O‘zbekiston musulmonlari idorasi butun dunyoga katta tashvish bo‘lib turgan koronavirus kasalligi pandemiyasi davrida qator xorijiy mamlakatlarda Ramazon oyi ibodatlarini qanday o‘tkazilishi bilan bog‘liq masalalarni o‘rganib chiqdi. Natijada barcha davlatlarda karantin talablariga xos jiddiy va qat’iy chora-tadbirlar joriy etilganiga guvoh bo‘lindi.
Qozog‘iston
Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi raisi, bosh muftiy Navro‘zbay qozi Tag‘anuli Prezident huzuridagi Markaziy kommunikatsiyalar xizmatida 14 aprelda bo‘lib o‘tgan internet matbuot anjumanida mamlakatda favqulodda holat davrida diniy marosimlarni o‘tkazish tartibini e’lon qildi.
Bosh muftiyning ta’kidlashicha, favqulodda holat tufayli mamlakatda karantin davrida Ramazon oyida epidemiya tarqalishining oldini olish maqsadida, tarovih namozlari masjidlarda o‘tkazilmaydi. Hamma o‘z uyida oila a’zolari bilan birga ibodat qilishni talab qilanadi. Diniy idora epidemiya tarqalishining oldini olish uchun masjidlar, kafelar, jamoat joylari va boshqalarda iftorlik faoliyatini vaqtincha to‘xtatishga chaqirdi.
Qirg‘iziston
Qirg‘izistonda favqulodda holat joriy yilning 30 apreliga qadar uzaytirilgani munosabati bilan Qirg‘iziston musulmonlari diniy boshqarmasi muftiysi Maqsatbek hoji Toktomushev xalqqa murojaat qildi. U musulmonlar uchun muqaddas bo‘lgan Ramazon oyining boshlanishi karantinga to‘g‘ri kelishini ta’kidlab, fuqarolarni favqulodda holat tartibini buzmaslikka chaqirdi.
“Ro‘za bir necha kundan keyin boshlanadi va bu yil favqulodda holat munosabati bilan iftor va taroveh ibodatlari uyda, oilada o‘tkaziladi”, deb ta’kidladi muftiy hazratlari.
Iordaniya
Iordaniya “Vaqf” ishlari vaziri Muhammad al-Xaliliy o‘z mamlakati yangi koronavirus kasalligining keng tarqalishiga qarshi kurash choralari doirasida Ramazon oyida masjidlarda jamoat bo‘lib, namoz o‘qishni taqiqlanishini e’lon qildi. Tarovih namozlari uylarda o‘qiladi, masjidlarda emas, bu tadbirlar Islom shariatiga muvofiq bo‘lganini tushuntirdi.
Rossiya
Rossiya Federatsiyasi musulmonlari diniy idorasining markazlashgan diniy tashkiloti Ulamolar Kengashi 2020 yil 16 aprelda 3/20-sonli fatvosini e’lon qildi. Unga ko‘ra, 2020 yil Ramazon oyining birinchi kuni 24 aprel, oxirgi kuni – 23 may deb belgilandi.
Ushbu fatvoning 5-bandida koronavirus kasalligining keng tarqalishi bilan bog‘liq hozirgi vaziyat, shuningdek Moskva va Rossiyaning boshqa mintaqalarida ommaviy yig‘inlarning taqiqlanishi munosabati bilan Kengash taroveh namozini uyda o‘qishni maqsadga muvofiq va zarur deb hisoblagan.
Pokiston
CNN telekanali xabar berishicha, Pokiston prezidenti Arif Alaviy Pokistonning yetakchi ruhoniylari bilan maslahatlashgandan so‘ng, Alavi masjidlarda niqob kiyishni majburiy qilish va ijtimoiy masofani ta’minlash uchun masjidlarga politsiya xodimlarini jalb etish kabi tadbirlarni o‘z ichiga olgan 20 banddan iborat rejasini ishlab chiqdi.
Pokiston prezidenti, agar ushbu tartiblarga rioya qilinmasa yoki holatlar keskin ko‘payib ketsa, hukumat Ramazon oyida masjidlarga nisbatan siyosatining har qanday qismini ko‘rib chiqadi va o‘zgartirishini ma’lum qildi.
Demakki, barcha mamlakatlarda butun dunyoga katta tashvish bo‘lib turgan koronavirus kasalligi tufayli Ramazon oyi davomida jiddiy va qat’iy ehtiyot choralari qo‘llangan.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Cafarga chiquvchilarning haqqiga duo qilish Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlaridan sanaladi. U zot alayhissalom:
أَسْتَوْدِعُ اللهَ دِيْنَكَ وَأَمَانَتَكَ وَخَوَاتِيمَ عَمَلِكَ
“Astavdi’ulloha diynaka va amaanataka va xavotiyma amalika”, deb sahobalarni safarga kuzatar edilar.
Ma’nosi: “Diningizni, omonatingizni va amallaringiz xotimasini Allohga topshiraman”.
Hojilarni kuzatishda quyidagi duolarni qilish tavsiya etiladi:
1. Allohim, hojilarning safarlarini oson qilgin. Ularni Senga topshirdik.
2. Allohim, hojilarni safarlari davomida har qanday balo va yomonliklardan asragin hamda oilalari bag‘riga sog‘-salomat qaytargin.
3. Allohim, hojilarning duo, ibodatlarini va qalblaridagi barcha shar’iy niyat hamda maqsadlarini ijobat etgin. Gunohlarini mag‘firat, tavbalarini qabul qilgin.
4. Allohim, hojilarning ibodatlarini O‘zing uchun xolis qilingan amallar qatorida qabul aylagin.
Allohning farz ibodatini ado etishga otlangan muhtaram yurtdoshim Alloh taolo yurtimiz, xalqimiz haqqiga qiladigan barcha duolaringizni qabul etsin. Duolaringizda bizni ham unutmang!
Hajingiz mabrur, sa’yingiz mashkur va gunohlaringiz mag‘fur bo‘lsin!
Davron NURMUHAMMAD