Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Iyun, 2025   |   26 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
22 Iyun, 2025, 26 Zulhijja, 1446

Ummatimning ahvoli nima bo‘ladi?

13.07.2019   8996   4 min.
Ummatimning ahvoli nima bo‘ladi?

Biz Islom ummatining[1] deyarli oxir zamon vakillaridanmiz. Biz shu ummatning bir bo‘lagi sifatida, biz uchun qayg‘urgan, buning uchun umrini bag‘ishlagan, joni chiqar holida ham ummatining ahvoli tashvishi bilan bo‘lgan Zotga jonimizni qo‘ying mayli, muhabbatimiz qanchalik?

Payg‘ambar alayhissalomni hammadan ortiq ko‘rishimizning boisi, Payg‘ambar alayhissalom butun payg‘ambarliklari davrida ummat qayg‘usi bilan yashadilar, ummatni haq yo‘lga boshladilar. Hatto jonlari chiqayotganda ham ummatlarini o‘yladilar.

Rivoyat  qilinadiki, “Rasululloh sollallohu alayhi va sallam o‘lim onlarida Jabroil alayhissalomdan: “Mendan so‘ng ummatimning ahvoli nima bo‘ladi?” deb so‘radilar. Shunda Alloh taolo Jabroil alayhissalomga vahiy etdi: Habibimga xushxabar ber, ummati ichida uni uyaltirmayman. Hashr kunida u qabrdan eng oldin chiqadiganlardan bo‘ladi va Mahshargohda to‘planganlarning sayyidi qilinadi. To uning ummati kirmagunicha boshqa ummatlarga jannatga kirish haromdir”.

“Ana endi  ko‘zim quvonchga to‘ldi”, dedilar Rasululloh sollallohu alayhi va sallam” (Imom Tabaroniy rivoyati).

Kunlarning birida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yig‘ladilar. Buni ko‘rgan sahobalar: “Yo Rasululloh! Sizni nima yig‘latdi?”, deb so‘rashdi. U zot esa: “Birodarlarimni sog‘indim!”, deb javob berdilar. Sahobalar: “Bizlar birodarlaringiz emasmizmi, yo Rasululloh?”, deyishdi. Shunda u zot alayhissalom: “Yo‘q. Sizlar as'hoblarimsiz. Birodarlarim mendan keyin keladilar, meni ko‘rmasdan turib menga imon keltiradilar!”, dedilar.

Mana shuning uchun ham Alloh elchisini sevish komil imon ramziga aylandi. Anas ibn  Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va  sallam:

لآ يُؤْمِنُ أحدُكم حتّي أحبَّ إليه مِن والده و ولدِه و الناس أجمعين

«Men unga ota-onasidan, farzandidan va odamlarning barchasidan suyukli bo‘lmagunimcha u komil mo‘min bo‘la olmaysiz», deganlar” (Imom Muslim rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni yaxshi ko‘rishda sahobalarga teng keladigani yo‘q edi. Bular ichida esa Abu Bakr roziyallohu anhuning oldiga hech kim tusha olmasdi[2].

Makka fathi kuni Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhuning otalari Abu Quhofa musulmon bo‘ldi. Ko‘zi ojiz bo‘lib qolgan bu qariyaning musulmon bo‘lishi ancha kechikkan edi. Abu Bakr Siddiq otalari Islomga kirganini aytib, bay’at qildirish uchun u kishini Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga olib bordilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ey Abu Bakr! Keksa otangizni uyda qoldirsangiz bo‘lar edi. Oldilariga o‘zimiz borardik», dedilar. Shunda Abu Bakr Siddiq: «Ey Allohning Rasuli, bunga siz haqliroqsiz», dedilar. O‘sha kunlarda Abu Bakr ko‘p yig‘ladilar. Shunda odamlar: «Eng xursand bo‘ladigan kunda ham yig‘laysizmi? Axir otangiz musulmon bo‘lib, do‘zaxdan najot topdi-ku?» deyishdi.

Abu Bakrning javoblariga e’tibor bering.

«Hozir otam Nabiy sollallohu alayhi vasallamga bay’at qilganidan ko‘ra Abu Tolib bay’at qilsa, ko‘proq xursand bo‘lar edim. Chunki bundan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ko‘proq xursand bo‘lardilar» (Imom Ahmad va Tabaroniy rivoyati).

Bu zotlar o‘z xursadchiligidan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning xursandchiligini ustun qo‘yganlar. Shuning uchun bu ummatning ustuni bo‘lishgan.

