Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Avgust, 2025   |   23 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
04:07
Quyosh
05:34
Peshin
12:32
Asr
17:18
Shom
19:23
Xufton
20:43
Bismillah
17 Avgust, 2025, 23 Safar, 1447

Milliarder sahoba haqlarida eshitganmisiz

29.11.2019   22502   3 min.
Milliarder sahoba haqlarida eshitganmisiz

Bu sahobiyning ismlari Abdurahmon ibn Avf bo‘lib, Banu Zuhra urug‘idan bo‘lganlar. Kunyalari Abu Muhammad edi. Makkada peshqadamlardan bo‘lib Islom diniga kirganlar. Rivoyatlarda fil yilidan o‘n yil keyin tug‘ilganlari aytiladi. Ikki marta hijrat qilganlar. Birinchisi Habashistonga, ikkinchisi Madinaga. Badr va boshqa barcha janglarda ishtirok etganlar. Nabiy sollallohu alayhi vasallam Madinada u kishini asnorlardan Sa’d ibn Rabiy’ roziyallohu anhu bilan birodar qilib qo‘yganlar. Qahramonimiz Ibn Avf roziyallohu anhu “Asharai mubashshara” (tirikligida jannatga kirishini eshitgan)lardan edilar.

Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhu baland bo‘yli, oppoq chehralariga biroz qizil aralashgan, go‘zal yuzli, keng yelkali bo‘lganlar.

Sa’d ibn Robiy’ roziyallohu anhu u kishi bilan aka-uka tutinganlaridan so‘ng “Men ansorlarning orasida moli ko‘p odamman. Molimning yarmini sizga beraman...” deganlar. Shunda Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhu “Alloh taolo sizning molingizga va ahlingizga baraka bersin! Menga bozorni ko‘rsatib qo‘ying!” deydilar. Sa’d roziyallohu anhu u kishiga bozorni ko‘rsatib qo‘yadilar. Keyin qahramonimiz bozorda savdo ishlarini yo‘lga qo‘yib, tez orada boyib ketganlar.

Boyliklari juda ko‘p edi. Hatto rivoyatlarda kelishicha, Shomdan Madinaga yetti yuz tuyadan iborat karvon kirib kelar, o‘sha karvon Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhuga tegishli bo‘lardi.

Imom Buxoriy rahimahulloh “Tarix” kitoblarida keltirishlaricha, Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhu Badrda qatnashib, o‘sha paytda hayot bo‘lib turgan sahobalarning har birlariga to‘rt yuz dinor, mo‘minlarning onalarining har birlariga ko‘p miqdorda mol berishni vasiyat qilgan ekanlar. Hatto Oisha onamiz roziyallohu anho “Alloh uni salsabil bulog‘idan sug‘orsin” deb duo qilgan ekanlar.

U kishi vafot etganlarida, qoldirgan boyliklari 3 103 000 000 (uch milliard bir yuz uch million) dinor bo‘lgan ekan. 1 dinor — 4.365 gramm oltindir. Mazkur dinorlarni dollarga aylantirsak, 528.2 mlrd.$ bo‘lar ekan.

Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhu qullari bilan birga ovqatlanardilar. Tanimagan odam u kishini qullari orasidan ajrata olmasdi.

Shuncha boyliklari bo‘lsa ham u kishi o‘ta kamtar edilar. Kekkayish, o‘zini katta olish, moli bilan, obro‘si bilan maqtanish ularga yot edi.

Sahobai kiromlar Nabiy sollallohu alayhi vasallam madrasalarining peshqadam talabalaridir.

Pulning ko‘p yoki ozligi ularning fazilatlariga soya solmagan. Doim insoniylikning yuksak namunasini ko‘rsatib boraverishgan.

Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhu hijriy 32-yilda, Usmon roziyallohu anhuning xalifalik paytlarida vafot etganlar. Taxminan yetmish besh yil umr ko‘rganlar. 

