Alloh taoloning biz bandalarga bergan ne’matlari juda ko‘p. Biz bu ne’matlarni sanab sanog‘iga, shukr qilib bu ne’matlar shukronasini adog‘iga yetkaza olmaymiz. Ana shunday ne’matlardan biri Alloh taolo bizni Muhammad sallollohu alayhi vasallamning ummatidan qilganidir. Buning ulug‘ sharafligiga siyrat kitoblarini o‘qish asnosida amin bo‘lamiz.
Rasululloh sallollohu alayhi vasallam ummatlari uchun juda qayg‘urardilar. Huddi, ona o‘z bolasiga qanday qayg‘ursa ana o‘shanday ummatlari ustida g‘am chekar edilar. Balki u zot sallollohu alayhi vasallam ummatlariga onadanda mehribonroq edilar. Hattoki asir tushgan mushriklarga ham rahm qilardilar. Birinchi ularni iymonga chaqirib ko‘rar, agar iymon keltirishmasa islomga qarshi gapirmaslik sharti bilan ularni ozod qilib, ularga rahm qilar edilar. Yana mehribonliklari timsoli sifatida Toif voqealarini misol qilib keltirishimiz mumkin. Toif safarida u zotni toshbo‘ron qilishdi. Vaholanki Rosululloh sallollohu alayhi vasallam Toif ahliga iymonga kelishni, Allohga hech narsani shirk keltirmaslikni taklif qilgandilar xolos. Shundan so‘ng Alloh taolo Toif ahlining halok bo‘lishi yoki omon qolishi ixtiyorini Rasululloh sollfllohu alayhi vasallamga topshirdi. Ammo u zot sollallohu alayhi vasallam Toif ahliga rahm qilib mehribonlik ko‘rsatdilar, ularga bir yomonlikni istash o‘rniga ularni duo qildilar. Endi o‘ylab ko‘ringa kofirlarga rahm qilgan zot qanday qilib o‘z ummatlariga mehribonlik qilmaydilar?
Rosululloh sallollohu alayhi vasallam duo qilib o‘zlarini oldilaridagi sahobiylarga, nafaqat sahobiylarga balki kelajakda keladigan ummatlari uchun ham ofiyatni, najotni so‘rar edilar. Quyidagi hadisda esa ummatlari uchun zahira qilib olib qo‘ygan eng katta duolari tasvirlangan.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
Nabiy sallollohu alayhi vasallam: “Har bir Nabiyning qabulida shak yo‘q duosi bo‘ladi. Barcha Nabiylar o‘z duolarini (bu dunyoda) qilib bo‘ldilar. Men o‘z duoyimni qiyomat kuni ummatimga shafoat bo‘lishi uchun berkitib qo‘yganman. U mening ummatimdan Allohga hech narsani shirk qilmay o‘lganlarga, albatta, yetguvchidir”,-dedilar. Ikki shayx va Termiziy rivoyati.
Bu hadisdan Nabiy sallollohu alayhi vasallamga Robbilari tomonidan qabul bo‘lishiga shak-shubha yo‘q bo‘lgan duo berilganini, Nabiy sallaollohu alayhi vasallam esa bu duolaridan o‘zlari uchun emas, ahli oilalari uchun emas balki ummatlarini shafoat qilish uchun foydalanganlarini anglaymiz. Bunday ummat g‘amini yana qayda ko‘rishimiz mumkin?
Alloh taolo Nabiy sallollohu alayhi vasallamga Zuho surasining 5-oyatini nozil qildi:
وَ لَسَوْفَ يُعْطِيْكَ فَتَرْضَى
“Yaqinda Robbingiz Sizga (shunday ne’matlar) ato eturki, Siz (u Ilohiy marhamatlardan) rozi bo‘lursiz”.
