Fotiha surasi yetti oyatdan, yigirma yetti so‘z va bir yuz qirq harfdan iboratdir. Ibn Abbos, Qatoda va Abul Oliya Fotiha surasi Makkada nozil bo‘lgan, deydi. Fotiha surasining nomi ko‘pligi uning sharafi va fazlining yuqoriligiga dalildir. Fotiha surasi bilan namozning har bir rakati avvalida o‘qilishi va Qur’oni karim u bilan boshlangani uchun “Fotiha” (ochuvchi) deb nomlanadi.
Anas, Hasan va Ibn Sirin bu surani “Ummul Kitob”, ya’ni Kitob (Qur’on) onasi deyishgan. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Alhamdu lillahi Robbil a’lamiyn Qur’onning onasidir, Kitobning onasidir va yetti takrorlanuvchidir”, dedilar (Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati).
Ushbu sura “Shifo” deb ham nomlangan. Abu Sa’id roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: “Fotihatul Kitob – har bir zaharga shifodir”, deyilgan (Imom Dorimiy rivoyati).
Bu sura “Ruqiya” deb ham nomlanadi. So‘fyon ibn Uyayna Fotihani “Voqiya”, Yahyo ibn Abi Kasir esa “Kofiya” degan. Yana u “Namoz va xazina” ham deyiladi. Bu haqda Imom Zamaxshariy “Kashshof” tafsirida keltirgan. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Fotihatul Kitob – Arshimning xazinalaridan bir xazinadir”».
Sa’id ibn Jubayr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Ibn Abbosdan roziyallohu anxudan: “Va, batahqiq, senga yetti takrorlanuvchi (yetti oyatli Fotiha surasi)ni va Buyuk Qur’onni berdik” oyati haqida so‘radim.
Ibn Abbos roziyallohu anhu: “U Qur’onning onasi. Alloh azza va jalla Rasululloh sollallohu alay hi vasallam ummati uchun xoslab, ular uchun saqlab qo‘ygan va ularga bergan. Rasululloh sollallohu alayhi va sallamdan oldin hech kimga bermagan” deb javob berdi (Imom Hokim rivoyati).
Alloh taolo aytadi: "Lekin Alloh ularning otlanishlarini yoqtirmay, tutib qoldi", (Tavba surasi, 46-oyat).
Alloh sizni din ishlariga xizmatchi qilib olgan bo‘lsa, demak, qalbingizga qarab, rozi bo‘libdi. Oddiy bir inson o‘z ishlarida uquvsiz kimsalarni ishlatgisi kelmaydi-ku, Alloh ishlatadi deysizmi?
Allohning yo‘lidan uzoq bo‘lgan odam borki, albatta, Alloh uning ichidan boxabarligi uchun rozi bo‘lmagan. Mashhur odamlarga havas qilmang. Ular arzimagan ishlar bilan mashg‘ullar. Alloh ularni yaxshi ko‘rganida, o‘ziga xodim qilib olgan bo‘lardi.
Zarracha savob ish qilmagan milliarderlarga havas bilan qaramang. Alloh ularni yaxshi ko‘rganida, ulardan yuz o‘girmagan bo‘lardi.
"Rasailu minal Qur’an" asaridan