Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Dekabr, 2025   |    ,

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:46
Peshin
12:27
Asr
15:17
Shom
17:02
Xufton
18:21
Bismillah
23 Dekabr, 2025, ,

Rosulullohdan (s.a.v) qirq qaytariq yoki qirq nasihat

19.11.2018   10727   5 min.
Rosulullohdan (s.a.v) qirq qaytariq yoki qirq nasihat

1) “Kim Allohga va oxirat kuniga iymon keltirsa, yaxshi so‘z aytsin yoki jim tursin”.  (Muttafaqun alayh)

   *    *     *

2) “Hasaddan chetlaninglar. Chunki olov o‘tin yoki o‘t-xashaklarni yeganidek, hasad ham yaxshi amallarni yeb qo‘yadi”. (Abu Dovud)

   *    *     *

3) “Birodaringga musibat yetganda xursand bo‘lma! Bordiyu xursand bo‘lsang, Alloh unga rahm qilib musibatdan xalos etib, o‘zingni musibatga solib qo‘yadi”. (Imom Termiziy)

   *    *     *

4)“Qachon uch kishi bo‘lsa, uchinchilarini qoldirib ikkisi pichirlab maxfiy gaplashmasin”. (Muttafaqun alayh)

   *    *     *

5)“Chap qo‘llaringiz bilan taom yemanglar. Chunki shayton chap qo‘li bilan ovqatlanadi va ichimlik ichadi”. (Imom Muslim)

   *    *     *

6) “Tuyaga o‘xshab bir xo‘plamda ichmanglar. Lekin ikki va uch xo‘plam qilib ichinglar. Ichayotganda: “Bismillah”, denglar. Ichib bo‘lib: “Alhamdulillah”, deb aytinglar”. (Imom Termiziy)

   *    *     *

7) “Ipak kiymanglar. Kimki uni dunyo hayotida kiysa, oxiratda kiya olmaydi”. (Muttafaqun alayh)

   *    *     *

8) “Sizlardan birortangiz zinhor bir kishini o‘rnidan turg‘izib, uning joyiga o‘tirmasin. Lekin kengaytirib joy beringlar”. (Muttafaqun alayh)

   *    *     *

9) “Birortangiz uzoq (vaqt uyda) bo‘lmasa, ahlining oldiga kechasi kelmasin”. (Muttafaqun alayh)

   *    *     *

10) “Ixtilof qilmanglar. Yana qalblaringiz ixtilofli bo‘lib qolmasin”. (Abu Dovud)

   *    *     *

11.12)“Ba’zilaringiz ba’zilaringiz savdosi ustiga savdo qilmasin. Birodari sovchi bo‘lgan ayolga sovchi yubormasin. Lekin o‘zi izn bersa, unda joiz”. (Muttafaqun alayh) 

   *    *     *

13) “Birortangiz birodariga qurol o‘qtalmasin. Zero, u bilmaydiki, shayton (qurolni) uning qo‘lidan chiqarib yuborsa, do‘zaxning bir chuquriga tushishi mumkin”. (Muttafaqun alayh)

   *    *     *

14.15) “Ikki la’natga sabab bo‘luvchidan saqlaninglar”, dedilar. Odamlar: “Ey Allohning rosuli, ikki la’natga sabab bo‘luvchi nima?”, dedilar. U zot: “Odamlarning yo‘liga va soya joyga xalo qilgan”, dedilar. (Imom Muslim)

   *    *     *

16.17) “Qabrlarga (qarab) namoz o‘qimanglar va uning ustida o‘tirmanglar”. (Imom Muslim)

   *    *     *

18) “Xo‘rozni so‘kmanglar. Chunki u (tahajjud va bomdod) namoziga uyg‘otadi”. (Abu Dovud)

   *    *     *

19) “Kimga rayhon tortiq etilsa, rad qilmasin. Chunki uning vazni yengil va hidi xushbo‘ydir”. (Imom Muslim)

   *    *     *

20.21.22) “Zulmdan chetlaninglar. Chunki zulm qiyomat kunida zulumat bo‘ladi. Va yana baxillik va xasislikdan saqlaninglar. Chunki xasislik sizlardan avvalgi ummatlarni halok qildi va qon to‘kishlariga hamda harom narsalarni halol qilib olishlariga sabab bo‘lgan edi”. (Imom Muslim)

   *    *     *

23) “Birortangiz sohibining narsasini o‘yin qilib yoki jiddiylik bilan olib qo‘ymasin. Agar hassasini olib qo‘ysa ham darxol qaytarib bersin”. (Imom Buxoriy)

   *    *     *

24) “Kulgini ko‘paytirmanglar, chunki ko‘p kulgi qalbni o‘ldiradi”. (Imom Buxoriy)

   *    *     *

25.26)  “Biringiz hojatini so‘rasa, yengil narsa so‘rasin. Baribir unga taqdir qilingan narsa bo‘ladi. Biringiz sohibiga borib, uni hadeb maqtayvermasin. Tag‘in uning belini sindirmasin”. (Imom Buxoriy)

