Hadisi sharif Islom dinining Qur’oni karimdan keyingi asosi hisoblanadi. Hadis ilmini mukammal o‘rganish Islom diniga bid’at-xurofotlar kirishidan himoya qiladi. Bu ilm bo‘lmasa, hadislarning sahih va to‘qimalari aralashib ketadi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam va boshqalarning so‘zlari farqlanmay qoladi. Bu borada Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: «Kim menga qasddan yolg‘on to‘qisa, o‘z joyini do‘zaxdan tayyorlasin»,- deganlar (Imom Buxoriy). Bu esa muqaddas Islom dini sofligiga salbiy ta’sir qiladi. Shuning uchun hadis ilmini to‘liq va mukammal o‘rganish lozim bo‘ladi.
Yurtimizda barcha sohalar kabi diniy-ma’rifiy sohada ham ulkan islohotlar bo‘lmoqda. Prezidentimizning 2018 yil 16 apreldagi «Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi farmonining ijrosini ta’minlash maqsadida 1 noyabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Hadis ilmi maktabi faoliyatini tashkil etish va qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarori qabul qilindi.
Azal-azaldan Islom dini ravnaqiga o‘zining munosib hissasini qo‘shib kelayotgan diyorimizda musulmonlar uchun yana bir quvonchli xabar parvoz qila boshladi. Bu Samarqand viloyatida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining tashabbusi bilan asos solingan Hadis ilmi maktabining ochilishidir. Imom Buxoriy va Imom Termiziylarni yetishtirgan bu o‘lkadan yana ko‘plab dunyoga ustoz bo‘ladigan ulamolar yetishib chiqishiga aslo shubha yo‘q. Ushbu maktabning “Hadis ilmi sultoni”atalmish Imom Buxoriy rahmatullohi alayhi mangu qo‘nim topgan diyorda bunyod etilishi ham bu dargohda ilm oluvchilarga o‘zgacha bir kuch va g‘ayrat baxsh etsa ajab emas. Ma’rifatga oshifta xalqimiz, hadis ilmiga chanqoq bo‘lib turgan paytda, bu bilim dargohi tashna qalblarni qondirgan zilol suvdek halovat baxsh etdi desak ayni haqiqat bo‘ladi. Har qanday farzand ham ota-bobosi bajargan ishni qilishga, ularning izidan borishga moyil bo‘ladi. Yoshlarimizdan kelajakda butun dunyoga mashhur olimlar yetishib chiqishiga hech shubha yo‘q. Chunki bizning avlodlar tomirlarida butun jahonga O‘zbek ilmini taratgan Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Dorimiy kabi buyuk muhaddislarning qoni jo‘shib oqmoqda. Aynan shu xususiyatlarni o‘z vaqtida payqab, ilm eshiklarini keng ochayotgan yurtboshimizning bunday xayrli ishlariga tasannolar bo‘lsin! Ha, bu diyorning farzandlari azaldan dunyoga ustozlik qilib kelgan, shunday ekan bu odat davom etishdan to‘xtamaydi.
Bu ulug‘ yurtdan ko‘plab Buxoriylar, Termiziylar chiqadi. Negaki, bu millatning oqil va dono yo‘lboshchisi xalqiga nurafshon yo‘lni ko‘rsatib, ilm bulog‘iga chorlab turibdi, o‘sha ilmning sharqiroq anhorlaridan yana biri bu - Samarqandda ochilgan hadis ilmi maktabidir. Hadis ilmi bo‘yicha dunyoning eng yirik ulamolaridan biri Shayx Muhammad Avvoma bunday deydi: «O‘zbekistondan yetishib chiqqan Imom Buxoriy, Imom Termiziy kabi allomalarning Islom ilmlariga qo‘shgan buyuk hissasini butun dunyo e’tirof etadi. Bu diyor dunyo mamlakatlariini yoritgan olamga nur taratgan zamin hisoblanadi. Jadal rivojlanib borayotgan O‘zbekistonda adolatli rahbar boshchiligida insonlar farovonligi, ularning to‘kin hayoti yo‘lida xayrli ishlar amalga oshirilmoqda. Hozir O‘zbekiston katta taraqqiyot yo‘lida. Ishonamanki, ushbu mamlakatning kelajagi buyuk bo‘ladi, inshaalloh».
Barcha-barcha Islom shaydolari, hadis ilmi oshiftalariga bu yangi va nurafshon dargoh muborak bo‘lsin!
Ziyouddin MIRSODIQOV,
«Ko‘kaldosh» o‘rta maxsus islom bilim yurti mudiri
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar, Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin!
Qalbim sururi, ko‘zim quvonchi bo‘lgan aziz farzandim! Siz dunyoga kelganingizda mendanda baxtli inson yo‘q edi. Ilk bor mustaqil qadam bosganingiz, “dadajon” deb, erkalanganingiz, telefon qilib “dada uyga qachon kelasiz?” deganingiz kechagidek yodimda.
Ko‘z ochib yumguncha bir zumda ulg‘aydingiz... Maktabda tengqurlaringiz orasida tarbiyangiz bilan ajralib turardingiz.
