Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalomning sunnatlarida ham vaqtning qimmati va ahamiyati alohida ta’kidlanadi. Qiyomat kuni Alloh taolo huzurida vaqt har bir insonning zimmasidagi ulug‘ bir mas’uliyat va qarz ekani zikr etiladi. Hatto hisob-kitob kunida bandaga beriladigan asosiy to‘rt savoldan ikkitasi ana shu vaqt haqida bo‘lishi hadislarda ta’kidlab o‘tilgan. Muoz ibn Jabal raziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam shunday dedilar: “Banda qiyomat kuni to‘rt xislatidan so‘ralmagunicha bir qadam ham oldinga siljiy olmaydi. Bu savollardan birinchisida – umrini nima bilan o‘tkazgani; ikkinchisida – yoshlik davrida nima bilan mashg‘ul bo‘lgani; uchinchisida – mol-dunyoni qay yo‘sinda (qaysi kasb orqali)topgani va nimalarga sarflagani; to‘rtinchisida – ilmiga qanday amal qilganidan so‘raladi”.
Ulug‘ tobe’inlardan Hasan Basriyning shunday so‘zlari bor: “Shunday zotlar bor ediki, sizlar dirham-dinorlaringizga haris bo‘lganingizdan ko‘ra ular vaqtlariga qattiqroq haris edilar... Odam bolasining har bir kuni quyidagi so‘zlarni aytib o‘tadi: “Ey odam bolasi, men yangi kunman va qiladigan amalingga guvohman. Agar o‘tib ketsam, qaytib kelmayman. Xohlagan ishingni qil, uning samarasini qariganingda topasan va xohlagan ishingni kechiktir, u senga aslo qaytib kelmaydi”.
Ulug‘lardan biri Abu Hafs Naysoburiy: “Har bir vaqtning o‘z odobi bor, kim vaqt odoblariga rioya qilsa ulug‘lar darajasiga yetadi”, deb aytgan.
Solihlardan biri yana shunday degan: “Bandaning vaqtlari to‘rt turli bo‘ladi, beshinchisi yo‘qdir: ne’matda kechgan vaqt, kulfatda o‘tgan vaqt, itoat bilan o‘tgan vaqt, ma’siyat-gunoh qilib o‘tkazilgan vaqt”.
Endi agar bu vaqt oylarning sayyidi Ramazon oyida behuda sarflansa nima bo‘ladi? Biz bu muqaddas oyda vaqtimizni qanday o‘tkazmog‘imiz lozim?
Mumkin emas – foydasiz!
Avvalo, Ramazon oyida o‘zimizni turli behuda, na dunyoimiz obodligi va na diminiz ravnaqiga hissa qo‘shmaydigan odatlar, voqeliklar va vaqtingizni o‘g‘irlovchi kishilardan uzoqlashing. Xo‘sh, buni qanday amalga oshirasiz?
Ishni saxarlikdan so‘ng to quyosh chiqquncha uxlamaslikka g‘arakat qiling.
Ramazon oyi odoblari, islom dini mohiyati va xulqingizni taftish etishga undovchi kitoblar va manbalar bilan astoyidil tanishib chiqing. Zero, amalni bajarishdan avval u haqda yetarlicha bildimga ega bo‘lmaslik oxir oqibat adashishlikka olib keladi.
Odamlar bilan tortishish, bahslashish, janjallashish kabi odatlardan uzoqlashing. Buning uchun voqelikka sukut bilan chetdan nazar tashlash kifoya.
Bozor, supermarket, hiyobon va boshqa joylarga qisqa sayru sayohatlarni imkon qadar kamroq amalga oshiring.
Yoqtirgan teleserial, badiiy film, konsert, shou hamda tomoshalarni ko‘rishni cheklang. Ular sizga hech qanday manfaat bermaydi. Aksincha vaqtingizni o‘g‘irlaydi va buning uchun keyinchalik qattiq nadomat chekasiz.
Ijtiomiy tarmoqlardan hech bo‘lmaganda bir oy foydalanmang. Agar ma’naviy ozuqa olishga yordamlashidiganlari bo‘lsa unda kunda 1 soat shug‘ullansangiz bo‘ladi.
Mumkin – foydali!
Ramazon oyida vaqtni foydali va unumli o‘tkazishuchun:
Ramazon oyi siz va oilangiz uchun fayzu barokat olib kelsin!
Saidabror Umarov
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Ashraf Aliy Tahonaviy rahmatullohi alayhning bir shogirdi bo‘lib, u zot unga tazkiya va talqinga ijozat bergan edi. Bir kuni u o‘g‘ilchasini yetaklab ustozi ziyoratiga keldi. Salom-alikdan so‘ng o‘g‘lini tanishtirib, uning haqqiga duo qilishlarini so‘radi. Hazrat bolaning haqqiga duo qildilar. Gap orasida ustoz bolaning yoshini ham so‘rab qoldilar. Shogird «Bolam o‘n uch yoshda», dedi. Mamlakatdagi qonun bo‘yicha bolalarga o‘n uch yoshgacha chipta narxining yarmi to‘lanar, o‘n uchga to‘lgan kunidan boshlab ularning chiptasi ham kattalar kabi to‘la bahosiga xarid qilinar edi.
Hazrat bolaga chiptaning qaysi narxda olinganini so‘rab qoldilar. Shogirdi «Jussasi kichkina bo‘lgani uchun yarim narx to‘ladik», deb javob berdi. Shunda ustozning avzoyi birdan o‘zgarib, shunday dedilar: «Inna lillaahi va inna ilayhi roji’un! Sizga tasavvuf va tariqatning changi ham yetib kelmagan ekan. Siz haligacha harom-halolni ajratmabsiz. Bolani safarga olib chiqibsiz-u, lekin unga yo‘lkira to‘lashda harom ishga qo‘l uribsiz. Kattalar maqomiga yetgan bolaga yosh bolalarning chiptasini olib, yo‘l xizmati idorasining haqqini o‘g‘irlabsiz. O‘g‘rilik qiladigan. birovning haqqini tortib oladigan shaxs tasavvuf va tariqatda biror maqomga ega bo‘lmaydi. Shuning uchun sizga bergan ijozatimni bekor qilaman».
O‘sha shogird ibodatda mukammal kishi edi. Lekin ustoz chipta olishda, ya’ni muomalotda haromga yo‘l qo‘ygani tufayli unga bergan vakolatini bekor qildi.
Abdulmannon Andijoniy