Aytish joizki, so‘nggi yillarda mamlakatimizda Mustaqillik bayrami tantanalarini muayyan bir g‘oya, ezgu harakat ostida nishonlash an’anasi xalqimiz hayotining ma’naviy yuksalishida o‘ziga xos zamin bo‘lib xizmat qilmoqda.
Albatta bundayin ezgu g‘oyalar mamlakat aholisining istiqlol yillaridagi hayoti, turmush tarzi, erishgan yutuqlari va erishajak maqsadlarini sarhisob qilishga undaydi.
2019 yil 5 sentyabr kuni Hadis ilmi maktabida mamlakatimiz mustaqilligining 28 yilligi va 2019-2020 o‘quv yilining boshlanishi munosabati bilan “Jonajon O‘zbekistonim, mangu bo‘l omon!” shiori ostida ma’naviy-ma’rifiy tadbir hamda Mustaqillik darsi bo‘lib o‘tdi.
Tadbirda O‘zbekistondagi islom sivilizatsiyasi markazi direktori Sh.Minavvarov, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi mas’ul xodimi, M.Jalilov, Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Ilmiy ishlar bo‘yicha prorektori Z.Abdirashidov, Samarqand viloyati hokimi o‘rinbosari D.Mamadqulov, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita bo‘lim boshlig‘i B.Rustamov, O‘zbekiston musulmonlari idorasi bo‘lim boshlig‘i S.Sherxonov, “Nuroniylar” jamg‘armasi Samarqand viloyati bo‘limi raisi, O‘zbekiston Qahramoni H.Normuradov, Samarqand Davlat universiteti rektori tex.f.d., prof. R.Xolmurodov shuningdek, Samarqand viloyatidagi ziyolilar ishtirok etishdi.
Tadbir O‘zbekiston Respublikasi madhiyasi bilan boshlandi. An’anaga ko‘ra tadbir avvalida Hadis ilmi maktabi 1-kurs talabasi Parpiyev Saidmahmudxon Qur’on tilovat qilib berdi. Qur’on tilovatidan so‘ng ushbu oliy dargohni ochilishiga jonbozlik ko‘rsatgan rahbarlar, maktab o‘qituvchi va talabalarining haqlarida hamda yangi o‘quv yilining barakali bo‘lishini so‘rab duoi xayrlar qilindi.
Hadis ilmi maktabi rektori O.Yusupov tadbirni ochib berish uchun nutq so‘zlab jumladan, mazkur o‘quv yili kirish imtihonlari jarayonlari, maktab mutaxassislik o‘quv rejasini takomillashtirish yuzasidan dunyodagi nufuzli islom ta’lim muassasalari va markazlari taqdim qilgan xulosalari, Maktab Axborot-resurs markazini mutaxassislikka oid adabiyotlar bilan boyitish bo‘yicha amalga oshirilgan ishlab to‘g‘risida qayd etdi.
Shundan so‘ng, Mustaqilligimizning 28 yilligi hamda yangi o‘quv yilining ochilishi munosabati bilan tabrik uchun O‘zbekistondagi islom sivilizatsiyasi markazi direktori Sh.Minavvarov, Samarqand viloyati hokimi o‘rinbosari D.Mamadqulov, O‘zbekiston musulmonlari idorasi bo‘lim boshlig‘i S.Sherxonov, “Nuroniylar” jamg‘armasi Samarqand viloyati bo‘limi raisi, O‘zbekiston Qahramoni H.Normuradov, Samarqand Davlat universiteti rektori tex.f.d., prof. R.Xolmurodov boshlanayotgan yangi o‘quv yilida institut jamoasiga omad va zafarlar tilab, diniy soha vakillariga hamda diniy tashkilotlarga, qolaversa yoshlarga berilayotgan imkoniyatlardan to‘laligicha foydalanish va ma’rifiy islomni dunyoga ko‘rsata olish, sof islomdan og‘ishmaslikda va adashganlarni to‘g‘ri yo‘lga boshlashda qat’iyat bilan ilm olish kerakligini, ilm olishda harakatchan bo‘lishni, talabalar avvalo kuchli bilimga ega bo‘lishi, bu yerdagi ustozlardan ilm olishda va odob-axloq saboqlarini o‘rganishda tirishqoq bo‘lishini ta’kidladilar, shuningdek, sof islomni nafaqat yurtimizda balki, dunyo ommasiga yetkaza oladigan salohiyatga ega bo‘lish kerakligini qolaversa, ajdodlarimizga munosib avlod bo‘lish lozimligi bo‘yicha o‘z tavsiyalarini berdilar.
Shuningdek, fazilatli shayx, zamonamizning muhaddis olimi Istambuldagi Ibn Xaldun universiteti katta ustozi Muhammad Avvoma hazratlarining va Tatariston respublikasidagi Bulg‘or islom akademiyasi rektori Abdraxmanov Daniyar Mavliyarovichning video tabrik murojaatlari tadbir ishtirokchilariga eshittirildi.
Tadbirda Oliy dargohning talabasi degan ulug‘ nomga musharraf bo‘lgan talabalardan biri Ibrohimov Ismoil so‘zga chiqib, Hadis ilmi maktabining o‘quv xonalari, sport zali, yopiq suv havzasi, yotoqxona va oshxonasida talabalarga yaratilgan sharoitlar va qulayliklar uchun xususan, Yurtboshimizga va maktab ma’muriyatiga minnatdorlik bildirdi.
Ta’kidlash joizki, Hadis ilmi maktabi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 16 apreldagi PF- 5416-son Farmoniga asosan islom dini va hadis ilmi rivojiga beqiyos hissa qo‘shgan buyuk ajdodlarimizning boy merosini chuqur o‘rganish, ular tomonidan asos solgan hadis maktablari faoliyatini qayta tiklash va rivojlantirish, ular qoldirgan boy ilmiy merosni o‘rganish, tadqiq qilish orqali xalqimiz va keng jamoatchilikka yetkazish va targ‘ib qilish, xususan hadis va unga doir ilmlarni chuqur o‘zlashtirgan yetuk mutaxassislarni tayyorlash maqsadida tashkil etilgan edi.
Hadis ilmi maktabida o‘qish muddati 5 yil bo‘lib, “Hadis ilmlari, diniy fanlar mutaxassisi va arab tilini o‘qituvchisi” mutaxassisligi bo‘yicha oliy ma’lumotli kadrlar tayyorlaydi.
Maktabda mataxassislik fanlarini o‘qitish ustoz-shogirt an’anasi asosida respublikamiz hamda xorijiy malakali pedagog o‘qituvchilar tomonidan amalga oshiriladi.
Hadis ilmi maktabi binosi Samarqand viloyatidagi Imom Buxoriy majmuasi yoni barpo etilgan bo‘lib, oliy dargohda umumta’lim, xorijiy va mutaxassislik fanlarini chuqur o‘rganish uchun barcha sharoitlar yaratilgan. Xususan, islom ilmi rivojida o‘z o‘rniga ega buyuk ajdodlarimizga munosib bo‘lishi uchun Maktabda talabalar uchun zamonaviy texnikalar bilan jihozlangan o‘quv auditoriyalari, Axborot-resurs markazi, yopiq sport zal va suv havzasi, talabalar turir joyi va shinam oshxona mavjud.
Ramazon hayiti va Qurbon hayiti Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.
Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.
Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.
Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.
Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.
Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.
Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.
Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.
Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.
Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Ubaydulloh Abdullayev,
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi