Bola tug‘ilgach, kun o‘tgan sayin o‘zini o‘rab turgan muhit bilan muomala qilishga uni tayyorlaydigan bilim va tajribalarni o‘zlashtirib boradi. Ota-ona farzandini tarbiyalab borish, unga to‘g‘rini noto‘g‘ridan ajratishni o‘rgatish harakatida bo‘ladilar. Bu ular yashab turgan jamiyatdagi urf-odat va an’analarga ko‘ra, turlicha bo‘lishi mumkin.
Islom dinimizda ham farzand tarbiyasiga alohida e’tibor berilib, u millat yuksalishi uchun asosiy omil deb qaraladi. Dinimizda farzand tarbiyasining bir qancha asoslari bor. Jumladan:
Sog‘lom e’tiqod. Ota-ona farzandining sog‘lom e’tiqod bilan o‘sib-ulg‘ayishiga e’tibor qaratishlari lozim. Bu e’tiqod uning to‘g‘ri yo‘lda yurib, buzuq, yanglish e’tiqodlardan uzoq bo‘lishiga sabab bo‘ladi.
Ibodatlar. Islomda farzand tarbiyasining eng muhim asoslaridan biri unga dinini o‘rgatishdir. Bu unga go‘dakligidan bosqichma-bosqich o‘rgatiladi. Bolalar tabiatan ota-onalariga taqlid qiladilar. Ular ota-onalariga o‘xshab namoz o‘qishga, ro‘za tutishga harakat qiladilar. Ota-ona esa, o‘z navbatida farzandlarga dinni o‘rgatishda qiziqtirish, rag‘batlantirish uslubini tutishlari yaxshi samara beradi. Ularni qo‘rqitib, ibodatlardan bezdirib qo‘ymaslik darkor.
Chiroyli xulq. Musulmon kishining o‘ziga xos xususiyatlaridan biri chiroyli xulq bo‘lishi kerak. Insonda bu sifatlar tarbiya asosida shakllanadi. Bolaga to‘g‘ri so‘zlash, omonatdor bo‘lish, odamlardan o‘zini ustun qo‘ymaslik, yo‘ldan aziyat beradigan narsalarni olib tashlash, ovozini o‘ta balandlatmaslik kabi xulqlar o‘rgatilishi lozim. Bu to‘g‘rida Qur’oni karimda Luqmoni Hakim qissasida oyatlar kelgan: “Eslang, Luqmon o‘g‘liga nasihat qilib, degan edi: «Ey o‘g‘ilcham! Allohga shirk keltirmagin! Chunki shirk ulkan zulmdir», (Luqmon yana dedi): «Ey o‘g‘ilcham! Shubha yo‘qki, agar xantal (o‘simligining) urug‘idek (yaxshi yoki yomon amal qilinadigan) bo‘lsa, bas, u (amal) biror xarsang tosh ichida yo osmonlarda yoki yer ostida bo‘lsa, o‘shani ham Alloh keltirur. Zero, Alloh lutfli va ogoh zotdir. Ey o‘g‘ilcham! Namozni barkamol ado et, yaxshilikka buyur va yomonlikdan qaytar hamda o‘zingga yetgan (balolar)ga sabr qil! Albatta, mana shu puxta ishlardandir. Odamlarga (kibrlanib) yuzingni burishtirmagin va yerda kerilib yurmagin! Chunki Alloh barcha kibrli, maqtanchoq kimsalarni suymas. (Yurganingda) o‘rtahol yurgin va ovozingni past qilgin! Chunki ovozlarning eng yoqimsizi eshaklar ovozidir»” (Luqmon surasi, 13, 16-19-oyatlar).
Bu oyatlarda Luqmon o‘g‘liga chiroyli xulqlardan ba’zilarini buyurgan. Bu Islom dinida axloqning naqadar muhim o‘ringa egaligini, tarbiyaning bola go‘zal xulqli bo‘lishidagi ta’sirini ko‘rsatadi.
Toshkent shahar Chilonzor tumani
“Muhsinxon To‘ra Eshon” jome masjidi
imom-xatibi Abdurasul QAYUMOV
#xabar #haj2025 #tabrik
Muqaddas zaminda haj ibodatini ado etayotgan millionlab mo‘min-musulmonlar qatori 15 ming nafar yurtdoshlarimiz Mino va Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdalar.
Shu yil 5 iyun Arafa kuni Makkai mukarramadagi Arafot hududida bo‘lib turgan hojilarimiz toatu ibodatlarda bo‘lib, muhtaram Prezidentimiz va xalqimizga Qurbon hayiti tabriklarini yo‘lladilar. (https://muslim.uz/e/post/43499-o-zbekiston-hojilarining-prezident-shavkat-mirziyoyevga-qurbon-hayiti-munosabati-bilan-yo-llagan-tabrigi) Uni haj ibodatini ixlos ila ado etayotgan hojilarimiz nomidan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqanazar hazratlari o‘qib eshittirdilar. Unda jumladan bunday deyilgan:
“Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.
Biz, o‘zbekistonlik hojilar shunday fayzli kunlar uchun shukronalar aytib, Haq taolodan jonajon yurtimizga qut-baraka, aziz xalqimizga farovonlik va farzandlarimizga barkamollik so‘rab ezgu duolar qilmoqdamiz.
Zero, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.
Shuningdek, hojilarimiz gunohlar afv etiladigan va duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Yurtboshimizga mustahkam sog‘liq, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, xayrli ishlari doimo bardavom bo‘lishini iltijo qilib so‘rashdi.
Shu bilan birga yurtimiz hojilari yaratib berilgan imkoniyatlar va ko‘rsatilgan ehtiromdan ruhlanib, yurtga qaytgandan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni amalga oshirishni bir ovozdan ilgari surdilar. (https://muslim.uz/e/post/43499-o-zbekiston-hojilarining-prezident-shavkat-mirziyoyevga-qurbon-hayiti-munosabati-bilan-yo-llagan-tabrigi)
Alloh taolo mo‘min-musulmonlarning hajlarini mabrur aylasin.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati