Alloh taoloning biz bandalarga bergan ne’matlari juda ko‘p. Biz bu ne’matlarni sanab sanog‘iga, shukr qilib bu ne’matlar shukronasini adog‘iga yetkaza olmaymiz. Ana shunday ne’matlardan biri Alloh taolo bizni Muhammad sallollohu alayhi vasallamning ummatidan qilganidir. Buning ulug‘ sharafligiga siyrat kitoblarini o‘qish asnosida amin bo‘lamiz.
Rasululloh sallollohu alayhi vasallam ummatlari uchun juda qayg‘urardilar. Huddi, ona o‘z bolasiga qanday qayg‘ursa ana o‘shanday ummatlari ustida g‘am chekar edilar. Balki u zot sallollohu alayhi vasallam ummatlariga onadanda mehribonroq edilar. Hattoki asir tushgan mushriklarga ham rahm qilardilar. Birinchi ularni iymonga chaqirib ko‘rar, agar iymon keltirishmasa islomga qarshi gapirmaslik sharti bilan ularni ozod qilib, ularga rahm qilar edilar. Yana mehribonliklari timsoli sifatida Toif voqealarini misol qilib keltirishimiz mumkin. Toif safarida u zotni toshbo‘ron qilishdi. Vaholanki Rosululloh sallollohu alayhi vasallam Toif ahliga iymonga kelishni, Allohga hech narsani shirk keltirmaslikni taklif qilgandilar xolos. Shundan so‘ng Alloh taolo Toif ahlining halok bo‘lishi yoki omon qolishi ixtiyorini Rasululloh sollfllohu alayhi vasallamga topshirdi. Ammo u zot sollallohu alayhi vasallam Toif ahliga rahm qilib mehribonlik ko‘rsatdilar, ularga bir yomonlikni istash o‘rniga ularni duo qildilar. Endi o‘ylab ko‘ringa kofirlarga rahm qilgan zot qanday qilib o‘z ummatlariga mehribonlik qilmaydilar?
Rosululloh sallollohu alayhi vasallam duo qilib o‘zlarini oldilaridagi sahobiylarga, nafaqat sahobiylarga balki kelajakda keladigan ummatlari uchun ham ofiyatni, najotni so‘rar edilar. Quyidagi hadisda esa ummatlari uchun zahira qilib olib qo‘ygan eng katta duolari tasvirlangan.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
Nabiy sallollohu alayhi vasallam: “Har bir Nabiyning qabulida shak yo‘q duosi bo‘ladi. Barcha Nabiylar o‘z duolarini (bu dunyoda) qilib bo‘ldilar. Men o‘z duoyimni qiyomat kuni ummatimga shafoat bo‘lishi uchun berkitib qo‘yganman. U mening ummatimdan Allohga hech narsani shirk qilmay o‘lganlarga, albatta, yetguvchidir”,-dedilar. Ikki shayx va Termiziy rivoyati.
Bu hadisdan Nabiy sallollohu alayhi vasallamga Robbilari tomonidan qabul bo‘lishiga shak-shubha yo‘q bo‘lgan duo berilganini, Nabiy sallaollohu alayhi vasallam esa bu duolaridan o‘zlari uchun emas, ahli oilalari uchun emas balki ummatlarini shafoat qilish uchun foydalanganlarini anglaymiz. Bunday ummat g‘amini yana qayda ko‘rishimiz mumkin?
Alloh taolo Nabiy sallollohu alayhi vasallamga Zuho surasining 5-oyatini nozil qildi:
وَ لَسَوْفَ يُعْطِيْكَ فَتَرْضَى
“Yaqinda Robbingiz Sizga (shunday ne’matlar) ato eturki, Siz (u Ilohiy marhamatlardan) rozi bo‘lursiz”.
Shunda u zot sallollohu alayhi va sallam: “Ummatimdan birortasi do‘zahda bo‘lsa rozi bo‘lmayman”, - dedilar. Subhanalloh!!! Bizning ahvollarimiz habibimizning bunday e’tiroflariga arzirmikan? Bunday hadislarni o‘qib insonning ko‘ziga yosh keladi, qalbi titraydi. Beixtiyor hozirgi kundagi u zotning sunnatlariga beetiborlik, u zotning ko‘rsatmalariga amal qilmaslik natijasida paydo bo‘lgan turli xil jamiyat illatlari ko‘z oldimizda gavdalanadi. Bunday paytda har birlarimiz “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uchun nima qilyapmiz?”, “U zotga salovat aytyapmizmi?”, “U zotning sunnatlariga amal qilyapmizmi?”, “U zotning siyratlarini o‘rganyapmizmi?” degan savollarni o‘zimizga bergan holimizda U zotga g‘oibdan qattiq muhabbat qo‘yishimiz kerak. Zeroki, u zotga muhabbat qo‘ymaguncha komil mo‘min bo‘la olmaymiz. Alloh taolo hammalarimizga Rosullulloh sallollohu alayhi vasallmga nisbatan sahobiy roziyallohu anhumlarnikidek muhabbat, harislik ato etsin!!!
"Ko‘kaldosh" o‘rta mahsus islom bilim yurtining 4-kurs talabasi
Xushvaqtov Abdulhay.
15 dekabr kuni Birlashgan Arab Amirliklari Prezidenti tashabbusi bilan 2026 yil “Mustahkam oila yili” deb e’lon qilinishi munosabati bilan oila qadriyatlarini mustahkamlashga bag‘ishlangan xalqaro anjuman boshlandi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari boshchiligidagi delegatsiya ishtirok etmoqda.
Konferensiya Qur’oni karim tilovati va “Oila – xalq yuragi” nomli videolavha namoyishi bilan boshlandi. Ochilish marosimida BAA Bag‘rikenglik va birdamlikda yashash vaziri Shayx Nahayon bin Muborak Ol Nahayon, Amirliklar Fatvo Kengashi raisi Abdulloh bin Bayya, Marokash podshohligi Vaqflar va Islom ishlari vaziri doktor Ahmad Tavfiq, Amirliklar Islom ishlari, vaqf va zakot bosh boshqarmasi raisi, doktor Umar Habtur ad-Dir’iy, Mavritaniya fatvo kengashi raisi, doktor Aslam bin Sayyid Mustafo, taniqli ulamolar, mashhur muftiylar va ilmiy-tadqiqotchilar kabi 300 nafardan ziyod ishtirokchi qatnashdi.
So‘zga chiqqan notiqlar Islom dinida oila mustahkamligiga katta e’tibor qaratilishi barobarida bugungi kunda oila masalasiga yanada jiddiy ahamiyat qaratishga katta urg‘u berishdi.
Jumladan, shariat buyurganidek, inson nasl-nasabini saqlash, silai rahm qilish, ota-onani e’zozlash, jufti haloliga e’tirom ko‘rsatish, farzandlarni yaxshi tarbiyalash singari muhim vazifalarni keng targ‘ib etish, hozirgi xavf-xatarlar davrida oilani mustahkamlash, uning jamiyat rivojidagi o‘rni, birdamlik manbai ekanini tushuntirish kabi masalalar haqida so‘z bordi.
Shuningdek, raqamli texnologiyalar va sun’iy intellekt rivojlangan pallada oilaviy rishtalarni muhofaza qilish va mazkur taraqqiyot imkoniyatlaridan unumli foydalanish zarurligi, davr talabidan kelib chiqqan holda zamonaviy tahdidlarga javob beradigan, oila qadriyatlarini asrab-avaylaydigan, uning saodatini ta’minlaydigan dolzarb fatvolar ishlab chiqish lozimligi ta’kidlandi.
Anjuman davom etmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati