Xalqimizning tabiatiga mutlaqo yot bo‘lgan siyosiy, diniy ekstremizm, aqidaparastlik va boshqa buzg‘unchi oqimlarning xuruji va tarqalishi tinchlik va osoyishtalikka, farzandlarimizning kelajagiga katta xavf tug‘dirishi bugungi kunning dolzarb masalalaridan biri hisoblanadi. Din inson ruhini poklashi, odamlar o‘rtasida mehr oqibat tuyg‘ularini mustahkamlashi, milliy qadriyat va ananalarni asrashga xizmat kilishi bilan har qanday jamiyat hayotida muhim o‘rin tutadi. Ayniksa, insoniyat murakkab taraqqiyot jarayonini boshidan kechirayotgan hozirgi davrda dinning turli xalqlar o‘rtasida muloqot o‘rnatish, ularni manaviy jihatdan yaqinlashtirish, zulm va zo‘ravonlikka qarshi birgalikda davat etish borasidagi ahamiyati beqiyosdir. Bizning islom diniga bo‘lgan ixlosimiz, etiqodimiz va sadoqatimizni butun jaxon ahli ko‘rib bilib turibdi.
So‘ngi yillarga kelib turli mintaqalarda Bslom dinini o‘zlariga niqob qilib olgan manfur kimsalar va toifalar paydo bo‘ldi. Ular jamiyat o‘rtasida buzg‘unchilik, noxaq qon to‘kilishi kabi salbiy holatlarni avj olishiga, xalq tinchligi buzilib, ikki dunyo saodatiga, ezgulikga yetaklovchi islom diniga zarar yetkazib, musulmonlar orasida nizo chikarib, nifoq solishga harakat qilayotganlari jahon afkor ommasiga sir emas. Ular o‘zlarini “Islom dini va musulmonlarni himoya qiluvchi xaloskor firqa” deb elon qilgan holda begunoh musulmonlarning o‘limiga sabab bo‘lmoqdalar hamda qanchadan qancha yurtlarni vayron etmokdalar. Eng achinarlisi ular o‘zlarining buzg‘unchi harakatlarini asoslash uchun muqaddas Quroni karimni noto‘g‘ri talqin qilib, o‘z maqsadlari yo‘lida dindan foydalanib, odamlarni yo‘ldan ozdirishga urinmoqdalar.
Aslida dunyodagi asosiy dinlardan biri bo‘lgan Islom dini mohiyat va etibori bilan adolat mezoni sifatida jaxon dinlari qatori katta ahamiyatga ega. Quroni karim va hadisi shariflarda kelgan ko‘rsatmalar ana shu adolatni bir jihatdan asoslovchi, yana bir jihatdan esa musulmonlarning etiqodini belgilovchi ilohiy manba xisoblanadi. Umuman olganda, islom dini axloqiy pok insonlarni shakllantirishda va tarbiyalashda juda katta ahamiyatga ega bo‘lgan manaviy qadriyatdir. Albatta, yetarli diniy va dunyoviy bilimi bo‘lmagan, miyasidan umuminsoniy qadriyatlar chiqarib tashlangan, ularning o‘rniga aqidaparastlik g‘oyalari kiritilgan “manqurt” insonlar manaviy qashshoq kishiga aylanib koladi. Bunday kishilar asta sekinlik bilan bo‘lsada jamiyatda notinchlik, beqarorlikni keltirib chiqarishga harakat qiladilar. Islom dini va terrorizm umuman bir biriga yot narsalar ekanini hamisha yodda tutaylik.
M.Xabibullayev
Gurlan tuman bosh imom-xatibi
2025 yil 10 iyul kuni Qur’oni Karim xodimi, ustoz, shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum boshchiligida «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi xodimlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasiga tashrif buyurishdi.
Ma’lumki, kutubxonada turli mavzudagi nodir qo‘lyozma asarlar, Qur’oni Karim qo‘lyozma nusxalarining namunalari saqlanadi. Mana shunday nodir manbalardan biri Hazrati Usmon mus'hafi hisoblanadi. Qur’oni Karimning ushbu noyob va qadimiy qo‘lyozma nusxasi tadqiqotchilar va keng jamoatchilikning doimiy e’tiborida bo‘lib kelgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev rahbarligida 2023 yil 22 dekabr kuni o‘tkazilgan Respublika ma’naviyat va ma’rifat kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida muzeylar faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha yetti yillik dastur qabul qilinishi e’lon qilindi. Ushbu yig‘ilish davomida berilgan topshiriqlar bo‘yicha 50-son Bayonnomaning 47-bandida Muqaddas kitob – Usmon Qur’oni sahifalarining konservatsiya va restavratsiya qilinishini ta’minlash belgilangan. Mazkur dasturni amalga oshirish maqsadida O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi qo‘llab quvvatlovi ostida xorijlik mutaxassislar, jumladan, Kembrij universitetidan Kristine Rose, fransiyalik restavratorlar Aksell Deleau va Koraliye Barbe, Istanbul qo‘lyozmalar ustaxonasi va arxiv bo‘limi mudiri Nil Baydar Usmon mus'hafini bosqichma-bosqich ta’mirlash rejasini ishlab chiqib, kelgusida muhofaza qilish bo‘yicha tavsiyalarni berdilar. Jumladan, «yengil restavratsiya ishlari»ni amalga oshirishdan avval Hazrati Usmon Qur’oni sahifalarini skaner qilish va matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olindi.
Ushbu xayrli ishlarning davomi sifatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha muhim yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi mudiri shayx Alijon qori Fayzulloh va Kutubxona mudiri Kamoliddin Mahkamov boshchiligida bo‘lim xodimlari ishtirok etishdi. Yig‘ilishda «Mo‘yi muborak» madrasa-muzeyida saqlanayotgan Hazrati Usmon Mus'hafining tarixi va bugungi kundagi ahamiyati haqida so‘z yuritilib, uni kelajak avlodlar asrab-avaylashga xizmat qiladigan muhim masalalar muhokama qilindi. Jumladan, Hazrati Usmon Qur’oni sahifalari va fondda saqlanayotgan 1905 yilda Sankt-Peterburgda olingan nusxasini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha taklif va mulohazalar bildirilib, kelgusida qilinadigan ishlar rejalashtirildi.
AlQuranuz