Sayt test holatida ishlamoqda!
20 May, 2025   |   22 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:23
Quyosh
05:00
Peshin
12:25
Asr
17:27
Shom
19:43
Xufton
21:14
Bismillah
20 May, 2025, 22 Zulqa`da, 1446

O'zbekistonning boy merosi Saudiya Arabistoni OAVlari nigohida

07.08.2023   987   3 min.
O'zbekistonning boy merosi Saudiya Arabistoni OAVlari nigohida

Saudiya Arabistonining «Swift News» veb-saytida «O'zbekiston shaharlari tarixi.. Islom tsivilizatsiyasi guvohi» sarlavhali maqola e'lon qilindi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA muxbiri.

«O'zbekiston ulkan sayyohlik salohiyati, qadimiy tarixiy obidalari, go'zal tabiati va ajoyib madaniy xilma-xilligi bilan ajralib turadi, – deyiladi maqolada. – Bu esa O'zbekistonni butun dunyodan kelgan sayyohlar uchun o'ziga xos va mashhur sayyohlik maskaniga aylantirdi».

Nashrda O'zbekistondagi turizm har bir sayyohni Samarqand, Toshkent, Buxoro va Horazm kabi buyuk alloma va mutafakkirlar bilan bog'langan va mashhur bo'lgan tarixiy makonlarga olib borishi ma'lum qilingan. «Ushbu shaharlarda Ibn Sino, Al-Horazmiy, Al-Buxoriy, At-Termiziy, Beruniy va boshqa ko'zga ko'ringan allomalar voyaga etgan. Bu shaharlar ilm-fan va madaniyat mayoqlarini tashkil qilgan. Shuningdek, mazkur shaharlar o'zining ilmiy markazlari va maktablari bilan mashhur bo'lib, ularda me'morchilik, amaliy san'at va hunarmandchilik rivojlangan, jahon tsivilizatsiyasi tamadduniga ulkan hissa qo'shgan», – qayd etadi muallif.

Maqolada ta'kidlanganidek, Samarqand o'zining muhtasham maqbaralari bilan tarix nafasini his qiladigan shahardir. «Ushbu qadim kentda qadimiy obidalar, madrasa va minoralar juda ko'p. Registon - afsonaviy Samarqand maydoni Markaziy Osiyodagi asosiy me'moriy majmualardan biridir», - deyiladi nashrda.

Swift News»da Buxoro shahri tarixi haqidagi muhim ma'lumotlar o'quvchilar e'tiboriga havola qilingan. «Buxoroda 140 dan ortiq qadimiy me'morchilik yodgorliklari mavjud. Minora Kalon shaharning ramzi bo'lib, u 1127 yilda qurilgan, – deya ta'kidlanadi manbada. – Ushbu minorani, «Ark» qal'asi va boshqa ko'plab yodgorliklarni ko'rgan har bir sayyoh xotirasida uzoq vaqt saqlanib qoladi».

Maqolada Horazm Buyuk ipak yo'li davridagi shahar bo'lib, u ochiq muzey sifatida keng shuhrat qozongani qayd etilgan. Hivadagi «Ichan-qal'a majmuasi»ning aksariyat me'moriy yodgorliklari XVIII asr oxiri va HIH asrning birinchi yarmida bunyod etilgan. «Ammo, ushbu tarixiy majmua hududida olib borilgan qazishmalarda qadimgi qatlamlar aniqlangan. Ular eramizdan avvalgi asrlarga to'g'ri keladi. «Ichan-qal'a» 2100 metr uzunlikdagi qalin devor bilan o'ralgan bo'lib, uning bir nechta darvozalari bor. Hozirgi O'zbekiston zaminidagi qadimiy obidalar esa «Jahon tsivilizatsiyasi qadriyatlari» ro'yxatiga kiritilgan»,- deb qayd etadi elektron nashr.

Saudiya OAVda e'lon qilingan mazkur maqolada, shuningdek, O'zbekiston poytaxti Toshkent shahri Markaziy Osiyodagi eng yirik shaharlardan biri sifatida e'tirof etilgan.

«Toshkent «Sharq yulduzi» va «Tinchlik elchisi» nomi bilan ham mashhurdir. Bu nomlar shaharning mohiyatini hayratlanarli tarzda aks ettiradi. Markaziy Osiyoning hech bir shahri O'zbekiston poytaxti kabi olimlar tomonidan chuqur o'rganilmagan. Bundan atigi o'n yil muqaddam ushbu shahar hududida 39 ta arxeologik yodgorlik ma'lum bo'lgan bo'lsa, bugungi kunda 240 dan ortiq yodgorliklar topildi», – deb yozadi «Swift News».

O'zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Umayma binti Xalaf - sabr va iymon timsoli

16.05.2025   5724   3 min.
Umayma binti Xalaf - sabr va iymon timsoli

Islom da’vati Makkada boshlangan davrlarda, Umayma binti Xalaf ibn As’ad ibn O’mir ibn Bayoza’ al-Xuzoiyya — iymon nurini qalbida tuygan ilk ayollardan biri edi. Uning qalbi iymonga ochiq, haqiqatni e’tirof qilishga tayyor edi. Turmush o‘rtog‘i – Xolid ibn Said ibn Os bir kecha ajib tush ko‘radi: o‘zini ulkan va dahshatli olov chetida turganini, otasi uni o‘sha olovga tashlayotganini ko‘radi, lekin Rasululloh sollallohu alayhi vasallam esa uni ushlab, olovdan qutqarayotgan ekan.

Uyg‘onib, bu tushni Abu Bakr roziyallohu anhuga aytdi. U kishi unga: “Bu yaxshilikning alomati. Sen Muhammad sollallohu alayhi vasallamga ergash, u seni jahannamdan qutqaradi”, dedilar. Xolid shunda Islomni qabul qildi va bu haqda rafiqasi Umaymaga aytdi. U ham, hech ikkillanmasdan, Islomni qabul qildi. Shu tariqa ular birinchi musulmon juftliklardan biriga aylandi.

Xolidning otasi uning musulmon bo‘lganini eshitgach, jahl qilib, uni chaqirtirdi. Uni haqoratladi, kaltakladi va uydan haydadi. “Men seni taom bilan ta’minlamayman!” dedi. Xolid esa qat’iyat bilan: “Agar siz bermasangiz, Robbim menga rizq beradi” – deb javob berdi. Shu zahoti uydan haydaldi va borib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning yonida bo‘ldi.

Umayma turmush o‘rtog‘iga sodiqlik bilan yordamchi bo‘ldi. U zulm, qiyinchilik va kambag‘allikka sabr qildi. Sabr va imon uning qalbida mustahkam ildiz otgan edi.

Nihoyat, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalarga Habashistonga hijrat qilishni buyurganlarida, Xolid va Umayma ilk hijrat qilganlardan bo‘lishdi. Ular Habashistonda farzandli ham bo‘lishdi: o‘g‘illari – Said ibn Xolid va qizlari – Umma binti Xolid. Qizi keyinchalik “Ummu Xolid” nomi bilan mashhur bo‘ldi.

Ular Habashistonda o‘n yildan ziyod vaqt musofirlikda yashashdi. Keyinchalik Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Amr ibn Umayyani yuborib, ularni ikki kema bilan qaytardilar. Ular Madinaga qaytib kelganida, Payg‘ambarimiz alayhissalom Xaybarni fath qilgan edilar. Ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallam va musulmonlar bilan uchrashib, ajib shodlik va taskinga erishdilar.

Xolid ibn Said Umar ibn Xattob xalifaligi davrida hayot kechirdi va u “Marj as-Safar” jangida, hijriy 14 sanada shahid bo‘ldi. Bu xabarni eshitgan Umayma onamiz bu musibatiga sabr qildi, yuragi og‘riqda bo‘lsa ham, imoni bilan tasalli topdi. Chunki, Xolidni o‘ldirgan odam keyin Islomni qabul qilib: “Bu kim edi?. Undan osmonga chiqayotgan nurni ko‘rdim!” - degan edi.

Umayma binti Xalaf – sabrli, muhojir, mo‘min ayolning yuksak namunasidir. U umr yo‘ldoshini islom dinida qo‘llab-quvvatladi, hayotining quvonch va tashvishli lahzalarini birga o‘tkazdi va islom tarixida buyuk iz qoldirdi.

 

Ilyosxon AHMЕDOV
tayyorladi.

Mazkur maqola Abu Malik Muhammad bin Homid bin Abdulvahhobning
“Soliha ayollar haqida 150 qissa” nomli asaridan tarjima qilindi.

Maqolalar