   *    *     *

27) “Ko‘pi mast qiladigan ichimlikning ozidan ham sizlarni qaytaraman”. (Imom Naso’iy)

   *    *     *

28.29) “Ayol yonida mahrami bo‘lmasa safarga chiqmasin va yonida mahram bo‘lmagan ayol oldiga nomahram kirmasin”. (Imom Buxoriy)

   *    *     *

30.31.32.33) “Sen birodaring bilan janjallashma va u bilan hazillama va u bilan talashma. Unga bir va’da bera turib, so‘ng xilof qilma”. (Imom Buxoriy)

   *    *     *

34.35.36.37.38.39) “Badgumonlikdan hazir bo‘ling, chunki badgumonlik gaplarning eng yolg‘onidir. Bir-biringizni avramang. Bir-biringizga hasad qilmang. Bir-biringizni yomin ko‘rmang. Bir-biringiz bilan raqobatlashmang. Bir-biringizga qarshi tadbir qilmang. Ey Allohning bandalari, birodar bo‘linglar!” (Imom Buxoriy)

   *    *     *

40) “Allohning zikridan boshqa so‘zlarni ko‘paytirmanglar. Chunki, Alloh taoloning zikridan boshqa so‘zlar bag‘ritosh qilib qo‘yadi. Allohdan insonlarning eng uzog‘i bag‘ritoshlaridir”. (Imom Termiziy)

Olmazor tumanidagi “Mevazor” masjidi imom-noibi: Islomov Yorbek

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Alloh taolo makondan pok Zot

18.12.2025   4411   2 min.
Alloh taolo makondan pok Zot

Ahli sunna valjamoa aqidasiga ko‘ra Alloh taolo makondan pok deb e’tiqod qilinadi. Bu borada ahli sunna valjamoa imomlaridan naql qilingan ayrim jumlalar bilan tanishib olishimiz maqsadga muvofiqdir:

 

1. Hijriy 285 yilda vafot etgan Muhammad ibn Yazid al-Mubarrid "Al-Komil fil-lug‘oti val-adab" asarida keltirishicha, Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhuga bir kishi dedi: "Robbimiz osmonlar va yerni yaratishidan oldin qayerda edi?" Shunda Aliy roziyallohu anhu: "Qayerda? degan so‘z makon haqidagi so‘roqdir. Vaholanki, Alloh taolo makon mavjud bo‘lmaganda ham bor edi", dedilar.

2. Abu Muti’ al-Balxiy "Al-Fiqhul absat" kitobida aytadi: "Alloh taolo qayerda? deyilsa, nima deb javob berasiz? dedim. Shunda u zot (ya’ni, ustozim Abu Hanifa rohimahulloh): "Bunday savol bergan kishiga, Alloh taolo makon yo‘qligida ham bor edi, maxluqotlarni yaratishidan oldin ham U bor edi. Na qayer, na biror maxluq, na biror narsa vujudga kelmaganida ham Alloh taolo mavjud edi. U barcha narsaning yaratuvchisidir, deyiladi", dedilar".

3. Abu Hanifa rohimahulloh "Al-Olim val-muta’allim" kitobining xutbasida aytadilar: "U (ya’ni, Alloh taolo) azalda ham shunday bo‘lgan (ya’ni, barcha komillik sifatlari bilan sifatlanib, barcha aybu nuqsonlardan pok bo‘lgan). U hamisha azalda bo‘lganidek bo‘lib qoladi".

4. Imom Moturidiy rohimahulloh "Kitob at-tavhid" asarida aytadilar: "Bu borada asl qoida shuki, makon yo‘qligida ham Alloh taolo bor edi.Makonlarning yo‘qolishi ham, hozirgidek qolishi ham joiz. Alloh taolo esa (olamni, xususan, makonlarni yaratganidan keyin ham) azaliy sifatlariga ko‘radir, azalda ham hozirda (biz Alloh taoloni unga ko‘ra tanigan) sifatlariga ko‘ra bo‘lgan. U o‘zgarishdan, zavolga uchrashdan, muhollik va botillikdan oliydir. Zero, bular (ya’ni, o‘zgarish va zavolga uchrash) olamning keyin paydo bo‘lganligi u orqali bilingan yaratilganlik belgilaridir".

5. Imom Moturidiy rohimahulloh "Ta’vilot al-Qur’on" asarida aytadilar: "Balki, makon yo‘qligida ham U (Alloh taolo) bor edi. Bas, U azaliy sifatlariga ko‘radir, U muhollik va o‘zgarishdan oliydir".

Alloh taolo barchamizni O‘zi haqidagi to‘g‘ri e’tiqodda sobit qadam qilsin!

Mir Arab oliy madrasasi katta o‘qituvchisi

Asrorxon Mahmudov tayyorladi

MAQOLA