Anorning shifobaxsh xususiyati
Anor qadim zamonlardan shifobaxshligi bilan e’zozlanib, mevalarning sultoni hisoblangan. Anorning yuzlab turlari mavjud bo‘lib, mevasi tarkibida organik kislotalar, vitaminlar, shuningdek mikroblarni yo‘q qiluvchi moddalar mavjud. Anorning asosan poyasi, shoxi, guli, ildiz po‘stlog‘i va mevasi davo sifatida qo‘llaniladi.
O‘rta asrda Yevropalik tabiblar anor sharbatidan asablarni tinchlantirishda foydalanganlar.
Xitoy tabobatida anor gullaridan tayyorlangan damlama ichburug‘, tishlarning qimirlab qolishi va tushib ketishiniyu oldini olishda foydalanilgan. Anor gullarining quritilgan kukuni turli jarohatlarga ishlatilgan.
Hind tabibi Buxan anor daraxtining ildizidan lentasimon gijjalarni yo‘qotishda foydalangan.
XALQ TABOBATIDA:
Qondagi gemoglobin miqdorini oshirish uchun – yarim piyola anor, xom lavlagi, qizil sabzi sharbatiga bir osh qoshiq asal solib aralashtirib nahorga ichiladi.
- Xafaqon kasalligida – achchiq va nordon anorning suvini teng miqdorda olib, 15 kun 3 mahal 50 grammdan ichiladi.
- Quvvat bo‘lishi uchun – achchiq anor suvini 10 kun 3 mahal och holda 50 grammdan ichiladi.
- Ko‘zdagi harorat va kunduzi ko‘rmay qolishlikka – shirin va achchiq anorni suvini asal bilan qo‘shib, bir necha kun oftobga qo‘yiladi.
- Quvvatlantiruvchi sifatida – anor sharbati radiaktiv moddalar va kompyuter bilan ishlaydiganlarga, operatsiyadan keyin quvvat bo‘lishi uchun tavsiya etiladi.
- Anginada, stomatitda, gingivit va boshqa og‘iz bo‘shlig‘i xastaliklarida – anor po‘stidan tayyorlangan damlama yoki mevasi sharbati bilan og‘iz chayilsa samarali davolaydi.
- Homilador ayollarda – anor mevasidan yeyishlari tug‘ilajak bolada yurak xastaliklari, bosh miya nuqsonlarining oldini oladi.
- Asabiylashishda, xavotir, uyqusizlikda – anor mevasi orasidagi pardani quritib giyohli choyga qo‘shib ichilsa, yordam beradi.
Anorning xosiyatlari
Shirin anor erur ho‘l-sovuq har vaqt
Bu so‘zga tabiblar so‘zidir hujjat
Achchig‘idan safro bo‘lur toru-mor
Undan yomon xiltlar tug‘ilmas zinhor,
Asal bilan qo‘shib agar shirinin
Yaraga surkalsa – yo‘qotar barin,
Charchoq, quloq og‘riq, og‘iz yarasi,
Me’da illati ham ketar barchasi
Achchig‘i siydikni haydaydi ko‘proq,
Mayhushi nazdimda yana yaxshiroq,
Achchig‘i zarardir yesa tomoqqa,
Yo‘tal bo‘lsa – shoshmas el ham yemoqqa,
Achchiq, shirin yana ul mayxush anor,
Hafaqon haydovchi xosiyatga yor.
Anor gulining xosiyatlari
Gapirsam anor gulidan – sovuq-
Birinchi o‘rinda, ikkinchi quruq,
Tish milkin doimo qilur mustahkam,
Qon tuflash dardini daf etar har dam
Ichak yarasiga undan naf yetar
Yara-chaqalarni yana daf etar.
Shirin anor
Shirin anor suvini shisha ichiga solib,
Qaynab chiqquncha oftob tig‘iga tutgin uni
So‘ng cho‘p bilan ko‘zingga o‘sha suvdan surkasang,
Ko‘z qichishni yo‘qotib, ko‘paytirar nurini.
“Tabobat durdonalaridan”
*****
Og‘iz ichra pishgan bir dona anor,
Mingtalab xom suvdan yaxshidir ming bor.
