Yaqin vaqtgacha ko‘pchilik poytaxtimizda joylashgan Suzuk ota ziyoratgohi haqida bilmas, u yerdagi maqbara va eski masjid esa zax tortib qolgan edi. Bugun ushbu majmuada Suzuk ota maqbarasi va masjidi, muzey, do‘kon, kutubxona va boshqa binolar qad rostladi. 1,3 gektar hududda hunarmandlar uchun ikki qavatli o‘ttizta namunaviy uy-joy barpo etildi.

Suzuk ota

Asl ismi Mustafoqul bo‘lgan Suzuk ota Xoja Ahmad Yassaviyning qizi Gavhari Xushtojning kenja farzandi bo‘lgani, 1140 yili Turkistonning Qorachuq qishlog‘ida tug‘ilgani, bobosi Ahmad Yassaviy uni: “Mening suzigim (suyukligim), xush keldingiz!” deb erkalagani sababli Suzuk deb nom olgani manbalarda qayd etilgan.

Suzuk ota mahallasi

– Taqdir taqazosi bilan Suzuk ota Toshkentdagi Chaqar, Chuqurko‘prik va Mirlar mahallalarida yashab, bu yerlarni obod qiladi, – deydi “Suzuk ota” mahalla fuqarolar yig‘ini faoli Sobitxon Tursunov. – Keyinchalik o‘z yurtidan yaqinlari, qorilar, usta-hunarmandlarni olib keladi. O‘sha paytda bu mahalla “Ustalar”, “Xo‘jalar” mahallasi deb yuritilgan. Mustafoqul yoshlarga hunarmandchilik va boshqa kasb-kor sirlarini o‘rgatadi. Yuzlab shogirdlarga piri komil bo‘ladi. 1217 yili u kishi vafot etadi va keyinchalik mahalla “Suzuk ota” deb ataladi. Mahalla nomi sho‘rolar davrida “Bauman”, “Komintern”, “Qahramon” va “Obod” deb o‘zgartirildi. 1996 yili uning tarixiy nomi qayta tiklandi.  

Suzuk ota me’moriy majmuasi

Ushbu me’moriy majmua XVI–XIX asrlarda bunyod etilgan, biroq turli talato‘plar oqibatida buzilib, xarobaga aylangan edi, – deydi “Suzuk ota” jome masjidi imom-xatibi Ayubxon Sufiyev. – Majmua 2018–2019 yillarda qayta bunyod etildi. XIX asrda Suzuk ota maqbarasi, uning atrofidagi qabriston obodonlashtirilib, masjid barpo etilgan. 1930 yili masjid va madrasa yopilib, metall buyumlar korxonasiga aylantirilgan. Keyinchalik tabiiy va ijtimoiy sababga ko‘ra buzilib ketgan. Vayron bo‘lgan maqbara ostki qismida 2,5 metrli keng xona borligi aniqlandi.  Suzuk ota maqbarasi asl ko‘rinishida kayta tiklandi. Maqbara ichkarisidagi beshta daxma Yassaviya tariqati shayxlariga tegishli.

Suzuk ota masjidi

Yangi masjid xonaqohi 1200 namozxonga mo‘ljallangan. Jomening mahobatli gumbazi, ikkita 36 metrli minorasi, shinam ayvon va sharqona uslubdagi eshiklari namozgohga o‘zgacha salobat baxsh etib turibdi. Ayvonning ayrim joylari restavratsiya (qayta tiklandi) qilindi.

Bugun Suzuk ota majmuasi nafaqat ma’naviyat va ezgulik nurini taratuvchi muhtasham maskanga, balki xorij va yurtimiz ziyoratchilarining muborak qadamjosiga aylandi.

Bahriddin XUSHBOQOV 

tayyorladi.