Tanlovga!
Hadisi shariflarda ro‘zaning fazli va uning foydalari go‘zal tarzda ifoda etilgan. Xususan, Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Ro‘za qalqondir». Hadisi sharifdan ro‘zaning qalqon ekanligi ayon bo‘lmoqda, ammo bir savol tug‘ilishi mumkin: Ro‘za nimadan qalqon bo‘ladi? Muhaddis ulamolar bu savolga bir qancha javoblar berishgan.
Hadisi sharif boshqa roviylar tarafidan ham rivoyat qilingan. Ularning ba’zilarida «do‘zaxdan qalqondir», ba’zilarida esa «modomiki, g‘iybat bilan u (qalqon)ni teshib qo‘ymas ekan» ma’nosidagi ziyodaliklar mavjud. Bulardan hadisdan ro‘zaning do‘zaxdan qalqon ekanligi iroda qilinganini tushunish mumkin. Ushbu javobni buyuk muhaddis ulamolardan biri Ibn Abdulbar aytganlar.
«Nihoya» kitobining sohibi Ibn Asir Jazariy ushbu hadisni quyidagicha sharhlaganlar: «Ro‘zaning qalqon ekanligi u o‘z sohibini unga aziyat beradigan shahvatlardan himoya qilishi ma’nosidadir».
Shoh Valiyulloh Dehlaviy esa shunday deydilar: «Ro‘za qalqon, chunki u insonni shayton va nafsning yomonligidan himoya qiladi, u ikkisini insondan uzoqlashtiradi va ularga qarshi chiqadi. Shuning uchun yomon so‘zlar va amallardan tilni pok saqlash bilan ro‘zaning qalqonlik ma’nosini mukammal qilish uning haqqi sanaladi. Bu ma’noga hadisi shariflarda ham ishoralar mavjud».
Yuqoridagi sharhlar zohiran qaraganda bir-biriga teskaridek tuyuladi, ammo aslida ular bir-biriga zid emas, balki ular biri boshqasini qo‘llaydigan ma’nodadir. Abu Bakr Ibn Arabiy barcha ma’nolarni jamlaydigan tarzda shunday sharh berganlar: «Ro‘za do‘zaxdan saqlovchi qalqondir. Chunki, u nafs shahvatlaridan tiyilishdir, do‘zax esa (hadisi sharifda zikr etilganidek) shahvatlar bilan o‘rab qo‘yilgan. Xulosa shuki, ro‘za bu dunyoda turli xil shahvatlardan to‘suvchi ekan oxiratda do‘zaxdan qalqon bo‘ladi». Demak, biz ro‘za tutish bilan gunohlardan tiyilsak va qalqonimizga turli xil shikastlar yetishidan saqlansak u oxiratda bizdan do‘zax olovini to‘sadi. Bu esa biz orzu qilgan eng ulkan yutuqdir. Alloh barchamizga tutayotgan ro‘zalarimiz oxiratda qalqonimiz bo‘lishini nasib aylasin!
«Fathul mulhim» kitobi asosida
Iysoxon Yahyo tayyorladi
2025 yilgi Haj safarida ishtirok etgan yurtdoshlarimiz “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” tashabbusi doirasida faol ish olib bormoqdalar. Ushbu tashabbus doirasidagi navbatdagi namunaviy-amaliy tadbir Farg‘ona viloyati Dang‘ara tumanida bo‘lib o‘tdi.
Tadbirda O‘zbekiston musulmonlari idorasi Farg‘ona viloyati vakili, viloyat bosh imom-xatibi Ubaydulloh domla Abdullayev ishtirok etib, tadbirga boshchilik qildi. “Sayyid Ahmadxon hoji” jome masjidida o‘tkazilgan yig‘ilishda tajribali imom-xatiblardan iborat Ishchi guruh tuzilib, ustuvor vazifalar belgilab olindi.
Ishchi guruh uch yo‘nalishda faoliyat olib bordi. Jumladan:
– Hajdan qaytgan ziyoratchilar ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarga jalb etildi;
– 65 ta oilaga borilib, ma’naviy suhbat va amaliy yordamlar ko‘rsatildi;
– 9 ta xonadondagi ruhiy-ma’naviy qiyinchiliklar o‘rganilib, maslahatlar berildi.
– Oilaviy kelishmovchilik sababli notinch bo‘lib turgan oilalarga suhbat va nasihatlar o‘tkazildi. Natijada 2 ta arazlashgan oila yarashtirilib, 1 ta ajrimning oldi olindi;
– Sudlanganlar, jazo muddatini o‘tayotganlar hamda ularning oilalari bilan muloqot qilindi.
– Nogiron va ehtiyojmandlar holidan xabar olinib, moddiy-ma’naviy ko‘mak ko‘rsatildi.
Tumanning Taptiqsaroy mahallasida yong‘in oqibatida zarar ko‘rgan xonadonni qayta ta’mirlash ishlari homiylar va hojilar ko‘magida boshlab yuborildi. Bosh imom-xatib Ubaydulloh domla ushbu xonadonga tashrif buyurib, muloqot qildi hamda tavsiyalar berdi.
Bundan tashqari, “Doimobod” mahallasidan bo‘lgan, nogironligi bor fuqaroning uyiga ham tashrif uyushtirilib, tugallanmagan uy qurilishi uchun zarur qurilish materiallari yetkazildi.
Peshin namozidan so‘ng Ishchi guruh tarkibidagi iqtidorli imom-xatiblar jamoatga ma’ruza qilib, tinchlik, osoyishtalik va xalq farovonligi uchun duo qildilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Farg‘ona viloyati vakilligi
Matbuot xizmati