Xusrav Dehlaviy
*****
To‘kdi zahmidin bag‘ir qonini hijron nolishi,
O‘ylakim siqmoq ila el suv oqizgay nordin
Navoiy
*****
Munira ABUBAKIROVA
Muhimi qalbdagi narsa, cho‘ntakdagi emas
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamga kelib: «Men qiynalgan kishiman», dedi. Ya’ni, och ekanini bildirdi.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam xotinlaridan biriga ovqat so‘rab odam yubordilar. «U zotni haq ila jo‘natgan zotga qasam ichib aytamanki, uyimda suvdan boshqa hech narsa yo‘q!» dedi u.
Xuddi shunday qilib barcha xotinlariga ovqat so‘rab odam jo‘natdilar. Ularning bari yuqoridagidek javob berdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bu kecha bu odamni kim mehmon qiladi, Alloh unga rahm qilsin», dedilar. Shunda ansorlardan bir kishi turib: «Yo Allohning Rasuli! Uni men mehmon qilaman», dedi. So‘ngra uni uyiga olib ketdi. Borib xotiniga bunday dedi:
— Bu odam Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mehmonlari. Unga taom hozirla!
Xotin dedi:
— Bolalarimizning ovqatidan boshqa ovqat yo‘q.
Er dedi:
Bolalaringni uxlatib ovqatni olib kel. Mehmon ovqatga qo‘l uzatganida chiroqni o‘chirib qo‘y. Biz qorong‘ida o‘zimizni ovqat yeyayotgandek ko‘rsatamiz. Ammo yemaymiz. Mehmon shunda ozgina ovqatga to‘yadi.
Ular shunday qilib och uxlashdi. Mehmon to‘ydi. Ertalab ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga borishgach, u zot dedilar:
— Alloh taolo sizning ishingizdan ajablandi. Siz haqingizda Qur’on nozil qildi:
«Garchi o‘zlarining hojatlari bo‘lsa ham (boshqalarni) o‘zlaridan ustun ko‘radilar. Kim o‘z nafsining baxilligidan saqlansa, unday kishilar ha, ana o‘shalar najot topguvchilardir» (Hashr surasi, 9-oyat).
Dunyo charxpalakdir. Zamon aylanib turadi. Bugun puling bor. Ertaga yo‘q, ishing orqaga ketadi. Bugun faqirsan, ammo ertaga boyib ketishing mumkin. Faqirlik ayb emas, boylik fazilat emas.
Muhimi qalbdagi narsadir, cho‘ntakdagi emas. Muhimi insonning boylik va faqirlik paytidagi axloqidir.
Tasavvur qilyapsizmi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hech bir ayollari uyidan ovqat topilmayapti! U kishi Allohning Rasuli bo‘lish bilan birga davlat rahbari ham edilar. Uylarida suvdan boshqa hech vaqo yo‘g‘-a?!
Faqirlikni uqubat, boylikni esa mukofot deb o‘ylashdan ehtiyot bo‘ling. Dunyo bor-yo‘g‘i imtihon, xolos. Imtihon savollari qanchalar qiyin bo‘lmasin, o‘tirib qolmang.
Aqlli inson boshqalarning hojatini chiqarishga harakat qiladi. Ularni qiyin ahvolda qoldirmaydi. Kishilarga ehson qilganingizda ular o‘zini aybdor va nuqsonli sanashmasin!
Bemor kishining faqirligini bilib qolsangiz, u so‘rashidan oldin ahvolidan xabar olishingiz oqilona ishdir. Ba’zilarning iffati so‘rashdan to‘sadi. In’omning eng afzali insonlarning iffatni ehtirom qilib, obro‘larini muhofaza qilib berilgan in’omdir!
Ehson qilishning ham odoblari bor. Bir kishiga hammaning oldida sadaqa yoki ehson bersangiz, uni xijolatga qo‘yasiz, iffatini jarohatlaysiz, ojizligini yuziga solgandek bo‘lasiz... Bunaqa sadaqa-ehson qilgandan ko‘ra, qilmaganing afzaldir!
Yuqorida keltirilgan ansoriyning odobiga boqing. Ovqati ozligi uchun xotiniga chiroqni o‘chirishni buyurdi. Maqsadi mehmonni xijolat qilmaslik edi. Chiroq yonib turganida mehmon ovqatning kamligini ko‘rib, uyalib, ovqat barchaga yetishi uchun ehtimol to‘yib yeya olmasdi.
Kishilardan noqulaylikni ketkazish ham ularni xotirjam qilishdir. Xotirjam qilish esa, ibodatdir!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi