Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Iyun, 2025   |   27 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
23 Iyun, 2025, 27 Zulhijja, 1446

Ummatimning ahvoli nima bo‘ladi?

13.07.2019   9075   4 min.
Ummatimning ahvoli nima bo‘ladi?

Biz Islom ummatining[1] deyarli oxir zamon vakillaridanmiz. Biz shu ummatning bir bo‘lagi sifatida, biz uchun qayg‘urgan, buning uchun umrini bag‘ishlagan, joni chiqar holida ham ummatining ahvoli tashvishi bilan bo‘lgan Zotga jonimizni qo‘ying mayli, muhabbatimiz qanchalik?

Payg‘ambar alayhissalomni hammadan ortiq ko‘rishimizning boisi, Payg‘ambar alayhissalom butun payg‘ambarliklari davrida ummat qayg‘usi bilan yashadilar, ummatni haq yo‘lga boshladilar. Hatto jonlari chiqayotganda ham ummatlarini o‘yladilar.

Rivoyat  qilinadiki, “Rasululloh sollallohu alayhi va sallam o‘lim onlarida Jabroil alayhissalomdan: “Mendan so‘ng ummatimning ahvoli nima bo‘ladi?” deb so‘radilar. Shunda Alloh taolo Jabroil alayhissalomga vahiy etdi: Habibimga xushxabar ber, ummati ichida uni uyaltirmayman. Hashr kunida u qabrdan eng oldin chiqadiganlardan bo‘ladi va Mahshargohda to‘planganlarning sayyidi qilinadi. To uning ummati kirmagunicha boshqa ummatlarga jannatga kirish haromdir”.

“Ana endi  ko‘zim quvonchga to‘ldi”, dedilar Rasululloh sollallohu alayhi va sallam” (Imom Tabaroniy rivoyati).

Kunlarning birida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yig‘ladilar. Buni ko‘rgan sahobalar: “Yo Rasululloh! Sizni nima yig‘latdi?”, deb so‘rashdi. U zot esa: “Birodarlarimni sog‘indim!”, deb javob berdilar. Sahobalar: “Bizlar birodarlaringiz emasmizmi, yo Rasululloh?”, deyishdi. Shunda u zot alayhissalom: “Yo‘q. Sizlar as'hoblarimsiz. Birodarlarim mendan keyin keladilar, meni ko‘rmasdan turib menga imon keltiradilar!”, dedilar.

Mana shuning uchun ham Alloh elchisini sevish komil imon ramziga aylandi. Anas ibn  Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va  sallam:

لآ يُؤْمِنُ أحدُكم حتّي أحبَّ إليه مِن والده و ولدِه و الناس أجمعين

«Men unga ota-onasidan, farzandidan va odamlarning barchasidan suyukli bo‘lmagunimcha u komil mo‘min bo‘la olmaysiz», deganlar” (Imom Muslim rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni yaxshi ko‘rishda sahobalarga teng keladigani yo‘q edi. Bular ichida esa Abu Bakr roziyallohu anhuning oldiga hech kim tusha olmasdi[2].

Makka fathi kuni Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhuning otalari Abu Quhofa musulmon bo‘ldi. Ko‘zi ojiz bo‘lib qolgan bu qariyaning musulmon bo‘lishi ancha kechikkan edi. Abu Bakr Siddiq otalari Islomga kirganini aytib, bay’at qildirish uchun u kishini Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga olib bordilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ey Abu Bakr! Keksa otangizni uyda qoldirsangiz bo‘lar edi. Oldilariga o‘zimiz borardik», dedilar. Shunda Abu Bakr Siddiq: «Ey Allohning Rasuli, bunga siz haqliroqsiz», dedilar. O‘sha kunlarda Abu Bakr ko‘p yig‘ladilar. Shunda odamlar: «Eng xursand bo‘ladigan kunda ham yig‘laysizmi? Axir otangiz musulmon bo‘lib, do‘zaxdan najot topdi-ku?» deyishdi.

Abu Bakrning javoblariga e’tibor bering.

«Hozir otam Nabiy sollallohu alayhi vasallamga bay’at qilganidan ko‘ra Abu Tolib bay’at qilsa, ko‘proq xursand bo‘lar edim. Chunki bundan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ko‘proq xursand bo‘lardilar» (Imom Ahmad va Tabaroniy rivoyati).

Bu zotlar o‘z xursadchiligidan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning xursandchiligini ustun qo‘yganlar. Shuning uchun bu ummatning ustuni bo‘lishgan.

Biz nima qilmog‘imiz kerak?

