Sayt test holatida ishlamoqda!
25 May, 2025   |   27 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:56
Peshin
12:25
Asr
17:30
Shom
19:47
Xufton
21:20
Bismillah
25 May, 2025, 27 Zulqa`da, 1446

Yerni kim ushlab turadi?

07.02.2019   4382   6 min.
Yerni kim ushlab turadi?

Bizga ma’lumki, Yer Quyosh atrofida bir yilda bir marta to‘liq aylanadi. U Quyosh atrofida ellipssimon ravishda harakat qiladi. Ellips – tuxumsimon shaklni anglatadi. Fizika fanida tortishish (gravitatsiya) qonuni degan mavzu bor. Osmon jismlari bir-biri bilan shu qonun asosida muayyan masofada joylashadi.

Tortishish qonunining asosi masofa va massadir. Osmon jismining massasi qanchalik katta bo‘lsa, uning tortishish kuchi massasi kichik jismga nisbatan shuncha katta bo‘ladi. Shuningdek, jismlar orasida masofa qisqargani sari ularning orasidagi tortishish kuchi ham ortib boradi.

Biz Yerning Quyosh atrofidagi harakati yo‘li, orbitasi tuxumsimon shaklda dedik. Ushbu orbitaning ikkita qutbi bor. Quyoshga eng yaqin qutbi va Quyoshdan eng uzoq qutbi. Yer Quyoshga yaqin qutbga kelganda, oradagi masofa juda qisqargani uchun tortishish kuchi ortib ketadi. Mana shu paytda Yerning Quyoshga tortilib, unga qulab tushish ehtimoli bo‘ladi. Agar Yer Quyoshga tortilib ketsa, olimlarning aytishicha, 1 soniya ichida yonib, bug‘lanib ketishi mumkin. Yerdagi tog‘lar bormi, vodiylar bormi, barchasi bug‘lanib ketar ekan. Chunki, Quyoshning yadrosidagi harorat 15-20 million darajani tashkil etadi. Bunday issiqlikda barcha narsa darhol bug‘lanib ketadi. Qolaversa, Quyoshdan ochiq fazoga uchib, otilib turadigan “olovli tillar”, ya’ni protuberanetslarning uzunligi 1 million kilometrdan ortadi.

Xo‘sh, u holda nega Yer shari Quyoshga yaqinlashganda, unga qulab tushmaydi?

Yer aqlsiz narsa. Ammo u o‘zining harakati davomida Quyoshga eng yaqin qutbidan o‘tayotganda, harakatini tezlatadi. Quyoshning tortishish kuchiga teng bo‘lgan markazdan qochish kuchini hosil qilish uchun tezroq harakat qiladi. Natijada, Quyoshga tortilib ketmay, o‘z orbitasidan chiqib ketmay, yo‘lini davom ettiradi.  

Yer shari Quyoshga eng yaqin qutbdan o‘tayotganda, tezligini oshirgan edi. U shu tarzda katta tezlikda Quyoshdan uzoqlashib boradi. Agar u shu tezlikda harakatlanaversa, orbitaning uzoq qutbiga yetib kelganda, Quyosh bilan Yer orasidagi masofa uzoqlashgani, o‘rtadagi tortishish kuchi zaiflashgani va markazdan qochish kuchi o‘rtadagi tortishish kuchidan ustun kelgani uchun Quyoshning tortishish kuchini yengib, uning tizimidan chiqib, uzoq-uzoqlarga ketib qolishi mumkin. Agar Yer Quyoshning tortishish kuchini yengib, uning tizimidan uzoqlashib ketsa, Yer sayyorasidagi harorat mutlaq 0° darajaga tushib ketadi. Bunda harorat −273,15 °C bo‘ladi. Bunday ob-havoda esa hayot tugaydi.

Xo‘sh, u holda nega Yer shari Quyoshning tortishish kuchini yengib, uzoqlarga ketib qolmaydi.

Yer aqlsiz narsa deb aytdik. Ammo u o‘zining harakati davomida Quyoshdan eng uzoq qutbidan o‘tayotganda, harakatini sekinlatadi. Yerning markazdan qochish kuchi Quyoshning tortishish kuchiga teng bo‘lishi uchun sekinroq harakat qiladi. Natijada, Yer Quyosh tizimidan chiqib ketmay, o‘z orbitasidan hech bir tarafga og‘may, yo‘lini davom ettiradi. 

Endi mana bu oyatni diqqat bilan o‘qiylik: 

إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَن تَزُولَا وَلَئِن زَالَتَا إِنْ أَمْسَكَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِّن بَعْدِهِ إِنَّهُ كَانَ حَلِيماً غَفُوراً

 “Albatta, Alloh osmonlaru yerni qulab tushishlaridan ushlab turur. Agar ular qulaydigan bo‘lsalar, Undan o‘zga hech kim ularni ushlab tura olmas. Albatta, U o‘ta halim va o‘ta mag‘firatli bo‘lgan zotdir” (Fotir surasi, 41-oyat).

  • Endi o‘ylab ko‘raylikchi, Yerni Quyoshga tortilib, yonib ketishidan kim saqlaydi?
  • Yerni Quyoshdan uzoqlashib, muzlab qolishidan kim asraydi?
  • Yerni o‘z orbitasida kim muvozanatda ushlaydi?
  • Yer Quyoshga yaqinlashganda, qizib ketmasligi uchun kim uning harakatini tezlashtirib, mo‘tadillashtiradi?
  • Yer Quyoshdan uzoqlashganda, kim uning harakatini sekinlashtiradi? Albatta, Buyuk va Qodir Alloh taoloning O‘zidir!

Alloh taolodan boshqa hech kim, hech bir tashkilot, hech qanday konferensiya qarori, hech bir olim o‘zidagi bor kuch-quvvat va imkoniyatlarini ishga solib, Yerni o‘z joyidan ko‘chirish yoki o‘z joyiga qaytarishga, uning harakatini tezlatish yoki sekinlatishga qancha urinsalar-da, bunga qodir bo‘lolmaydilar! Mutlaqo!  

Faraz qilaylik, Yer sayyorasi Quyoshdan uzoqlashib, uning tortishish kuchini yengib o‘tdi. Bir olim o‘zicha Yerni o‘z orbitasiga qaytarish fikrini o‘rtaga tashladi. Shunda insoniyat qalinligi 5 metr bo‘lgan trillion dona po‘lat arqon tayyorlashi kerak bo‘ladi. Chunki, po‘lat dunyodagi eng qattiq va pishiq moddadir. Bunday arqon 2 million tonna yukni ko‘tara oladi. Qolaversa, har bir arqonning orasidagi masofa besh metr bo‘ladi. Agar bu ishning uddasidan chiqilsa, unda dunyoni ulkan va og‘ir arqonlar egallab, shahar-u o‘rmonlarni va tog‘larni vayron qilib, natijada, hayot tugaydi.  

Azizlar, Alloh taolo Latif va Rohiym Zotdir. U Yer sharini arqonlarsiz, ustunlarsiz ushlab turibdi. Biz mana shu sayyorada yashaymiz, nafas olamiz. Hech qanday po‘lat arqon ham, toqat qilib bo‘lmaydigan issiq harorat-u chidab bo‘lmas sovuq harorat ham bizning yashashimizga to‘sqinlik qilmaydi. Chunki, Alloh taolo Yerni mukarram va aziz bo‘lgan insoniyat uchun qulay va xavf-xatardan xoli qilib yaratgan.

Bizga cheksiz ne’matlarni ato etgan Alloh azza va jallaga hamdu sanolar bo‘lsin!

 

 

Muhammad Rotib Nabulsiyning mav’izalari asosida

Nozimjon Iminjonov tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Kataraktaning davosi

21.05.2025   3854   7 min.
Kataraktaning davosi

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.


(Qur’oniy dori)

Savol: Ko‘zga oq tushganda jarrohlik yoki dori tomizishdan boshqa muolajalar ham bormi?

Javob: Ilmiy qo‘llanma va ilmiy nazariyalarda umumiy urinishlar bor. Ular ko‘proq proteinni almashtirishga, xususan, oq tushgan ko‘zni avvalgi holatiga qaytarishga qaratilgan. Gohida kimyoviy yo‘l bilan imkon topiladi. Bu o‘zgartirish juz’iy xolos, mukammal bo‘lmaydi. Ammo kimyoviy yo‘lni ko‘z gavharidagi proteinga qo‘llash mumkin emas.


Savol: Mana shunday nuqsonli yechimlargina mavjud bo‘lgan kasallikka qanday qilib siz Qur’oni karim orqali davo topdingiz?

Javob: Yuqorida aytib o‘tganimdek, ko‘z gavharining tashqi yuzasi parda bilan qoplangan bo‘lib, unda protein bor. O‘sha proteinning tarkibi o‘zgarsa, gavharning holati ham o‘zgarib, oqibatda xiralik kelib chiqadi. Shuning uchun biz o‘sha proteindagi fiziologik o‘zgarishni tiklashning tabiiy uslubini qidirdik. Bunda bizga Yusuf surasidagi quyidagi oyatlar yordam berdi:

«U bulardan yuz o‘girib, «Esizgina Yusuf!» dedi va qayg‘udan ko‘zlariga oq tushdi. U dardini ichiga yutdi (ojiz bo‘lib qoldi)» (84-oyat). Yusuf alayhissalom Robbimizdan kelgan vahiy sababli akalaridan otalari huzuriga ko‘ylagini olib borishni talab qildilar:

«Mana bu ko‘ylagimni olib borib, otamning yuziga tashlangiz, ko‘zi ochilur. So‘ng barchangiz ahlingiz ila huzurimga kelinglar. Karvon (Misrdan) yo‘lga chiqqan vaqtda otalari (Ya’qub alayhissalom o‘z uylarida turib, huziridagi kishilarga): «Meni aqldan ozgan demanglar u, lekin men Yusufning hidini sezmoqdaman», dedi. Ular: «Allohga qasamki, albatta, sen eski adashuvingdasan», dedilar. Xushxabarchi kelib, (ko‘ylakni) uning yuziga tashlagan edi, u yana ko‘radigan bo‘ldi. U: «Men sizlarga: «Allohdan sizlar bilmaydigan narsani bilaman», demaganmidim?» dedi» (Yusuf surasi, 93–96-oyatlar).

Yusuf alayhissalomning ko‘ylaklarida qanday shifo bo‘lishi mumkin edi? Bu haqda o‘ylab-o‘ylab, terdan boshqa narsani topmadik. Shundan so‘ng inson tanasidan ajraladigan terning tarkibiy elementlarini o‘rgandik. An’anaviy jarrohlik yo‘li bilan ko‘zdan chiqarib olingan, xiralashgan gavharni olib, terga botirib ko‘rganimizda uning biroz shaffoflashganini ko‘rdik. So‘ngra savol tug‘ildi: bu holatda terdagi barcha moddalarning shunday ta’siri bormi yoki undagi qaysidir bir moddaningmi? Javob shuki, bu uning tarkibidagi bir moddaning – karbamidning («mochevina») ta’siri ekan. Bu moddani kimyoviy usul bilan ham tayyorlab, laboratoriya sharoitida ko‘zi xiralashgan yoki ko‘ziga oq tushgan hayvonlarda sinab ko‘rildi. Biroq kuzatuvlar davomida kimyoviy yo‘l bilan tayyorlangan o‘sha malham bu kasallikni tuzatmadi, balki ko‘z gavhariga oq tushishiga sabab bo‘ldi. Bu narsa yo‘naltirilgan maxsus chiroq (slit lamp), ultratovush hamda ko‘z gavharidan akslangan ultrabinafsha nur yordamida tekshirib ko‘rildi. Bundan keyin kompyuterdagi fiziologik okulyarda 250 ming dollar to‘lab, yarim soat tajriba o‘tkazilganida uning yorug‘lik akslantirish darajasi 2 foizdan oshmadi. Lekin inson teridan tayyorlangan tomchi quyilganda 15 daqiqada 2 foizdan 60 foizga yorug‘lik darchasi ochildi. 20 daqiqada 90 foizga ziyodalashdi. 30 daqiqada 95 foizga ziyodalashdi. 60 daqiqada 99 foizga ziyodalashdi.


Savol: Bu tomchida nojo‘ya ta’sirlar kuzatildimi?

Javob: Mutlaqo. Ter tanadan ajralib chiqadigan modda bo‘lib, yuqorida aytganimizdek, uning tarkibi karbamidning tarkibi bilan deyarli bir xil. Shuning uchun bu malham konsentratsiyasini o‘n barobarga oshirib, hayvonlarda tajriba o‘tkazish lozim. Bunda malham organizmga og‘iz orqali yoki bevosita yurakning protein pardasiga kiritish orqali singdirildi. Ushbu tajribada ham nojo‘ya ta’sirlar kuzatilmadi, malham jigar, buyrak, miyaga yoki qon tarkibiga umuman ta’sir ko‘rsatmadi.


Savol: Bu tajriba quyonlar ustida o‘tkazilgan ekan. Agar buni insonning fiziologik ko‘zi ustida o‘tkazilsa, nima bo‘ladi?

Javob: Bunday tajriba 250 ta ko‘ngilli ishtirokchi ustida o‘tkazilganida 90 foizdan ko‘proq kishilarning ko‘zidagi oqlik ketib, ko‘rishi avvalgi holiga qaytdi. Klinik tekshiruvlar shuni ko‘rsatdiki, qolgan 10 foiz kishilarning ko‘z gavharida shaffoflik kuzatilgan, biroq ko‘z to‘rida boshqa kasallik bo‘lgani uchun ularning ko‘rishi yaxshilanmagan.


Savol: Ana shu tomchi ko‘zdagi kataraktadan boshqa ko‘z kasalliklariga shifo bo‘la oladimi?

Javob: Ha, ko‘zdagi shox pardaga ham shifo bo‘ladi. Ko‘z zaiflashganda oqlik yuzaga kelishi ana shu shox parda sirtida sodir bo‘ladi. Bu qon quyilgandagi yoki shox parda tarkibidagi proteinining tabiatida o‘zgarish bo‘lgandagi holatdir. Tajribalardan sobit bo‘ldiki, ushbu tomchini ikki hafta davomida har kuni ikki martadan quyib borilsa, ko‘rish xususiyati yaxshilanib, asl holiga qaytadi.


Savol:  Shox pardadagi oqlik avvallari qanday muolaja qilinar edi?

Javob: Avvallari o‘lgan kishining ko‘z shox pardasini ko‘chirib o‘tkazish orqali muolaja qilinar edi. Ilova qilib aytadigan bo‘lsak, bunda ko‘rish quvvati avvalgi holiga qaytmas edi.


Savol: Siz o‘zingizni qanday his qildingiz? Chunki siz butun insoniyatga Qur’on voqeligidan muolaja taqdim qildingiz. Vaholanki, ichimizdagi ba’zi kishilar dunyoviy ishlarga yoki ilmiy bahslarga Qur’onning aloqasi yo‘q deb hisoblashadi.

Javob: Men bu ishim bilan ilmning zakotini ado qildim, deb hisoblayman. Axir molning zakoti chiqarilganidek, ilmning ham zakoti chiqariladi-ku? Axir ilm insonlarning yaxshi kuniga xizmat qilishi kerak! Bundan tashqari, ushbu amaliy tajriba sababli Qur’oni karimning azamatini va ulug‘ligini yana bir bor his etdim. «Qur’onni mo‘minlar uchun shifo va rahmat o‘laroq nozil qilurmiz. U zolimlarga ziyondan boshqani ziyoda qilmas» (Isro surasi, 82-oyat). Shunga binoan, bu ulug‘ Kitobga qaytishni umid qilaman. Agar haqiqiy ma’noda qaytsakkina, avvalgi davrimizni qo‘lga kiritib, butun insoniyatni hidoyatga chorlay olamiz.


Savol: Bu dori bozorlarga chiqarilganida unga «Qur’oniy dori» deb ishora qilinadimi?

Javob: Ha, biz bu dorini ishlab chiqaruvchi shirkatga «Bu Qur’oniy dori», deb yozib qo‘yishni shart qilganmiz. Toki butun olam ana shu Qur’onning rostligini, dunyo va oxiratda odamlarni baxtli qilishda faol ekanini bilsin. Suhbatimiz oxirida yangi bir bahsni, Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) hadisi sharifda vasf qilganlaridek, ko‘z tibbiyotidagi boshqa bir dorini taqdim etmoqchiman. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) «Qo‘ziqorin ham bir ovqat turi bo‘lib, uning suvi ko‘z uchun shifodir», deganlar.

Inshaalloh, Allohning izni bilan mana shu bahs ham kelajakda keng qamrovli ilmlarni ochib beradi.

“Qur’on va Sunnatdagi ilmiy mo‘jizalar” kitobidan