Biz nima qilmog‘imiz kerak?

Buning uchun axloqimizni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning axloqlari kabi xulqlantirishimiz, hayotimiz, turmush tarzimiz, oilamizga U Zot sollallohu alayhi va sallamning sunnatlarini joriy qilishimiz va Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning o‘gitlari asosida umr o‘tkazishimiz kerak. Bularni o‘rganish uchun Rasululloh sollallohu alayhi va sallamni tanishimiz zarur. Ko‘rishmaganmiz-ku, deyishimiz mumkin. U Zotni tanishimiz siyratlari, hayot yo‘llari va shamoillarini o‘qib, o‘rganish orqali bo‘ladi. Yana salavotlarni ko‘paytirish ham muhabbatning belgilaridan.

Vaqtni qo‘ldan boy bermang! Siz ilm olish yoki yetkazish uchun ilk qadamni tashlang, baraka Allohdan!

Allohumma solli a’laa sayyidinaa Muhammad va a’laa aali sayyidinaa Muhammad!

Nodirbek NISHONOV,

Farg‘ona shahar “Muhammad avliyo” masjid imom-noibi

Manba: Fargonaziyo

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!

20.06.2025   11760   3 min.
Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!
2025 yilning 26 iyun kuni – yangi 1447 hijriy yil – Muharram oyi boshlanishining 1 kunidir. Ashuro kuni 2025 yilning 5 iyul, shanba kuniga to‘g‘ri keladi.

Muharram oyi qanday oy?
Muharram oyi – musulmonlar taqvimining birinchi oyidir. Bu oy Alloh taolo urush, qon to‘kishni harom qilgan (Zulhijja, Zulqa’da, Muharram, Rajab) to‘rt oyning biri bo‘lib, uning o‘ninchi kuni ya’ni, ashuro kuni alohida fazilatlarga ega.


Ashuro qanday kun?
Bu kun haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bu shunday yaxshi kundirki, bu kunda Alloh Bani Isroilni dushmanlaridan qutqargan. Shu bois Muso alayhissalom bu kunda ro‘za tutgan. Men Musoga ko‘proq (yaqin bo‘lishga) haqliroqman”, dedilar va u kunda ro‘za tutib, odamlarni ham uning ro‘zasini tutishga buyurdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).


Ashuro kuni ro‘za tutish o‘tgan bir yillik gunohlarga kafforat bo‘ladi.
Bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ashuro kunining ro‘zasi – Allohdan umid qilamanki – bir yil oldingi gunohlarga kafforat bo‘ladi”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).


Bu kun yaqinlarga kengchilik qilish, bir yillik kengchilikka sabab bo‘ladi.
Abu Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim Ashuro kuni ahli ayoliga kenglik yaratsa, Alloh unga yil bo‘yi kenglik yaratadi”, dedilar (Imom Bayhaqiy rivoyati).

Sufyon ibn Uyayna rahmatullohi alayh: “Bu hadisni oltmish yil tajriba qildim va faqatgina yaxshilik ko‘rdim”, deganlar.


Ashuro kunini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qanday o‘tkazardilar?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kunni o‘tkazib yubormaslik uchun qattiq harakat qilardilar, uning savobiga erishish uchun bu kunning kelishini intiqlik bilan kutardilar. Bu haqda Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni Ashuro kuni ro‘zasini Ramazon oyi ro‘zasini kutib sog‘ingandek, boshqa kun va oy ro‘zasini kutganlarini ko‘rmadim” (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).


Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ashuro kuni ro‘zasini tutib, odamlarni ham bu kunning ro‘zasini tutishga buyurganlarida, sahobalar: “Yo, Rasululloh! Bu kun yahudiy va nasroniylar ulug‘laydigan kun-ku!” deyishdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh xohlasa kelasi yil to‘qqizinchi kuni ham tutamiz”, dedilar. Ammo, kelasi yil kelmasidan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etdilar (Imom Muslim rivoyati).

Ulamolarimiz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu niyatlariga e’tiboran, Ashuro kuniga qo‘shib bir kun oldingi yoki bir kun keyingi kunda ham ro‘za tutmoq afzal deydilar.

Alloh taolo ushbu oyning fazilatlaridan barcha mo‘min-musulmonlarni to‘liq bahramand etsin. O‘zining roziligini topadigan amallarda bardavom qilsin.

Davron NURMUHAMMAD