Sayt test holatida ishlamoqda!
30 Iyun, 2025   |   5 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:08
Quyosh
04:53
Peshin
12:27
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:45
Bismillah
30 Iyun, 2025, 5 Muharram, 1447

Ro‘zaning katta hikmati

27.04.2020   3402   2 min.
Ro‘zaning katta hikmati

Ba’zilar “Ro‘zaning hikmati nima?” yoki “Ro‘za tutishdan maqsad nima?” degan savollarni beradilar.

Alloh taolo bandalarini nima ishga buyurgan va ularini nimadan qaytargan bo‘lsa, buyuk hikmatga ko‘ra buyurib-qaytargandir. U Zotning barcha ishi hikmatdan xoli emas. U Zot Hakimdir.  

Biror ibodatni buyurishdan ko‘zlangan maqsad ba’zan oshkora aytilgan bo‘lsa, ba’zi o‘rinlarda maxfiy qilingan. Ulamolar bu hikmatni izlab, o‘rganib, topib, odamlarga bayon qilib beradilar.

Alloh taolo Qur’oni Karimda ro‘zaning katta hikmatini bayon qilib shunday degan:

 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

“Ey iymon keltirganlar! Sizlardan avvalgilarga farz qilganidek, sizlarga ham ro‘za farz qilindi. Shoyadki taqvodor bo‘lsangiz” (Baqara surasi, 183-oyat).

Demak, ro‘zaning farz qilinishidan ko‘zlangan katta maqsad – taqvodorlikdir.

Xo‘sh, inson ro‘za sababli qanday qilib taqvodor bo‘ladi?

Ro‘za tutganingizni Alloh taolodan boshqa hech kim bilmaydi, bilolmaydi. Ramazonda kunduzi hech narsa yemay, hech narsa ichmay yuribsiz. Sizni yeyish-ichishdan nima to‘syapti? Borib muzdek suv ichsangiz, sizni biror inson ko‘rmaydi-ku! Lekin ichmaysiz. Chunki sizni Alloh ko‘rib turganini o‘ylaganingiz uchun ichmaysiz. Ha, Alloh meni ko‘rib turibdi degan qo‘rquv suv ichishdan sizni to‘syapti. Bu muroqabadir. Allohning ko‘rib turganini his etishdir. Inson Allohning ko‘rib turganini his qilsa, Uning buyurganini qilib, qaytarganidan qaytadi. Bu esa – taqvodir.

Ro‘zador odam shu ro‘zasi sababli poklanadi, shu ro‘zasi sababli taqvodor bo‘ladi, shu ro‘zasi sababli gunohlardan tiyilishni o‘rganadi. Sizni gunoh qilishga sharoitingiz bor bo‘lsa ham, qo‘lingizni cho‘zsangiz gunoh sodir bo‘lsa ham shu ishni qilmaysiz. Alloh meni ko‘rib turibdi deb yeyish-ichishdan tiyilishda egallagan malakangiz gunohdan tiyilishda ham qo‘l keladi.

 

Shayx Sa’iyd ibn Muhammad Kamaliyning mav’izasidan

O‘MI matbuot xizmati

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar

Luqmoni Hakimning hikmatli so‘zlaridan

27.06.2025   5031   3 min.
Luqmoni Hakimning hikmatli so‘zlaridan

1. Allohga taqvo qilishni tijorat deb bil, shunda u senga molsiz foyda keltiradi.

2. O‘zingni senga muhtoj bo‘lmagan, lekin sen unga muhtoj bo‘lgan kishining o‘rniga qo‘y.

3. Xarsang toshlarni joyidan ko‘chirish, ongsiz odamga anglatishdan osonroqdir.

4. Jannatni talab qilishda oliy himmatli bo‘l.

5. Allohdan shunday umid qilki, u bilan Uning makridan omonda bo‘lma va Allohdan shunday qo‘rqki, u bilan Uning rahmatidan umidsiz bo‘lma.

6. Men hech qachon sukutdan afsuslanmadim. Agar gap kumush bo‘lsa, sukut — oltin.

7. Hikmat kambag‘allarni podsholarning majlislarida o‘tkazgan.

8. “Yo Robbim, meni mag‘firat qil” — deb ko‘p takrorla, zero Allohning bir soati borki, u vaqtda so‘rovchi rad etilmaydi.

9. Kim yolg‘on gapirsa, yuzining suvini (obro‘yi) ketadi, kimning xulqi yomon bo‘lsa, g‘am-tashvishi ko‘payadi.

10. Allohdan qo‘rq, lekin qalbing fojir bo‘laturib, odamlar seni hurmat qilishlari uchun o‘zingni ularga Allohdan qo‘rqadigan qilib ko‘rsatma.

11. Amal faqat yaqiniy ishonch (e’tiqod) bilangina mukammal bo‘ladi, kimning e’tiqodi zaif bo‘lsa, amali ham zaif bo‘ladi.

12. Yolg‘on gapirishdan ehtiyot bo‘l, zero u pishirilgan chumchuq go‘shti kabi ishtahalidir, lekin ko‘p o‘tmay  egasini ichini yondiradi.

13. Majlisni ko‘zing bilan ko‘rib tanla, agar Alloh zikr qilinadigan majlis bo‘lsa, u yerda o‘tir. Agar olim bo‘lsang, ilming naf beradi, agar johil bo‘lsang, senga o‘rgatishadi, agar Alloh u majlisga rahmatini nozil qilsa, sen ham shu rahmatdan bahramand bo‘lasan.

14. Qarzdorlikdan ehtiyot bo‘l, chunki u kunduzi xorlik va tunda g‘amdir.

15. To‘qlik ustiga ovqat yemagin —  chunki unday taomni yegandan ko‘ra itga tashlagan yaxshiroq.

16. Agar shayton senga shubha va gumon orqali kelsa, uni yaqiniy ishonch va nasihat bilan yeng, agar u tanballik va zerikish tomonidan kelsa, qabr va qiyomatni eslab yeng, agar u xohish va qo‘rquv tomonidan kelsa, unga dunyo tark etiladigan va qoldiriladigan narsadir, deb ayt.

17. Tilingdan chiqqan gaplarga ehtiyot bo‘l, sukut qilgan kishi omonda bo‘ladi, faqat foydasi bor gaplarni gapir.

18. Yuzingni niqoblashdan (ya’ni shubhali qiyofadan) saqlan — chunki, u kechasi odamlarni qo‘rqitadi, kunduzi esa xo‘rlik keltiradi.

19. Men tosh, temir va og‘ir yuklarni ko‘tardim, ammo yomon qo‘shnidan og‘irroq narsani ko‘rmadim.

 

Homidjon qori ISHMATBЕKOV