Sayt test holatida ishlamoqda!
30 May, 2025   |   3 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:12
Quyosh
04:53
Peshin
12:26
Asr
17:32
Shom
19:51
Xufton
21:26
Bismillah
30 May, 2025, 3 Zulhijja, 1446

Ramazonga tayyormisiz: Qalbingizni tozalab oling!

13.04.2020   3110   7 min.
Ramazonga tayyormisiz: Qalbingizni tozalab oling!

Qalblarimizni quvonchga to‘ldiruvchi Ramazonga ham sanoqli kunlar qoldi. Biz esa o‘zimizni isloh qilib tayyorgarlik ko‘rishni davom ettiramiz!

Dinimizda qalb insoniylikning asosi va iymonning maskani hisoblanadi. Banda niyati va qilayotgan amallari orqali qalbiga nur kirishi yoki zulmatga cho‘mishiga sabab bo‘ladi.

Ulamolar aytadiki, gunohni ko‘paytirib, ma’siyatda bardavom bo‘lish, farz amallarni Alloh aytgandek bajarmaslik,  harom amallarni xotirjam bajarish orqali qalb qorayadi va qotib boshlaydi.

“Agar mo‘minning qalbi pok va toza bo‘lmasa uning qilgan ibodatu amallaridan dunyo va oxirati uchun naf yo‘q” deyishgan ulamolar.

Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam qalbning qorayish sabablarini zikr qilib, quyidagi hadislarini marhamat qilganlar:

“Agar mo‘min kishi bir gunoh qilsa, uning qalbida bir qora dog‘ paydo bo‘ladi. Agar u tavba qilib, gunohdan qaytib, istig‘for aytsa, u yo‘qoladi. Ammo gunohni ziyoda qilsa, u qora dog‘ ham ko‘payadi va natijada butun qalbini o‘rab oladi” (Imom Termiziy rivoyati).

Ushbu hadisi sharifdan ma’lum bo‘ladiki, musulmon kishi gunoh qilishi bilan qalbning qorayishini va uning kasalligini ziyoda qiladi. Qalbning kasallanishi bu – bir bandaning Alloh taologa bo‘lgan itoatidagi sustkashlik va bandadan talab qilinadigan solih amallarga bo‘lgan beparvolikni keltirib chiqarishi demakdir. Zero, bandalarning amallari yaxshi yoki yomon bo‘lishi uning qalbidagi sakina, qanoat, sabr va iffatiga qaraladi. Ammo yomon amallar bajarishida esa uning besabrligi, gunohlarga yengil qarashi, dunyoga haddan oshiq muhabbat qo‘yishi, orzu-havaslarining ko‘pligidan kelib chiqib baholanadi. Shuning uchun ham Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam butun vujudga o‘z ta’sirini o‘tkazuvchi qalbga e’tibor qaratganlar.

“Ogoh bo‘linglarki, tanada bir parcha go‘sht bor. Agar u tuzalsa, butun tana tuzaladi. Agar u buzilsa, butun tana buziladi. Ogoh bo‘linglarki, u qalbdir”, deganlarini eshitganman” (Imom Buxoriy rivoyati).

Shu o‘rinda bugun qalblarimizni o‘rtab halovatmizni yo‘qolishiga sabab bo‘layotgan yana bir omil borki bu – musulmonning musulmonga nisbatan ko‘nglida g‘azab, hasad, xusumat qilishi, qahr va zulm niyatida yurishidir. Aynan mana shu salbiy tuyg‘ular bandani Allohning nuri va roziligidan mosuvo etadi.

Zero, Alloh taolo O‘z kalomi Qur’oni karimda shunday marhamat qiladi:

“Mo‘minlar hech shak-shubhasiz og‘a-inilardir. Bas, sizlar ikki og‘a-iningizning o‘rtasini o‘nglab qo‘yinglar! Allohdan qo‘rqinglar, shoyad U zot tomonidan bo‘ladigan rahmatga erishsangizlar” (Hujurot surasi 10 oyat).

Mazkur oyatda Alloh taolo mo‘minlarni shak-shubhasiz bir-birlariga og‘a-ini ekanligini ta’kidlamoqda. Shunday ekan nega bugun musulmonlar orasida xusumat va hasad, urush-janjallar avj olib ketdi? Demak, muborak oy oldidan qalbimizdagi birodarlarimizga nisbatan bo‘lgan xusumatlarning barchasini yuvib tozalab, ko‘nglimizdan uloqtirib tashlashimiz lozim.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam muborak hadislarida:

“Bir­–biringizdan nafratlanmangiz, bir-biringizga hasad qilmangiz, bir-biringizga orqangizni o‘girmangiz, bir-biringiz bilan aloqalarni uzmangiz! Ey, Allohning bandalari, birodar bo‘lingiz!” (Imom Buxoriy, Adabul Mufrad).

