Bismillahir Rohmanir Rohiym
|
Hijratdan avvalgi 45 yil, jumodul avval oyi (mil. 579 yil, aprel boshi) |
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sakkiz yoshu ikki oyu o‘n kunlik bo‘lganlarida bobolari Abdulmuttalib Makkada vafot etdi; – Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tug‘ishgan amakilari Abu Tolib o‘z kafolatiga oldi. |
|
Hijriy 4 yil, jumodul avval oyi (yoki rabi’us soniy / mil. 625 yil sentyabr-oktyabr) |
– Najd g‘azoti bo‘ldi. |
|
Hijriy 6 yil, jumodul avval oyi (yoki rabi’ul avval / mil. 627 yil sentyabr-oktyabr yoki iyul-avgust) |
– Bani Lihyon g‘azoti bo‘ldi. |
|
Hijriy 6 yil, jumodul avval oyi (mil. 627 yil sentyabr-oktyabr) |
– Zayd ibn Horisa roziyallohu anhu sariyasi bo‘ldi; – Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning katta kuyovlari Abul Os roziyallohu anhu (Zaynab roziyallohu anhoning eri) musulmon bo‘ldi. |
|
Hijriy 7 yil, 10 jumodul avval, seshanba kechasi (mil. 628 yil 13 sentyabr) |
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kecha Fors hukmdori Kisroning o‘g‘li Sheravayh o‘z otasini o‘ldirib, taxtini qo‘lga kiritganini vahiy orqali bilib, ertasiga bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni maktub yuborganlari uchun Kisroning huzuriga olib borish vazifasi bilan Madinaga kelgan Yaman hokimi Bozonning ikki elchisiga aytdilar. |
|
Hijriy 8 yil, jumodul avval oyi (mil. 629 yil avgust-sentyabr) |
– Mu’ta jangi bo‘ldi. – ushbu jangdan keyin shu paytgacha musulmonlarga qarshi xuruj qilishda davom etib kelayotgan Bani Sulaym, Bani Ashja’, Bani G‘atafon, Bani Zubyon, Bani Fazora va boshqa arab qabilalari musulmon bo‘lishdi. |
|
Hijriy 9 yil, jumodul avval oyi (mil. 630 yil avgust-sentyabr) |
– Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ishtirok etgan oxirgi g‘azot – Tabuk g‘azoti bo‘ldi; – Ayla hokimi, Jarbo, Azruh va Miyno ahllari Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan sulhga erishishdi va jizya to‘lashdi (Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularga omonlik xati yozdirib berdilar); – Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Xolid ibn Valid roziyallohu anhuni 420 otliq bilan Duvmatul Jandal hokimi Ukaydir huzuriga yubordilar. So‘ng u bilan sulh tuzib, unga ham omonlik xati yozdirib berdilar; – Tabuk g‘azotidan qaytayotganlarida munofiqlardan o‘n ikkitasi bir tor dara ichida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga suiqasd uyushtirishdi. |
|
Hijriy 13 yil, jumodul avval oyi (mil. 634 yil iyul) |
– Hazrat Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu oltmish uch yoshida vafot etgan. |
|
Hijriy 193 yil, jumodul avval oyi (mil. 809 yil fevral-mart) |
– imom Osim rahmatullohi alayhning eng mashhur roviysi Qur’oni karimni o‘n sakkiz ming marta xatm qilgan Abu Bakr Shu’ba ibn Ayyosh rahmatullohi alayh vafot etgan... |
Abdul Azim Ziyouddin tayyorladi
Manba: http://siyrat.uz/maqola/1849
Imom Abul-Hasan ash-Shozaliy quddisa sirruhu dedilar:
“Agar bandaning ko‘nglida bu va u dunyodagi biror narsaga nisbatan moyillik bo‘ladigan bo‘lsa, u Allohga qurbiyat hosil qilolmaydi, ya’ni yaqinlasholmaydi. Allohga yaqinlik (qurbiyat) faqat samimiy-haqiqiy ibodat bilan qo‘lga kiritiladi. Bandaning ko‘nglida bu dunyo yoxud dunyodagi mavjud narsalardan biror nimagadir nisbatan mehri va moyilligi qolgan bo‘lsa, u o‘sha bilan bilan ovora bo‘lib qoladi, uning darajasi bundan yuqoriga ko‘tarilmaydi” .
Shuningdek, Abul Hasan Ali ibn al-Mazindan naql etadilar: “Agar siz bir odamni juda maqtasangiz va hatto nomiga “siddiq” sifatini izofa etsangiz ham, bu bandaning ko‘nglida dunyoga ozgina muhabbat qolgan bo‘lsa, Alloh o‘sha qulga e’tibor nazari bilan qaramaydi. Allohga qasamki, Allohni tanish (ma’rifatulloh) yo‘lida qaysidir tariqat ahlining ko‘nglida dunyo boyligining qaysi bir xiliga erishganligi uchun qanoat va mamnunlik tuyg‘usi hosil bo‘lgan bo‘lsa, shubhasiz, halok bo‘lgani o‘shadir” .
Imom ash-Shozaliy quddisa sirruhu dedilar:
“Dunyoga muhabbat qo‘ygan holda Allohga ibodat qilish faqat ovoragarchilik, ko‘ngil bezovtaligi va tan charchog‘i xolos, u holdagi qilingan ibodat go‘yoki ruhi yo‘q tanga o‘xshaydi. Zohidlik va tarki dunyochilikning chin mohiyati qaysidir biror xildagi dunyoviy manfaatlarni qo‘lga kiritish yo kiritmaslikda emas, balki dunyoga muhabbat qo‘yish yo qo‘ymaslik xususidadir. Shuning uchun Allohning Rasuli sollallohu alayhi vasallam bizni savdo-sotiq yoxud kasbu hunar bilan mashg‘ul bo‘lishdan ma’n etmadilar”.
"Axloqus solihiyn" (Yaxshilar axloqi) kitobidan
Yo‘ldosh Eshbek, Davron Nurmuhammad
tarjimasi.