Alloh taolo u kishidan va barcha sahobalardan rozi bo‘lsin!

 

Internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi

Boshqa maqolalar

Alloh bergan ne’matlari miqdoricha beramiz

15.08.2025   2450   3 min.
Alloh bergan ne’matlari miqdoricha beramiz

Bir ayol Lays ibn Sa’ddan ozroq asal berishini  iltimos qildi. Lays unga bir mesh asal olib kelishlarini buyurdi. Atrofidagilardan biri: “Nima uchun bu ayolga buncha asal beryapsiz? Axir u sizdan ozgina asal so‘radi, xolos”, dedi. Laysning javobi mana shunday bo‘ldi: “U bizdan o‘ziga keragini so‘radi, biz esa unga Alloh taolo bizga bergan ne’matlari miqdoricha beramiz”.

Lays ibn Sa’d har kuni uch yuz oltmish bechoraholga sadaqa ulashmasidan burun birov bilan gaplashmas ekan. Biz-chi, biz?! Har kuni yarimta xurmo bo‘lsa-da, sadaqa qilyap­mizmi?! Agar mol-dunyoingiz yetarli bo‘lsa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Mol-dunyo sadaqa sababli kamaymaydi”[1] degan gaplarini esingizdan chiqarmang!

Aliy roziyallohu anhu bir kuni yig‘ladilar. U kishidan: “Yig‘ingizning boisi ne?” – deb so‘rashganida, “Mening oldimga mana yetti kundirki mehmonning qadami yetmadi. Alloh meni xor qilyaptimikan deb xavfsirab qoldim”, degan ekanlar.

Birovga ehson berar ekansiz, chehrangiz ochiq bo‘lsin. Yaxshilik qilayotgan kishingizning qarshisida qovog‘ingizni uymang.

Shoir aytadi:

Faqir dargohiga har dam chehrang ochib bor,
O‘zingni past tutib, kibru havodan qochib bor. 

Bergan narsalaringizni minnat qilishdan saqlaning, yo‘qsa  amallaringiz chippakka chiqadi. Alloh taolo aytadi: «Yaxshi so‘z va kechirish  ortidan ozor keladigan sadaqadan ko‘ra yaxshiroqdir. Alloh behojat va halimdir»[2]. Yana Alloh taolo minnatchilikdan ogohlantirib, shunday deydi: «Ey iymon keltirganlar! Molini odamlar ko‘rsin deb  beradigan, Allohga va oxirat kuniga ishonmaydigan kimsaga o‘xshab, (bergan) sadaqalaringizni minnat va ozor bilan yo‘qqa chiqarmang!..”[3].

Bir kishi do‘stining oldiga keldi. Do‘sti unga: “Nima gap, tinchlikmi? Biror ishing bo‘lsa ayt”, dedi. U: “Mening to‘rt yuz dirham qarzim bor, beray desam bir dirham ham pulim yo‘q”, dedi. Do‘sti unga to‘rt yuz dirham berdi-da, ko‘zlarida yosh ila uyiga kirdi. Ayoli: “Axir yig‘lar ekansiz, nimaga  berdingiz?” – dedi. Shunda u: “Xudo haqqi, men bu uchun yig‘layotganim yo‘q. Meni yig‘latgan narsa, nahot yaqin do‘stimning bu holidan bexabar qoldim, axir do‘stim eshigimgacha kelibdi. Shuning xijolatidan yig‘layapman”, debdi.

Yaqinlarimiz, qarindosh-urug‘, do‘stlarimiz holidan xabar olayapmizmi?!

Ularga biror narsa bergudek bo‘lsak, ularning hojatlari miqdoricha berayapmizmi yoki bizga ato qilingan ne’matlar qadarmi?! 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy rivoyat qilgan.
[2]  Baqara surasi, 263-oyat.
[3]  Baqara surasi, 264-oyat.