Yana bir hadisda: “Mo‘min mo‘minga nisbatan bir-birini tutib turgan binoga o‘xshaydi” – dedilar va barmoqlarini bir-birigi kirishtirdilar. (Imom Buxoriy, Adabul Mufrad)

Bu borada Sahobalar barcha ummatga namunadir:

  • Ular qalblarining tozaligi va yuraklarining pokligida ummatning peshqadami bo‘lganlar.
  • Ular bu borada yetuk nasiba sohibi edilar.
  • Ular bir-birlariga rahmdil, mehribon, bir-birlarini Alloh taolo aytganidek sevgan va bir safda bo‘lgan edilar.

Anas ibn Molik raziyallohu anhu rivoyat qiladi: “Biz Rasululloh sollallohu alayhi va sallam bilan birga o‘tirgan edik. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Hozir huzuringizga jannat ahlidan bo‘lgan bir odam kirib keladi”– dedilar. Nogahon, soqollaridan tahorat suvlari tomchilab turgan va chap qo‘lida kovushlarini ko‘targan ansorlardan biri kirib keldi. Ertasi kuni ham Rasululloh sollallohu alayhi va sallam birinchi gaplarini qaytardilar. Yana o‘sha odam kirib keldi. Uchinchi kuni ham o‘sha holat takrorlandi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam turib ketganlarida, Abdulloh ibn Amr ibn Os raziyallohu anhu o‘sha odamga ergashdi va (unga): Men otam bilan tortishib qoldim va uning oldiga uch kun kirmaslikka qasam ichdim. Agar ruxsat bersangiz siznikida uch kecha tunab qolsam? – dedi. U odam: Mayli, dedi”.

Hadisning roviysi Anas raziyallohu anhu aytdi: Bizga Abdulloh (ibn Amr ibn Os) shunday dedi: “Men uning uyida uch kechani o‘tkazdim. U tahajjudga uyg‘onmas, faqatgina, bir tarafdan ikkinchi tarafga burilsa Allohni zikr qilar va shu bilan bomdod namoziga turar edi. Men undan hech yomon gap aytganini ham eshitmadim. Uch kecha o‘tgach uning ishlarini kamsitishimga oz qoldi va unga shunday dedim: Hoy, Allohning bandasi! Aslida, men bilan otam o‘rtasida biron mojaro bo‘lmagan edi. Faqat Rasululloh sollallohu alayhi va sallam siz uchun uch marta: “Xozir xuzuringizga jannat ahlidan bo‘lgan bir odam kirib keladi”– dedilar. Uchchala safarda ham siz kirib keldingiz. Men esa sizning qanday amalingiz borligini bilish va undan o‘rnak olish uchun siznikida qoldim. Ko‘rdimki, siz ko‘p amal qilmas ekansiz. (Aytingchi), sizni bu maqomga nima yetkazdi?,– dedim. U odam: Men sen ko‘rgan amallardan boshqa ish qilmayman, deb javob berdi. Men orqamga burilib keta boshlaganimda chaqirib: Men sen ko‘rgan amallardan boshqa ishlarni qilmayman. Biroq, yuragimda biron kishiga xiyonat qilishni tugmayman va birovga Alloh taolo unga bergan yaxshiliklar uchun hasad ham qilmayman»,– dedi. Men: “Mana shu narsa sizni (u maqomga) yetkazibdi! Bizning esa unga kuchimiz yetmaydi!”– dedim”.   (Imom Ahmad).

Qalb tozaligining fazilati, uning jannatga kirishiga sabab bo‘lar ekan.

Qalblarimizni tozalash uchun esa ulamolar quyidagicha tavsiyalarni aytib o‘tishgan:

  1. Ko‘p zikr qilish
  2. istig‘for aytishda bardavom bo‘lish
  3. ibodatlarni bajarishda jiddu jahd qilish
  4. gunoh-ma’siyatlardan tiyilish
  5. yolg‘iz qolganda tafakkurni ko‘paytirish (ayniqsa hozigi karantin vaqtida)
  6. yaxshiliklarni ko‘paytirish
  7. ota-onani xizmatlarini qilib, duolarini olish
  8. oiladagi aka-uka, opa-singil, eru xotin o‘zaro yaxshilik bilan yashash
  9. jamiyatdagi muhtojlarga yordam berish
  10. yetimlarning boshini silash
  11. qiyomatni ko‘p eslash
  12. o‘limni esdan chiqarmaslik.

“Axir, ko‘ksini Alloh Islom uchun (keng) ochib qo‘ygan, o‘zi esa, Parvardigori (tomoni)dan nur (hidoyat) uzra turgan kishi (boshqalar bilan barobar bo‘lurmi)?! Bas, dillari Allohni eslashdan qotib qolgan kimsalar holiga voy! Ular aniq zalolatdadirlar” (Zumar surasi, 22-oyat).

