Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalomning sunnatlarida ham vaqtning qimmati va ahamiyati alohida ta’kidlanadi. Qiyomat kuni Alloh taolo huzurida vaqt har bir insonning zimmasidagi ulug‘ bir mas’uliyat va qarz ekani zikr etiladi. Hatto hisob-kitob kunida bandaga beriladigan asosiy to‘rt savoldan ikkitasi ana shu vaqt haqida bo‘lishi hadislarda ta’kidlab o‘tilgan. Muoz ibn Jabal raziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam shunday dedilar: “Banda qiyomat kuni to‘rt xislatidan so‘ralmagunicha bir qadam ham oldinga siljiy olmaydi. Bu savollardan birinchisida – umrini nima bilan o‘tkazgani; ikkinchisida – yoshlik davrida nima bilan mashg‘ul bo‘lgani; uchinchisida – mol-dunyoni qay yo‘sinda (qaysi kasb orqali)topgani va nimalarga sarflagani; to‘rtinchisida – ilmiga qanday amal qilganidan so‘raladi”.
Ulug‘ tobe’inlardan Hasan Basriyning shunday so‘zlari bor: “Shunday zotlar bor ediki, sizlar dirham-dinorlaringizga haris bo‘lganingizdan ko‘ra ular vaqtlariga qattiqroq haris edilar... Odam bolasining har bir kuni quyidagi so‘zlarni aytib o‘tadi: “Ey odam bolasi, men yangi kunman va qiladigan amalingga guvohman. Agar o‘tib ketsam, qaytib kelmayman. Xohlagan ishingni qil, uning samarasini qariganingda topasan va xohlagan ishingni kechiktir, u senga aslo qaytib kelmaydi”.
Ulug‘lardan biri Abu Hafs Naysoburiy: “Har bir vaqtning o‘z odobi bor, kim vaqt odoblariga rioya qilsa ulug‘lar darajasiga yetadi”, deb aytgan.
Solihlardan biri yana shunday degan: “Bandaning vaqtlari to‘rt turli bo‘ladi, beshinchisi yo‘qdir: ne’matda kechgan vaqt, kulfatda o‘tgan vaqt, itoat bilan o‘tgan vaqt, ma’siyat-gunoh qilib o‘tkazilgan vaqt”.
Endi agar bu vaqt oylarning sayyidi Ramazon oyida behuda sarflansa nima bo‘ladi? Biz bu muqaddas oyda vaqtimizni qanday o‘tkazmog‘imiz lozim?
Mumkin emas – foydasiz!
Avvalo, Ramazon oyida o‘zimizni turli behuda, na dunyoimiz obodligi va na diminiz ravnaqiga hissa qo‘shmaydigan odatlar, voqeliklar va vaqtingizni o‘g‘irlovchi kishilardan uzoqlashing. Xo‘sh, buni qanday amalga oshirasiz?
Ishni saxarlikdan so‘ng to quyosh chiqquncha uxlamaslikka g‘arakat qiling.
Ramazon oyi odoblari, islom dini mohiyati va xulqingizni taftish etishga undovchi kitoblar va manbalar bilan astoyidil tanishib chiqing. Zero, amalni bajarishdan avval u haqda yetarlicha bildimga ega bo‘lmaslik oxir oqibat adashishlikka olib keladi.
Odamlar bilan tortishish, bahslashish, janjallashish kabi odatlardan uzoqlashing. Buning uchun voqelikka sukut bilan chetdan nazar tashlash kifoya.
Bozor, supermarket, hiyobon va boshqa joylarga qisqa sayru sayohatlarni imkon qadar kamroq amalga oshiring.
Yoqtirgan teleserial, badiiy film, konsert, shou hamda tomoshalarni ko‘rishni cheklang. Ular sizga hech qanday manfaat bermaydi. Aksincha vaqtingizni o‘g‘irlaydi va buning uchun keyinchalik qattiq nadomat chekasiz.
Ijtiomiy tarmoqlardan hech bo‘lmaganda bir oy foydalanmang. Agar ma’naviy ozuqa olishga yordamlashidiganlari bo‘lsa unda kunda 1 soat shug‘ullansangiz bo‘ladi.
Mumkin – foydali!
Ramazon oyida vaqtni foydali va unumli o‘tkazishuchun:
Ramazon oyi siz va oilangiz uchun fayzu barokat olib kelsin!
Saidabror Umarov
1 iyun kuni Jidda shahrida butun dunyodan kelgan haj tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazishga mas’ul idoralar rahbarlarining yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari va Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiqjon Toshboyev ishtirok etdi.
Muloqotda yildan-yilga haj mavsumida Alloh taoloning mehmonlariga munosib xizmat qilish takomillashib borayotgani, innovatsion loyihalar amaliyotga joriy etilayotgani, ziyoratchilarning salomatliklarini saqlash, transport xizmati ko‘rsatish, sifatli oziq-ovqat bilan ta’minlash va toatu ibodatlarni tartibli tashkil etishda yaxshi natijalarga erishilganini alohida qayd etildi.
Haj va umra vaziri yig‘ilish ishtirokchilaridan yaqinlashayotgan haj kunlarida ziyoratchilar belgilangan tartiblarga rioya etishlarini ta’minlash, ayniqsa, Mino, Arafot vodiylarida o‘rnatilgan qonun-qoidalarga qat’iy amal qilish, xususan, kunning jazirama issiq vaqtlarida (soat 10-00 dan 16-00 gacha) chodirlardan tashqarida yurmaslik, hududlarda tog‘u tepaliklarga chiqmaslik, bitoqa-beyjiklarni taqib yurish, harakatlanishda maxsus transport vositalari, avtobuslardan foydalanish va tartibni saqlovchi xodimlar ko‘rsatmalariga itoat etish kabilarda hamkorlik qilishni so‘radi.
Anjuman doirasida O‘zbekiston delegatsiyasi Saudiya Arabistoni Podshohligi Haj va umra vaziri, turli mamlakatlardan kelgan mo‘tabar ulamolar, martabali vazirlar, fazilatli muftiylar, jumladan, Turkiya Diyonat ishlari boshqarmasi raisi, doktor Ali Erbosh, Pokistonning Dorul ulum Karachi Islom universiteti professori Muftiy Muhammad Taqiy Usmoniy, Afg‘oniston Irshod, haj va vaqf ishlari vaziri Nur Muhammad Saqib bilan uchrashib, o‘zaro hamkorlik yuzasidan fikr-mulohaza almashdilar.
Yig‘ilish yakunida ishtirokchilar Haj va umra sohasidagi ilmiy va amaliy hamkorlikni kuchaytirish, ziyoratchilarga xizmat ko‘rsatish sifatini oshirish va bu borada o‘zaro tajriba almashishni yanada takomillashtirishga kelishib oldilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati