Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Iyul, 2025   |   20 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:22
Quyosh
05:03
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:59
Xufton
21:32
Bismillah
15 Iyul, 2025, 20 Muharram, 1447

Arslonlar qayerda yashaydi?

26.12.2018   4595   2 min.
Arslonlar qayerda yashaydi?

Arslon – mushuksimonlar oilasiga mansub bo‘lib, yirik sut emizuvchi vahshiy hayvondir.

Erkak arslonning og‘irligi 160-180 kg atrofida bo‘lib, ba’zilarining vazni 230 kg bo‘lishi mumkin. Uzunligi 3 metrga, yerdan balandligi bir metrga yetadi.

Urg‘ochi sher erkagiga qaraganda har tarafdan 30 sm qisqaroq bo‘ladi.

Arslonning tezligi soatiga 55 km.ga yetadi.

Ular asosan kechqurun ov qiladi.

Odatda urg‘ochi sherlar ov qiladi. Erkak arslon esa jamoani mudofaa qiladi.

Jamoada 5 ta urg‘ochi, 2 ta erkak sher bo‘ladi. Ayrim hollarda jamoa a’zolarining soni 40 tagacha yetishi mumkin.

Kim ov qilishidan qat’i nazar o‘ljani yeyishni erkak arslon boshlab beradi. U bir o‘tirishda 35 kilogacha go‘sht yeyishi mumkin.

Erkak arslon bir o‘zi ov qiladi. Agar o‘lja katta bo‘lsa, u holda guruh bo‘lib ov qiladi. O‘ljani qo‘lga kiritgach, uni bo‘g‘zidan tishlab, o‘lgunicha kutib turadi. O‘lgach, salqin joyga sudrab olib borib, o‘sha yerda yeydi. 270 kg keladigan zebrani bir o‘zi soyaga sudrab borishi mumkin. Bu og‘irlikdagi hayvonni 5-6 kishi sudray oladi.

Qari va yarador arslon odamga ham hujum qilishi mumkin.

Arslonlar asosan Markaziy Afrika mintaqasining qo‘riqlanadigan hududlari, Osiyoning Arabiston yarim oroli, Kichik, Old va Janubiy Osiyo, Hindiston kabi mamlakatlarning sahro, savanna va daryo bo‘yidagi o‘rmonlarida yashaydi.

Bundan tashqari dunyoning ko‘plab mamlakatlaridagi hayvonot bog‘larida ham arslonlar oila bo‘lib yashaydi.

Uning na’rasi 8 km uzoqlikdan eshitilishi mumkin.

Har 2 yilda bir marta 3-4 tadan bolalaydi. Homiladorlik davri 4-5 oy bo‘lib, bolalari 6-7 yoshida voyaga yetadi. Erkak arslon 3 yoshga yetganda, boshi va bo‘yin atrofidan yol chiqadi.

Arslonning ba’zi turlari Xalqaro tabiatni muhofaza qilish tashkilotining qizil kitobiga kiritilgan. 

 

 

Internet ma’lumotlari asosida

Nozimjon Iminjonov tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Maktub

14.07.2025   1886   3 min.
Maktub

Bir ota uzoq shaharga safar qildi. Ayoli va uch farzandi esa vatanda qolishdi. Bolalari uni juda yaxshi ko‘rishar va hurmat qilishar edi.

Otalari ularga birinchi maktubni yubordi. Lekin ular uni o‘qish uchun ochmadilar, balki har birlari maktubni peshonalariga surtib: “Bu buyuk habibimizdandir”, dedilar. Ushbu xatning ko‘rinishiga nazar qilib, uni chiroyli qutiga solib qo‘yishdi. Bolalar boshqa paytlarda maktubning changini artish uchun olishar va yana joyiga qo‘yib qo‘yishardi. Otalari oilasiga yuborgan hamma xatlarni shunday qilishdi.

Yillar o‘tdi. Ota uyga qaytdi. Lekin ulardan birgina farzand qolgandi. Ota undan so‘radi:

– Onang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Ular qattiq kasal bo‘ldilar. Bizda onamni davolash uchun mablag‘ topilmadi va vafot etdilar.

Ota dedi:

– Birinchi maktubimni ochmadingizmi?! Men sizlarga katta mablag‘ yuborgan edim-ku!

O‘g‘il dedi:

– Yo‘q!

Ota yana so‘radi:

– Ukang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Siz uning ba’zi o‘rtoqlarini tanirdingiz. Onamning o‘limidan keyin unga nasihat qiladigan va uni to‘g‘ri yo‘lga soladigan kimsa topilmadi. U do‘stlari bilan ketdi.

Ota hayratlanib dedi:

– Nima uchun?! Yomon o‘rtoqlarini tark qilib, mening oldimga kelishini yozgan maktubimni o‘qimadingizmi?

O‘g‘il javoban:

– Yo‘q, – dedi.

Ota dedi:

– La havla va la quvvata illa billah. Opang qayerda?

O‘g‘il dedi:

– Turmushga chiqish uchun maslahat so‘ragan haligi yigit bilan nikohlandi va u hozir baxtsiz yashayapti.

Ota darg‘azab bo‘lib dedi:

– Sizlarga bu yigitning obro‘si, xulqi yomonligi va bu to‘yga noroziligim haqida yozgan xatimni o‘qimadingizmi?

O‘g‘il dedi:

– Yo‘q! Biz xatlaringizni bir chiroyli qutida saqladik. Doim uni ziynatladik, peshonamizga surtdik, lekin o‘qimadik.

 

Bu oilaning ahvoli, uning birligi qanday tarqalib ketgani, otaning maktubini o‘qimay, undan manfaat olmay, balki uni muqaddaslab, unda yozilganlarga amal qilmay, hayotlarini qiyinlashtirganliklari haqida tafakkur qildim. So‘ng stol ustidagi chiroyli qutiga solib qo‘yilgan Qur’oni Karimga nazar soldim... Sho‘rim qurisin!

Albatta, men Allohning Maktubiga anavi bolalar otalarining xatlariga muomala qilganlari kabi munosabatda bo‘lyapman. Men Mus'hafni stolim ustiga qo‘yganman-u, lekin uni o‘qimayman, undagi narsalardan foydalanmayman ham. Axir, u butun hayotimning dasturi-ku!

Robbimga istig‘for aytdim. Mus'hafni ochdim va hech qachon uni tark etmaslikka qaror qildim. 

Arab tilidan Ziyoda Mirahmatova tarjimasi
Ibratli hikoyalar