonga o‘ttiz kun shayton kirmaydi va sehrgar yerkak va ayol qirq kecha kirmaydi» dedilar.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Har bir narsaning o‘rkachi (ulug‘i, sayyidi, afzali) bo‘ladi. Albatta Qur’oonning o‘rkachi Baqara (surasi)dir. Va unda bir oyat bor bo‘lib, u Qur’onning sayyidasidir. Va u Oyatul Kursiydir», dedilar.
Ubay ibn Ka’b roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Ey Abu Munzir, Allohning kitobidagi eng ulug‘ oyat qaysi ekanini bilasanmi?” dedilar.
“Alloh va Uning Rasuli biluvchiroqdir”, dedim.
“Ey Abu Munzir, Allohning kitobidagi eng ulug‘ oyat qaysi ekanini bilasanmi?” dedilar.
“Allohu laa ilaha illaa huu al-Hayyul Qoy-yum”, dedim.
Shunda u zot: “Allohga qasamki, senga ilm muborak bo‘lsin, ey Abu Munzir”, dedilar (Imom Muslim, Imom Abu Dovud rivoyati).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Baqara surasining oxirgi ikki oyatini o‘qi, ular menga Arshning ostidagi xazinadan berilgan”, deganlar (Imom Ahmad rivoyati).
Imom-xatiblar faoliyatini yanada samarali tashkil etish bo‘yicha ko‘chma seminar bugun respublikamizning Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida tashkil etildi. Qorao‘zak tumanidagi markaziy "Idris eshon" jome masjidida Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti qozisi Bahramaddin Razov boshchiligida soha xodimlari, mahalla raislari va ziyoratchilar ishtirokida yig‘ilish o‘tkazilib, sayyor tadbirda amalga oshiriladigan ishlar ko‘lami tushuntirildi.
Ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarining 5 ta masjidi va 19 ta mahallasiga biriktirildi. Ular o‘zlariga biriktirilgan mahalla hududidan 101 ta muammoli xonadonga kirib, o‘sha yerda yashayotganlarning holidan xabar oldi, yashash sharoitlari bilan yaqindan tanishdi va suhbatlashdi. Ularning muammolari o‘rganilib, fikr-mulohazalari tinglandi. Imom-xatiblar 10 ta toifaga mansub 101 ta oilaga ma’naviy-ma’rifiy, targ‘ibot-tashviqot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi.
Shuningdek, masjidlar atrofida obodonlashtirish va tozalash ishlarini olib borish, ish yuritish, jamoani boshqarish jihatlari ham o‘rganildi.
Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan masjidlarda peshin namozini o‘qib, yig‘ilgan qavmga, "Tinchlik baxti. Shukronalik. Ilm olish fazilati. Yot g‘oyalar ta’siridan saqlanish. Missionerlik harakatlarining salbiy oqibatlari" kabi dolzarb mavzularda ma’ruzalar qildi.
Tadbir yakunida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlari imom-xatiblarining ma’naviy-ma’rifiy, masjid boshqaruvidagi ishlariga ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
Tashrif davomida qoziyot qozisi boshchiligidagi ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak tumanidagi "Idris eshon" masjidining yangidan qurilayotgan binosining qurilish ishlari bilan tanishdi.
B.ABBAZOV,
Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti xodimi