Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyul, 2025   |   15 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:59
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyul, 2025, 15 Muharram, 1447

Ramazondagi eng afzal amallar

26.04.2020   3694   4 min.
Ramazondagi eng afzal amallar

Ramazon oyi

Muborak Ramazon oyi Alloh taoloning nazdida yilning eng afzal oyidir. Bu oy musulmonlar uchun hasanotlarini, savoblarini ko‘paytirish mavsumidir. Ramazonning ro‘zasi balog‘atga yetgan, aqlli musulmonning zimmasida farzdir. Ushbu ro‘zani tutmaslik Alloh taolo ruxsat bergan kishilargagina mumkindir. Ular bemor bilan musofirdir. Ularning ro‘za tutmasligiga ruxsat bo‘lishi uchun bemorning kasali kuchayishi, tuzalishi ortga surilishi yoki o‘lim xavfi yuzaga kelishi kerak. Musofirga esa agar ro‘za tutsa, safar asnosida mashaqqat bo‘lib, safari og‘irlashishi kerak. Agar mazkur holatlar bo‘lmasa, bemor ham, musofir ham ro‘za tutadi.

Alloh taolo Karim Zotdir. Ro‘za uchun beradigan savobi ulkan bo‘lib, miqdori qanchaligini O‘zidan boshqa hech kim bilmaydi.

Shunday ulug‘ oyda qilinadigan buyuk amallarni quyida keltirib o‘tamiz:

Ro‘za

Sahih ro‘za musulmonning bu oyda ado etadigan eng afzal amallaridan biridir. Ro‘za – niyat bilan taom, ichimlik va jimo’dan tiyilishdir. Bundan tashqari yolg‘on gapirishdan, g‘iybatdan, chaqimchilikdan, haromga nazar solishdan, harom narsalarga quloq solishdan va barcha yomon illatlardan tiyilish ham kiradi. Ro‘zador odam ko‘zini va qulog‘ini, tilini, umuman, barcha a’zolarini haromdan tiyish shartdir. Hadislarda ro‘zador odam gunohlardan tiyilmasa, a’zolarini haromdan tiymasa, unga faqat och qolish va chanqashgina qolishi aytilgan.

Qur’oni Karim qiroati

Musulmon kishi Ramazon oyida Qur’oni Karim tilovati bilan vaqtini o‘tkazishi eng afzal amallardandir. Qori o‘qigan har bir harf uchun hasana oladi. Bir hasana o‘ntaga ko‘paytirib beriladi. Ro‘zador kishi uxlab, televizor ko‘rib, behuda gap-so‘zlar bilan vaqtini o‘tkazish o‘rniga Qur’on qiroatiga berilishi, uni yodlash, ma’nolarini tadabbur qilish bilan vaqtini o‘tkazishi lozimdir. Zero, Ramazon Qur’on nozil bo‘lgan oydir.

Sadaqa

Oddiy kunlarda sadaqa qilish Alloh taologa mahbub amallardan biridir. Ramazonda esa bu amalning savobi yanada ko‘payadi. Sadaqaning turlari ko‘p. Masalan, faqirlarga taom berish, mol bilan sadaqa qilish, libos sadaqa qilish yoki kimning nimaga ehtiyoji bo‘lsa, o‘sha narsani sadaqa qilish. Ayniqsa, saharlik va iftorlikda yegulik topishga qiynaladigan kambag‘allarga taom va boshqa yeguliklar sadaqa qilish yoki shuning pulini berish ayni muddaodir.

Qiyomul layl

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ramazon oyida tahajjud namozini aslo qoldirmas edilar. Chunki bu oyda qilingan nafl ibodatga boshqa oylardagi farz ibodatning savobi beriladi. Masjidlarda taroveh namozini imom bilan birga jamoat bo‘lib ado etgan kishi ham kechani bedor o‘tkazgan hisoblanadi. U zot alayhissalom bu oyning oxirgi o‘n kunlarida masjidda e’tikof o‘tirardilar. Chunki, oxirgi o‘n kunlikda ming oydan yaxshiroq bo‘lgan qadr kechasi bordir. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam o‘z ummatlarini bu oyning kechalarini ibodat ila bedor o‘tkazishga targ‘ib qilganlar.

Umra

Ramazon oyida umra qilish haj qilganlik savobiga teng deyiladi. Kim bu oyda umra qilishga imkoni bo‘lsa, umra qilsin, zero bunda katta ajr bordir.

Allohning zikri

Allohni zikr qilish ulug‘ amaldir. Zikr deganda Allohni “Subhanalloh”, “Alhamdulillah”, “Laa ilaaha illalloh”, “Allohu akbar”, “Astag‘firulloh” kabi lafzlar bilan yoki namoz o‘qib, Qur’on tilovat qilib zikr qilishga aytiladi. Shu amallarni Ramazon oyida qilish esa savobning ko‘payishiga sabab bo‘ladi. Og‘iz ochish paytida ko‘p duo qilishga urinish kerak. Bu paytda qilingan duo ijobat bo‘lishi xabarlarda aytilgan.

