Sayt test holatida ishlamoqda!
07 Iyun, 2025   |   11 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:50
Peshin
12:27
Asr
17:36
Shom
19:57
Xufton
21:34
Bismillah
07 Iyun, 2025, 11 Zulhijja, 1446

Umar Foruq va Hajarul asvad qissasi

14.11.2019   2989   2 min.
Umar Foruq va Hajarul asvad qissasi

Sayyidimiz Umar roziyallohu anhu shunday kishi edilarki, ba’zi oyatlar u kishining istaklariga mos ravishda nozil bo‘lgan edi. Odamlar Hajarul asvadni o‘payotganlarini ko‘rardilar. O‘zlari har gal o‘sha toshni o‘payotganlarida “Allohga qasamki, men bilaman, sen zarar ham, foyda ham berolmaydigan toshsan. Agar Rasululloh sollallohu alayhi vasallam seni o‘payotganlarini ko‘rmaganimda, men ham seni o‘pmasdim” derdilar.

Bu rivoyatni Imom Buxoriy, Imom Muslim, Imom Abu Dovud, Imom Termiziy, Imom Nasoiy, Imom Ibn Moja rahimahumulloh rivoyat qilishgan.

U kishi bu so‘zlari bilan odamlarning e’tiborini shar’iy masalaning asliga qaratishga, bizning dinimizda toshga ibodat qilinmasligiga, ibodat Alloh uchun qilinishiga, o‘sha toshni o‘pish esa qayerdan kelib chiqqaniga qaratishga urinardilar.

Ha, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Alloh taoloning izni va amri bilan shar’iy hukmlarni joriy qiluvchi edilar. U zot alayhissalomga ergashish esa bizga vojibdir. Ba’zilarning “Musulmonlar but-sanamga sig‘inmaydiyu, ammo Ka’badagi toshni o‘pishadi” degan fitnali gaplariga Hazrati Umar roziyallohu anhu mana shu tarzda javob berardilar. Biz uchun tosh emas, Alloh va Rasulining amri muhimdir. Biz toshni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘pganlari va o‘pishga amr qilganlari uchun o‘pamiz. Alloh taolo bizga O‘zining Rasuliga itoat qilishimizni buyurgan.

Umar roziyallohu anhu ayollarga ko‘p mahr berilayotgani haqida gapirib, uni oshirmaslikni aytganlarida, bir ayol u kishining so‘zlarini to‘xtatib, “Alloh taolo Qur’onda “...Va ularning biriga haddan ziyod mehr bergan bo‘lsangiz ham, undan hech narsani qaytarib olmang...” degan bo‘lsayu, siz qanday qilib ko‘p mahr berishdan odamlarni qaytarasiz?” dedi. Bu gapni eshitgan Hazrati Umar roziyallohu anhu ko‘p mahr berishga yana ruxsat berib, “Ayol to‘g‘ri aytdi, Umar xato qildi” dedilar. Bu ishlari bilan Allohning shariati oldida hech kim kattalik qilmasligi kerakligini bildirdilar.

Demak, Hajarul asvadni o‘pish, mahrni ko‘p miqdorda berish kabi masalalarning asl ildizi, asl manbasi bor. Odamlar bizdan dinimizdagi ba’zi ishlar haqida so‘raganda, ularga yuqoridagidek asl ildizini bayon qilib berishimiz kerak.

 

Shayx Muhammad Mutavalliy Sha’roviy rahimahullohning

“Sahobalar va solihlar qissasi” kitobi asosida

Nozimjon Hoshimjon tayyorladi

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Qurbon hayiti – ezgulik va bag‘rikenglik bayrami!

05.06.2025   5319   4 min.
Qurbon hayiti – ezgulik va bag‘rikenglik bayrami!

Ramazon hayiti va Qurbon hayiti  Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
 

Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon  va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.


Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.


Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik  qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.


Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.


Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.


Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.


Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).


Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.


Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.


Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.


Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!


Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin! 

Ubaydulloh Abdullayev, 
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi

O'zbekiston yangiliklari