Buning uchun axloqimizni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning axloqlari kabi xulqlantirishimiz, hayotimiz, turmush tarzimiz, oilamizga U Zot sollallohu alayhi va sallamning sunnatlarini joriy qilishimiz va Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning o‘gitlari asosida umr o‘tkazishimiz kerak. Bularni o‘rganish uchun Rasululloh sollallohu alayhi va sallamni tanishimiz zarur. Ko‘rishmaganmiz-ku, deyishimiz mumkin. U Zotni tanishimiz siyratlari, hayot yo‘llari va shamoillarini o‘qib, o‘rganish orqali bo‘ladi. Yana salavotlarni ko‘paytirish ham muhabbatning belgilaridan.

Vaqtni qo‘ldan boy bermang! Siz ilm olish yoki yetkazish uchun ilk qadamni tashlang, baraka Allohdan!

Allohumma solli a’laa sayyidinaa Muhammad va a’laa aali sayyidinaa Muhammad!

Nodirbek NISHONOV,

Farg‘ona shahar “Muhammad avliyo” masjid imom-noibi

Manba: Fargonaziyo

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar

Alloh sizning xatolaringizni kechishini istasangiz

23.06.2025   990   3 min.
Alloh sizning xatolaringizni kechishini istasangiz

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Afv – o‘ch olishga qodir bo‘la turib, toyilish va xatolardan o‘tib kechirib yuborish demakdir. Buning yana bir ma’nosi adovat va nafrat kabi illatlarni qalbdan ketkazish bo‘lib, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bu borada: “Qiyomat kunida jarchi nido qilib: “Allohning zimmasida savobi borlar tursin va jannatga kirsin”, deyiladi, dedilar. Sahobalar: “Allohning zimmasida ajri borlar kimlar?” – deb so‘rashdi. Nabiy alayhissalom: “Odamlarni afv qilib yuboruvchilar” [1], deb javob berdilar.

Agarda siz ham Allohning zimmasida ajri borlar qatorida bo‘lishni istasangiz sizga yomonlik qilgan, sizning haqqingiz borasida xato qilgan kishining xato va kamchiliklarini kechirib yuboring. Axir Alloh taolo: «...Bas, kimki afv etib (o‘rtani) tuzatsa, bas, uning mukofoti Allohning zimmasidadir. Albatta, U zolim (tajovuzkor)larni sevmas»[2], deydi.

Sizga nisbatan xato qilgan kishilarga yumshoq munosabatda va sabrli bo‘lish, sizni ulushingizdan mahrum qilganlarga ham ziqnalik qilmaslik, siz bilan aloqani uzmoqchi bo‘lganlar bilan ham aloqani ushlab qolish, uzilganlarini tezlik bilan qayta yo‘lga qo‘yish – bularning bari qandayin axloq ekanini ko‘ringki, ular o‘z sohibini qiyomat kunida yuksak martaba va maqomlarga erishtiradi.

Rivoyatlarda kelishicha, bir a’robiyni tuhmat qilgani sababli sultonning huzuriga keltirishibdi. U yo‘l-yo‘lakay «Mana mening kitobimni o‘qinglar» degan oyati karimani tilovat qilib boribdi. Atrofdagilardan biri unga qarata: “Bu qiyomat kuni aytiladi, bugun emas”, debdi. A’robiy javob berib: “Xudo haqqi, bu kun qiyomat kunidan-da yomonroq. Chunki qiyomat kunida mening yomonliklarim bilan birga yaxshiliklarim ham ko‘rsatiladi va hisobga olinadi. Bugun mening yomonliklarimni e’tiborga olyapsizlar-u, yaxshiliklarimni inobatga olarmi­dingiz?!” – debdi.

Siz otasiz! Farzandingiz bir marotaba xatoga yo‘l qo‘ydimi, bunday vaziyatda uning barcha yaxshiliklarini unutib yubormang.

Mabodo do‘stingiz sizga nisbatan bir gal xato ish qilib qo‘ysa, siz u bilan birga yelkama-yelka turib o‘tkazgan yaxshi kunlaringiz va uning chiroyli do‘stligi va sadoqatini esdan chiqarmang.

Muhammad ibn Abu Bakr rahmatullohi alayh bunday dey­dilar: “Ey inson! Sen va Robbing o‘rtasida O‘zidan bosh­qasi bilmaydigan xato va kamchiliklaring bor. Alloh ularni kechirib yuborishini xohlaysan. Agar rostdan ham shu gunohlaring afv etilishi ishtiyoqida bo‘lsang, u holda U Zotning bandalaridan o‘tgan xatolarni kechir va afv et. Alloh sening xatolaringdan kechishini istasang, sen ham bandalarining xatolarini o‘tib yubor”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.

 


[1]  Imom Tabaroniy hasan sanad bilan rivoyat qilgan.
[2]  Shuro surasi, 40-oyat.