 

Manbalar asosida Saidabror Umarov tayyorladi

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar

Kataraktaning davosi

21.05.2025   5459   7 min.
Kataraktaning davosi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


(Qur’oniy dori)

Savol: Ko‘zga oq tushganda jarrohlik yoki dori tomizishdan boshqa muolajalar ham bormi?

Javob: Ilmiy qo‘llanma va ilmiy nazariyalarda umumiy urinishlar bor. Ular ko‘proq proteinni almashtirishga, xususan, oq tushgan ko‘zni avvalgi holatiga qaytarishga qaratilgan. Gohida kimyoviy yo‘l bilan imkon topiladi. Bu o‘zgartirish juz’iy xolos, mukammal bo‘lmaydi. Ammo kimyoviy yo‘lni ko‘z gavharidagi proteinga qo‘llash mumkin emas.


Savol: Mana shunday nuqsonli yechimlargina mavjud bo‘lgan kasallikka qanday qilib siz Qur’oni karim orqali davo topdingiz?

Javob: Yuqorida aytib o‘tganimdek, ko‘z gavharining tashqi yuzasi parda bilan qoplangan bo‘lib, unda protein bor. O‘sha proteinning tarkibi o‘zgarsa, gavharning holati ham o‘zgarib, oqibatda xiralik kelib chiqadi. Shuning uchun biz o‘sha proteindagi fiziologik o‘zgarishni tiklashning tabiiy uslubini qidirdik. Bunda bizga Yusuf surasidagi quyidagi oyatlar yordam berdi:

«U bulardan yuz o‘girib, «Esizgina Yusuf!» dedi va qayg‘udan ko‘zlariga oq tushdi. U dardini ichiga yutdi (ojiz bo‘lib qoldi)» (84-oyat). Yusuf alayhissalom Robbimizdan kelgan vahiy sababli akalaridan otalari huzuriga ko‘ylagini olib borishni talab qildilar:

«Mana bu ko‘ylagimni olib borib, otamning yuziga tashlangiz, ko‘zi ochilur. So‘ng barchangiz ahlingiz ila huzurimga kelinglar. Karvon (Misrdan) yo‘lga chiqqan vaqtda otalari (Ya’qub alayhissalom o‘z uylarida turib, huziridagi kishilarga): «Meni aqldan ozgan demanglar u, lekin men Yusufning hidini sezmoqdaman», dedi. Ular: «Allohga qasamki, albatta, sen eski adashuvingdasan», dedilar. Xushxabarchi kelib, (ko‘ylakni) uning yuziga tashlagan edi, u yana ko‘radigan bo‘ldi. U: «Men sizlarga: «Allohdan sizlar bilmaydigan narsani bilaman», demaganmidim?» dedi» (Yusuf surasi, 93–96-oyatlar).

Yusuf alayhissalomning ko‘ylaklarida qanday shifo bo‘lishi mumkin edi? Bu haqda o‘ylab-o‘ylab, terdan boshqa narsani topmadik. Shundan so‘ng inson tanasidan ajraladigan terning tarkibiy elementlarini o‘rgandik. An’anaviy jarrohlik yo‘li bilan ko‘zdan chiqarib olingan, xiralashgan gavharni olib, terga botirib ko‘rganimizda uning biroz shaffoflashganini ko‘rdik. So‘ngra savol tug‘ildi: bu holatda terdagi barcha moddalarning shunday ta’siri bormi yoki undagi qaysidir bir moddaningmi? Javob shuki, bu uning tarkibidagi bir moddaning – karbamidning («mochevina») ta’siri ekan. Bu moddani kimyoviy usul bilan ham tayyorlab, laboratoriya sharoitida ko‘zi xiralashgan yoki ko‘ziga oq tushgan hayvonlarda sinab ko‘rildi. Biroq kuzatuvlar davomida kimyoviy yo‘l bilan tayyorlangan o‘sha malham bu kasallikni tuzatmadi, balki ko‘z gavhariga oq tushishiga sabab bo‘ldi. Bu narsa yo‘naltirilgan maxsus chiroq (slit lamp), ultratovush hamda ko‘z gavharidan akslangan ultrabinafsha nur yordamida tekshirib ko‘rildi. Bundan keyin kompyuterdagi fiziologik okulyarda 250 ming dollar to‘lab, yarim soat tajriba o‘tkazilganida uning yorug‘lik akslantirish darajasi 2 foizdan oshmadi. Lekin inson teridan tayyorlangan tomchi quyilganda 15 daqiqada 2 foizdan 60 foizga yorug‘lik darchasi ochildi. 20 daqiqada 90 foizga ziyodalashdi. 30 daqiqada 95 foizga ziyodalashdi. 60 daqiqada 99 foizga ziyodalashdi.