Shunda u zot sallollohu alayhi va sallam: “Ummatimdan birortasi do‘zahda bo‘lsa rozi bo‘lmayman”, - dedilar. Subhanalloh!!! Bizning ahvollarimiz habibimizning bunday e’tiroflariga arzirmikan? Bunday hadislarni o‘qib insonning ko‘ziga yosh keladi, qalbi titraydi. Beixtiyor hozirgi kundagi u zotning sunnatlariga beetiborlik, u zotning ko‘rsatmalariga amal qilmaslik natijasida paydo bo‘lgan turli xil jamiyat illatlari ko‘z oldimizda gavdalanadi. Bunday paytda har birlarimiz “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uchun nima qilyapmiz?”, “U zotga salovat aytyapmizmi?”, “U zotning sunnatlariga amal qilyapmizmi?”, “U zotning siyratlarini o‘rganyapmizmi?” degan savollarni o‘zimizga bergan holimizda U zotga g‘oibdan qattiq muhabbat qo‘yishimiz kerak. Zeroki, u zotga muhabbat qo‘ymaguncha komil mo‘min bo‘la olmaymiz. Alloh taolo hammalarimizga Rosullulloh sallollohu alayhi vasallmga nisbatan sahobiy roziyallohu anhumlarnikidek muhabbat, harislik ato etsin!!!
"Ko‘kaldosh" o‘rta mahsus islom bilim yurtining 4-kurs talabasi
Xushvaqtov Abdulhay.
Ahli sunna valjamoa aqidasiga ko‘ra Alloh taolo makondan pok deb e’tiqod qilinadi. Bu borada ahli sunna valjamoa imomlaridan naql qilingan ayrim jumlalar bilan tanishib olishimiz maqsadga muvofiqdir:
1. Hijriy 285 yilda vafot etgan Muhammad ibn Yazid al-Mubarrid "Al-Komil fil-lug‘oti val-adab" asarida keltirishicha, Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhuga bir kishi dedi: "Robbimiz osmonlar va yerni yaratishidan oldin qayerda edi?" Shunda Aliy roziyallohu anhu: "Qayerda? degan so‘z makon haqidagi so‘roqdir. Vaholanki, Alloh taolo makon mavjud bo‘lmaganda ham bor edi", dedilar.
2. Abu Muti’ al-Balxiy "Al-Fiqhul absat" kitobida aytadi: "Alloh taolo qayerda? deyilsa, nima deb javob berasiz? dedim. Shunda u zot (ya’ni, ustozim Abu Hanifa rohimahulloh): "Bunday savol bergan kishiga, Alloh taolo makon yo‘qligida ham bor edi, maxluqotlarni yaratishidan oldin ham U bor edi. Na qayer, na biror maxluq, na biror narsa vujudga kelmaganida ham Alloh taolo mavjud edi. U barcha narsaning yaratuvchisidir, deyiladi", dedilar".
3. Abu Hanifa rohimahulloh "Al-Olim val-muta’allim" kitobining xutbasida aytadilar: "U (ya’ni, Alloh taolo) azalda ham shunday bo‘lgan (ya’ni, barcha komillik sifatlari bilan sifatlanib, barcha aybu nuqsonlardan pok bo‘lgan). U hamisha azalda bo‘lganidek bo‘lib qoladi".
4. Imom Moturidiy rohimahulloh "Kitob at-tavhid" asarida aytadilar: "Bu borada asl qoida shuki, makon yo‘qligida ham Alloh taolo bor edi.Makonlarning yo‘qolishi ham, hozirgidek qolishi ham joiz. Alloh taolo esa (olamni, xususan, makonlarni yaratganidan keyin ham) azaliy sifatlariga ko‘radir, azalda ham hozirda (biz Alloh taoloni unga ko‘ra tanigan) sifatlariga ko‘ra bo‘lgan. U o‘zgarishdan, zavolga uchrashdan, muhollik va botillikdan oliydir. Zero, bular (ya’ni, o‘zgarish va zavolga uchrash) olamning keyin paydo bo‘lganligi u orqali bilingan yaratilganlik belgilaridir".
5. Imom Moturidiy rohimahulloh "Ta’vilot al-Qur’on" asarida aytadilar: "Balki, makon yo‘qligida ham U (Alloh taolo) bor edi. Bas, U azaliy sifatlariga ko‘radir, U muhollik va o‘zgarishdan oliydir".
Alloh taolo barchamizni O‘zi haqidagi to‘g‘ri e’tiqodda sobit qadam qilsin!
Mir Arab oliy madrasasi katta o‘qituvchisi
Asrorxon Mahmudov tayyorladi