Yoshligingizdan orzu qilgan Toshkent Islom institutining talabasi bo‘lish baxtiga erishsin deya kechalari onangizning yig‘lab qilgan duolari, “Allohim farzandimga manfaatli ilm bergin” deb qilgan iltijolarim ijobat bo‘lganini eshitganimda ko‘z yoshlarimni tiyolmagandim. Yuzlab qorako‘zlar ichidan talaba bo‘lish baxti sizga nasib bo‘lgani uchun Robbimga hamdlar aytdim.
Mana oradan 4 yil o‘tdi. Bugun bu fayzli va muborak dargohni tark etmoqdasiz.
Ey Farzandim! Bugun fursatdan foydalanib, Sizga kichik bir nasihatni qilmoqchiman. Unga umringizning oxirgi lahzalarigacha amal qilishingizga Alloh tavfiq berishini so‘rab qolaman.
Aziz dilbandim! Siz endigina 4 bahorni ko‘rgan bolakay edingiz. Jajji qo‘llaringizdan tutib sizni bog‘chaga olib ketardim. Shunda do‘kondagi mashina o‘yinchog‘ini ko‘rib qolib, olib bering deb rosa xarxasha qilgandingiz. Olib berishni juda istardimku, ammo afsuski oldimda shu kichkinagina o‘vinchoqni olib berishga ham pulim yo‘q edi....Jonimni so‘rashsa sizga berishga tayyorman bolam... o‘zimdan afzal inson bo‘lishingiz uchun bor imkoniyatimni ishga solib harakat qilaman. Ba’zan duoda o‘zimni unutsamda, sizni aslo unutmayman.
Oradan yillar o‘tib, Rasulimiz alayhissalomning sunnatlariga muvofiq nikoh to‘yingizni o‘tkazdik. Shu kuni sizni muborak etgani so‘zga chiqqanimda sizga mendan arazlab, hatto gaplashmay qo‘yishingizga sababchi o‘sha kichkina mashinani topshirganimda juda uyalib, yuzlaringiz qizarib ketgandi...
Jonim bolam, niyatim sizni uyaltirish emas... Sizga faqat yaxshiliklarni tilayman. Sizga butun umringiz va oxiratingiz uchun kerak bo‘ladigan muhim bir saboqni amaliy tarzda yetkazgim keldi, xolos...
Unutmangki, kunlar o‘tib Allohning huzuriga qaytarilasiz. Bir kun aniq Robbimizning oldida turamiz. Alloh taolo har birimizning qilgan amalimizni birma-bir hisob-kitob qiladi. Shunday kunda ummati Muhammad bo‘lgan siz dilbandim amallaringizning juda oz va kichkinaligi bilan butun xaloyiqning oldida uyalib qolmang! Buning uchun har bir amalingizni xolis Alloh taolo uchun qiling! Hech kimni g‘iybat qilmang, boshqalarga hasad qilmang!
Unutmangki, siz Alloh taoloning dinini yetkazishdagi omonatdorsiz. Ulug‘ zotlarga ilm beshigi bo‘lgan ma’hadning vakilisiz. Siz ularga so‘zsiz munosib bo‘lishingiz kerak. Zero, xalqimiz muborak Islom dinimizni – imom timsolida ko‘radi.
Bizni zalolatdan hidoyatga, zulmatdan yorug‘likka, jaholatdan ma’rifatga, baxtsizlikdan saodatga olib chiqqan, bu yo‘lda mollarini ham, jonlarini ham ayamagan, hamisha faqat biz bevafo ummatning g‘amida bo‘lgan sevikli Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nimaga buyurgan bo‘lsalar shuni mahkam tuting, nimadan qaytargan bo‘lsalar undan tiyiling. Hadislarini yodlashga haris bo‘ling, hayotlari, sifatlari, xulqlari va yo‘llarini ko‘proq o‘rganing va ularga amal qiling.
Aslo erishgan yutug‘ingiz bilan cheklanib qolmang. Kimdir yoki nimadir uchun ilm olmang. Eng muhimi – ilm ibodat ekanini unutmang!
Qur’onni qo‘lingizdan qo‘ymang. Qur’onga muhabbatli bo‘ling!
Jigarporam, musofirchilik, ota-onadan uzoqda yurish, ularga bo‘lgan mehrni ham uzoqlashtirmasin. Unutmangki, biz sizni yaxshi ko‘ramiz, siz bizning hamisha qalbimizda, duolarimizdasiz.
Sizni ko‘rishimiz bolaligingizni, baxtli onlaringizni, quvonch bilan yugurib quchog‘imizga o‘zingizni otishingizni yodimizga soladi.
Siz kelmay qo‘ysangiz bizning yuraklar siqilib, sog‘inchdan va xavotirdan jam bo‘lmaydi.
Sizdan yagona iltimosimiz shuki, duolaringizda doimo eslab, Alloh taolodan bizga rahm-shafqat so‘rang. Qaniydi, Jannatda barcha ota-onalar qatorida turganimizda ismlarimiz bilan chaqirilib, “farzandingiz Qur’on yodlab, qilgan solih amallari uchun sizga mukofot – izzat toji kiydiriladi” deganini eshitsak edi... Bu bizning eng buyuk orzuimiz.
Alloh taolo barchamizni jannatda birga qilsin! Izzat tojini kiyadigan zotlardan qilsin! Omiyn.
Davron NURMUHAMMAD