Silai rahm

Silai rahm – qarindoshlar bilan aloqani bog‘lashdir. Bu amal oddiy kunlarda ham juda savobli, insonning umri, rizqi barakali bo‘lishi sabab bo‘ladi. Ammo shu amalni Ramazon oyida bajarilsa, savobi ham, umrga, rizqqa keladigan baraka ham ziyoda bo‘ladi.

  

Manba:  mawdoo3.com

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar

Robbimizning va’dasi haq ekan

07.07.2025   5231   4 min.
Robbimizning va’dasi haq ekan

Yarmuk – musulmon va Rum qo‘shinlari o‘rtasida bo‘lib o‘tgan jang. Unda asrlar o‘tsa-da, mangulikka yuz tutgan ajib lavhalar bor. Ularning ba’zilari quyidagilardir:

Urushning ayni qizigan pallasi. Bir kishi Abu Ubayda ibn Jarroh hazratlariga yaqinlashdi. Abu Ubayda roziyallohu anhu: “Men shahid bo‘lishga astoydil bel bog‘ladim”, dedi. Haligi kishi: “Biror-bir gapingiz bo‘lsa ayting, men Rasululloh bilan ko‘rishgan paytim  u zotga yetkazib qo‘yaman”, dedi. Abu Ubayda roziyallohu anhu: «Ha, u zotga buni yetkaz: “Rasululloh, bizlar Robbimizning va’dasi haq ekanini topdik”», dedilar.

Rum qo‘shinlarining hujumi kuchaygan paytda Ikrima ibn Abu Jahl roziyallohu anhu musulmonlarning orasida: “Alloh taolo meni  hidoyat qilmasidan avval men Rasulullohga qarshi jang qilardim, endi bugun Allohning dushmanlaridan qochib ketamanmi!” – deya jar solardi. Oradan ko‘p o‘tmay, Abu Jahl yana: “Kim o‘limga bay’at qiladi?”[1] – dedi.

Musulmonlarning bir jamoasi u zotga bay’at qilishdi va ularning barchasi birgalikda jang maydoniga kirishdi. Ularning maqsadlari g‘alaba va shahidlik edi. Alloh taolo ularning bay’atlarini qabul qildi va ularning bari Allohning inoyati ila shahidlikka erishdilar. 

Tarix zarvaraqlariga e’tibor qarating. Buyuk qo‘mondon Xolid ibn Valid 100 kishilik qo‘shini bilan to‘rt ming kishilik Rum qo‘shinlariga qarshi turdilar. Qarang-a! Yuz kishilik qo‘shin to‘rt mingta askarga qarshi chiqib, ularni yengsa-ya?! Bu ularning qalblari Allohga bo‘lgan iymonlari bilan to‘lib-toshgani ekanining belgisi emasmi?!

Urush biroz tinchib turgan paytda Xolid ibn Validning oldiga Jo‘rja ismli Rum qo‘mondoni keldi va: “Ey Xolid, nimaga da’vat qilyapsan? Ayni paytda Islomni qabul qilgan kishiga ham sizlarga berilgandagi kabi ajru savob nasib qiladimi?” – deb so‘radi.

Sahobiy: “Ha. Undan ko‘prog‘i ham nasib etishi mumkin”, dedi.

“Qanday qilib? Axir sizlar avvaldan musulmon bo‘lib, o‘zib ketgansizlar-ku?!” – dedi Rum qo‘mondoni. Xolid ibn Valid roziyallohu anhu: “Biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga yashadik va u zotning mo‘jizalariga guvoh bo‘ldik.

Bizning ko‘rganlarimizni ko‘rib, biz eshitgan narsalarni eshitgan odam Islomni osonlikcha qabul qilishi haqiqat. Lekin sizlar u zotni ko‘rmagansizlar, u zotning gaplarini eshitmagansizlar, bunday holda g‘aybga iymon keltirgan bo‘lasizlar. Agar sizlar niyatingiz,  qalbingiz ila Allohga iymonda rostgo‘y bo‘lsalaringiz, sizlarning savoblaringiz buyukroq bo‘ladi”, dedilar. Bu gaplarni eshitgan Rum qo‘mondoni oh urdi va: “Ey Xolid, menga Islomni o‘rgat”, deya o‘zini Xolid roziyallohu anhu tarafga tashladi.

Shunday qilib Rum qo‘mondoni Islomni qabul qildi. Alloh taolo uchun ikki rakat namoz o‘qidi, haqiqatda ikki rakat, bundan boshqacha emas. Ikki taraf yana urushga kirishdi. Jo‘rja endi musulmon askarlar safida shahidlik maqomiga erishish ilinjida jang qilardi.

Ha! O‘sha ikki rakat namoz sababidan Allohning izni ila unga jannat nasib etdi, uning bundan boshqa amali yo‘q edi...


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Buning ma’nosi: “Men o‘lgunimcha shu jang maydonidan ortga chekinmayman, to so‘nggi nafasim qolgunicha musulmonlar safida Allohning dushmanlariga qarshi jang qilaman, meni faqatgina o‘lim to‘xtata oladi”  (Tarj.).