Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Iyul, 2025   |   29 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:34
Quyosh
05:11
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:52
Xufton
21:21
Bismillah
24 Iyul, 2025, 29 Muharram, 1447

Ulug‘larimiz Ramazon oyida...

27.04.2020   4304   4 min.
Ulug‘larimiz Ramazon oyida...

Ramazon Qur’on oyi. Bu oyda Qur’on nozil bo‘ldi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam hazrati Jabroil alayhissalomga har yili Ramazon oyida Qur’onni o‘qib berardilar. Ulug‘larimiz bu fazilatli oyda qiladigan asosiy ishlaridan biri Qur’oni Karimni xatm qilish bo‘lardi.

 

Umar ibn Xattob roziyallohu anhu shunday deganlar: “Haqiqiy ro‘za taom va sharobdan tiyilishgina emas, balki u yolg‘ondan, botildan, lag‘vdan va qasamdan tiyilishdir”. Ibn Abu Shayba rivoyati.

*****

Muhammad ibn Ismoil Buxoriy rahimahulloh Ramazon oyida kunduzi bir xatm, har uch kunda taroveh namozidan keyin yana bir xatm qilar edilar.

*****

Sa’id ibn Jubayr rahimahulloh har ikki kechada Qur’onni xatm qilardilar.

*****

Zubayd Yomiy Ramazon oyi kelsa, Mus'hafni olib kelar (ya’ni Qur’onni tilovat qilishga astoydil kirishar) va do‘stlarini ham shu ishga jamlardilar.

*****

Valid ibn Abdulmalik rahimahulloh har uch kunda Qur’onni bir marta xatm qilardilar. Ramazon oyida jami o‘n yetti marta xatm qilishga erishardilar.

*****

Abu Avona aytadilar: “Qatodaning Ramazon oyida Qur’ondan dars berayotganini ko‘rdim”.

*****

Qatoda hazratlari yil davomida Qur’onni o‘qib yurib, har yetti kunda bir marta to‘liq o‘qib chiqardilar. Ramazon oyi kelganda, har uch kunda bir marta to‘liq o‘qib chiqardilar. Ramazonning oxirgi o‘n kunlarida esa har kecha bir marta to‘liq o‘qib chiqardilar.

*****

Imom Shofeiyning shogirdlaridan Rabiy’ ibn Sulaymon aytadi: “Shofeiy Ramazon oyida Qur’onni oltmish marta xatm qilardilar. Ya’ni har kecha ikki martadan xatm bo‘lardi. Ramazonda boshqa oylarda esa har oy o‘ttiz martadan xatm qilardilar”.

*****

Qosim ibn Ali otasi Ibn Asokir haqlarida shunday deydi: “Otam jamoat namozini, Qur’on tilovatini qoldirmas edilar. Odatda har juma Qur’onni bir marta xatm qilardilar. Ramazonda esa har kuni xatm qilardilar va (Damashq masjidining) sharqiy minorasi (tarafi)da e’tikof o‘tirardilar”.

*****

Ma’lumki, Qur’onni uch kundan oz muddatda xatm qilishdan qaytarilgan rivoyat bor. Chunki inson uch kundan oz muddatda xatm qilsa, uni tushunmasligi aytilgan. Ibn Rajab Hanbaliy salafi solihlarimizning uch kundan oz muddatlarda Qur’onni xatm qilishganini quyidagicha izohlaganlar: “Qur’onni uch kundan oz muddatda xatm qilishdan qaytarilishi doim xatm qilishni yo‘lga qo‘yishga tegishlidir. Ya’ni inson umri davomida Qur’onni muntazam xatm qilishni yo‘lga qo‘ymoqchi bo‘lsa, uch kundan oz muddatda xatm qilmaydi. Ammo Ramazon oyi kabi fazilatli vaqtlar, Qadr kechasi kabi ulug‘ kechalarda, Makka kabi fazilatli shaharlarga kirganda ushbu vaqt va joylarni g‘animat bilib, Qur’onni ko‘proq tilovat qilish mustahabdir. Bu imom Ahmad, Is'hoq va ulardan boshqa imomlarning so‘zlaridir”.

*****

Ibn Rajab aytadilar: “Imom Shofeiy roziyallohu anhu “Men biror kishining Ramazon oyida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ergashib saxovatni ko‘paytirishini yaxshi ko‘raman. Odamlarning bunga hojati ham bo‘ladi. Chunki ular kasb qilishdan ko‘ra ro‘za, namoz kabi ibodatlar bilan ko‘proq mashg‘ul bo‘ladilar”.

*****

Ibn Umar roziyallohu anhu ro‘za tutib, iftorni miskinlar bilan birga qilardilar. Masjidga borib (Shomni) o‘qib, keyin uylariga bir guruh miskinlar bilan qaytardilar.

*****

Yunus ibn Yazid aytadi: “Ibn Shihob Zuhriy Ramazon oyi kirsa, “Bu oy Qur’on tilovati va taom ulashish oyidir” derdilar”.

*****

Hammod ibn Sulaymon rahimahulloh Ramazon oyida besh yuz kishiga iftorlik qilib berardilar. U kishi ularning har kunlik iftorini qilib berishni o‘z zimmalariga olgandilar. Ramazon hayiti namozidan so‘ng ularning har biriga yuz dirhamdan hadya berardilar.

*****

 

O‘MI Matbuot xizmati

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

16.07.2025   6911   2 min.
Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Savol: Namozdan keyin imom «Oyatal kursiy»ni boshidan o‘qiganda jamoat qolganini ichida davom ettiradimi yoki boshidan boshlaydimi? Zikrlarni aytishdachi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozdan keyin oyatal kursiy va tasbehlarni aytish mustahab amal sanalib, ularni imom ham, jamoat ham o‘qishlari mandub, ya’ni go‘zal va savobli ish hisoblanadi. Shuning uchun imom boshlab berganidan keyin jamoatdagilar ham oyatal kursiyni boshidan o‘qiydilar.

Shuningdek, tasbehlarni 33 tadan aytadilar. Imom ularni ovoz chiqarib boshlab berishining sababi jamoatga aytiladigan zikrni eslatish uchundir.

Payg‘ambarimiz alayhissalom farz namozlardan keyin «Oyatal kursiy»ni o‘qishning fazilati haqida bunday deydilar: “Kim har bir farz namozidan keyin Oyatal kursiyni o‘qisa, keyingi namozgacha Alloh taoloning zimmasida bo‘ladi” (Imom Tabaroniy rivoyatlari).

Boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi:

“Kim har bir farz namozning ortidan Oyatal kursiyni o‘qisa, uni jannatga kirishdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi” (Imom Nasoiy rivoyati).

Namozdan keyin tasbehlarni aytish borasida Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta Allohu akbar, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzinchisida Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva ala kulli shayin qodiyrni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi”, deyilgan (Imom Muslim rivoyati).

Shunga ko‘ra imom domla Subhanalloh, Alhamdulillah, Allohu akbar deyishi o‘zi uchun hisobga o‘tadi. Jamoatdagi namozxonlar 33 tadan o‘zlari aytishlari kerak bo‘ladi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.

Maqolalar