Savol: Bu tomchida nojo‘ya ta’sirlar kuzatildimi?

Javob: Mutlaqo. Ter tanadan ajralib chiqadigan modda bo‘lib, yuqorida aytganimizdek, uning tarkibi karbamidning tarkibi bilan deyarli bir xil. Shuning uchun bu malham konsentratsiyasini o‘n barobarga oshirib, hayvonlarda tajriba o‘tkazish lozim. Bunda malham organizmga og‘iz orqali yoki bevosita yurakning protein pardasiga kiritish orqali singdirildi. Ushbu tajribada ham nojo‘ya ta’sirlar kuzatilmadi, malham jigar, buyrak, miyaga yoki qon tarkibiga umuman ta’sir ko‘rsatmadi.


Savol: Bu tajriba quyonlar ustida o‘tkazilgan ekan. Agar buni insonning fiziologik ko‘zi ustida o‘tkazilsa, nima bo‘ladi?

Javob: Bunday tajriba 250 ta ko‘ngilli ishtirokchi ustida o‘tkazilganida 90 foizdan ko‘proq kishilarning ko‘zidagi oqlik ketib, ko‘rishi avvalgi holiga qaytdi. Klinik tekshiruvlar shuni ko‘rsatdiki, qolgan 10 foiz kishilarning ko‘z gavharida shaffoflik kuzatilgan, biroq ko‘z to‘rida boshqa kasallik bo‘lgani uchun ularning ko‘rishi yaxshilanmagan.


Savol: Ana shu tomchi ko‘zdagi kataraktadan boshqa ko‘z kasalliklariga shifo bo‘la oladimi?

Javob: Ha, ko‘zdagi shox pardaga ham shifo bo‘ladi. Ko‘z zaiflashganda oqlik yuzaga kelishi ana shu shox parda sirtida sodir bo‘ladi. Bu qon quyilgandagi yoki shox parda tarkibidagi proteinining tabiatida o‘zgarish bo‘lgandagi holatdir. Tajribalardan sobit bo‘ldiki, ushbu tomchini ikki hafta davomida har kuni ikki martadan quyib borilsa, ko‘rish xususiyati yaxshilanib, asl holiga qaytadi.


Savol:  Shox pardadagi oqlik avvallari qanday muolaja qilinar edi?

Javob: Avvallari o‘lgan kishining ko‘z shox pardasini ko‘chirib o‘tkazish orqali muolaja qilinar edi. Ilova qilib aytadigan bo‘lsak, bunda ko‘rish quvvati avvalgi holiga qaytmas edi.


Savol: Siz o‘zingizni qanday his qildingiz? Chunki siz butun insoniyatga Qur’on voqeligidan muolaja taqdim qildingiz. Vaholanki, ichimizdagi ba’zi kishilar dunyoviy ishlarga yoki ilmiy bahslarga Qur’onning aloqasi yo‘q deb hisoblashadi.

Javob: Men bu ishim bilan ilmning zakotini ado qildim, deb hisoblayman. Axir molning zakoti chiqarilganidek, ilmning ham zakoti chiqariladi-ku? Axir ilm insonlarning yaxshi kuniga xizmat qilishi kerak! Bundan tashqari, ushbu amaliy tajriba sababli Qur’oni karimning azamatini va ulug‘ligini yana bir bor his etdim. «Qur’onni mo‘minlar uchun shifo va rahmat o‘laroq nozil qilurmiz. U zolimlarga ziyondan boshqani ziyoda qilmas» (Isro surasi, 82-oyat). Shunga binoan, bu ulug‘ Kitobga qaytishni umid qilaman. Agar haqiqiy ma’noda qaytsakkina, avvalgi davrimizni qo‘lga kiritib, butun insoniyatni hidoyatga chorlay olamiz.


Savol: Bu dori bozorlarga chiqarilganida unga «Qur’oniy dori» deb ishora qilinadimi?

Javob: Ha, biz bu dorini ishlab chiqaruvchi shirkatga «Bu Qur’oniy dori», deb yozib qo‘yishni shart qilganmiz. Toki butun olam ana shu Qur’onning rostligini, dunyo va oxiratda odamlarni baxtli qilishda faol ekanini bilsin. Suhbatimiz oxirida yangi bir bahsni, Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) hadisi sharifda vasf qilganlaridek, ko‘z tibbiyotidagi boshqa bir dorini taqdim etmoqchiman. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) «Qo‘ziqorin ham bir ovqat turi bo‘lib, uning suvi ko‘z uchun shifodir», deganlar.

Inshaalloh, Allohning izni bilan mana shu bahs ham kelajakda keng qamrovli ilmlarni ochib beradi.

“Qur’on va Sunnatdagi ilmiy mo‘jizalar” kitobidan